Lệnh ATC là lệnh mua hoặc bán cổ phiếu tại mức giá đóng cửa và chỉ được áp dụng trên sàn chứng khoán HNX và HOSE. Khi đặt lệnh, nhà đầu tư chỉ cần nhập khối lượng, không cần đặt mức giá. Giá khớp được xác định sau khi kết thúc phiên.
I. Lệnh ATC là gì?
Lệnh ATC (viết tắt của At The Close order) là lệnh mua hoặc bán chứng khoán tại mức giá đóng cửa. Lệnh chỉ có giá trị trong phiên ATC - tức là phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa diễn ra từ 14h30 đến 14h45, từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần. Hiểu một cách đơn giản là khi đặt lệnh ATC là nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận mọi mức giá trong phiên giao dịch ATC. Lệnh ATC trong chứng khoán chỉ áp dụng đối với 2 sàn HNX và HSX.
Trong 15 phút cuối cùng của ngày, các lệnh ATC mua và bán sẽ không được khớp ngay lập tức mà sẽ đợi hệ thống tập hợp và sắp xếp lại xem mức giá nào đạt khối lượng giao dịch lớn nhất thì lấy giá đó để làm giá đóng cửa - hay còn gọi là giá ATC.
Lệnh ATC là lệnh mua hoặc bán cổ phiếu tại mức giá đóng cửa
Ví dụ: Tại phiên ATC, ta có danh sách các lệnh đặt mua và bán cổ phiếu A như tại
Bảng 1: Các lệnh mua và bán được nhập lên hệ thống và sắp xếp theo thứ tự thời gian.
Bảng 2: Tổng hợp lại các lệnh của bảng 1 và sắp xếp theo các mức giá hiện có.
Như vậy, tại mức giá 37 thì khối lượng khớp lệnh lớn nhất, đạt 220.000 cổ phiếu, do đó mức giá 37 được lấy làm giá ATC và những nhà đầu tư đặt mua ở mức giá bằng 37 hoặc cao hơn hoặc đặt bán với giá 37 hoặc thấp hơn 37 đều được mua tại mức giá 37.
Ví dụ minh họa cách sắp xếp lệnh ATC trong chứng khoán
II. Đặc điểm của lệnh ATC trong giao dịch chứng khoán
Để sử dụng lệnh ATC hiệu quả, nhà đầu tư cần nắm được những đặc điểm nổi bật sau:
- Lệnh ATC chỉ áp dụng cho các cổ phiếu đang được niêm yết trên hai sàn HNX và HSX (Không áp dụng cho sàn UPCOM)
- Lệnh ATC không nhập mức giá cụ thể mà giá giao dịch sẽ tuân thủ theo giá thị trường tại mức giá nào có khối lượng giao dịch lớn nhất trong phiên ATC.
- Phí giao dịch áp dụng cho lệnh ATC được tính dựa trên giá trần.
- Lệnh ATC được ưu tiên cao hơn lệnh LO (lệnh giới hạn).
- Khối lượng lệnh ATC không thực hiện hết hoặc không được thực hiện sẽ bị hủy bỏ sau thời điểm xác định giá đóng cửa.
- Lệnh ATC nào được nhập vào hệ thống trước sẽ thực hiện ưu tiên lệnh đó trước trong trường hợp giá mua và giá bán bằng nhau.
- Trong trường hợp giá bán thấp hơn so với khớp lệnh hoặc giá mua cao hơn so với khớp lệnh thì lệnh nào khớp trước được ưu tiên thực hiện lệnh trước.
III. Ưu và nhược điểm của lệnh ATC
1. Ưu điểm của lệnh ATC
Nhà đầu tư có thể nắm bắt được mức giá đóng cửa do lệnh ATC được ưu tiên khớp trước tại thời điểm cuối phiên giao dịch ATC.
Nhà đầu tư có thể sử dụng lệnh At The Close như một công cụ để tranh bán hoặc tranh mua tại thời điểm cuối giao dịch. Theo kinh nghiệm, đặt lệnh ATC vào cuối mỗi phiên giao dịch cuối ngày có thể giành được cơ hội mua bán cổ phiếu với mức giá tốt hơn so với trong phiên giao dịch. Nếu tại thời điểm cuối đợt mà giá khớp thấp, bạn có thể đặt lệnh ATC để cạnh tranh mua. Ngược lại, khi giá thị trường đang cao thì bạn nên cân nhắc đưa lệnh này vào để tranh bán.
2. Nhược điểm
Nhà đầu tư khi đã đặt lệnh ATC lên hệ thống sẽ không được phép hủy bỏ hoặc bổ sung, sửa lệnh.
Lệnh ATC không tham gia vào quá trình xác định giá khớp lệnh trong phiên nên khó kiểm soát giá mua hoặc giá bán mà sẽ tuân thủ theo giá thị trường. Chính vì vậy, bạn cần cân nhắc vì khi sử dụng lệnh này vì có thể giá sẽ quá cao hay quá thấp.
Nhà đầu tư phải phân tích thị trường và tính toán thật kỹ để tránh những rủi ro về việc mua cao bán thấp trên thị trường.
Lệnh ATC có mức ưu tiên cao nhưng lại không xác định giá cụ thể
IV. Nguyên tắc khớp lệnh ATC
Trong giao dịch mua và bán chứng khoán thì lệnh ATC được khớp theo những nguyên tắc cụ thể. Việc giao dịch với lệnh ATC sẽ thực hiện theo mức ưu tiên về giá và thời gian như sau:
Ưu tiên về giá: Khi giá ATC được xác định, những nhà đầu tư đã đặt lệnh mua ở mức bằng giá ATC hoặc cao hơn sẽ được mua với giá ATC. Những nhà đầu tư bán với giá thấp hơn hoặc bằng sẽ được bán theo giá ATC.
Ưu tiên về thời gian: Nếu khối lượng cổ phiếu bán ra với khối lượng mua vào chênh nhau thì hệ thống sẽ ưu tiên khớp những lệnh được nhập lên hệ thống sớm hơn. Lệnh đặt sau sẽ bị hủy khi không được thực hiện.
Các lệnh giao dịch trên sàn chứng khoán sẽ được nhập vào hệ thống khi xác định được mức giá đóng cửa. Thế nhưng, tương tự như lệnh LO, hệ thống sẽ không ghi chính xác mức giá mà chỉ nhập ATC cùng với khối lượng.
Nguyên tắc khớp lệnh ATC ưu tiên theo giá và thời gian
V. Cách sử dụng lệnh ATC trong giao dịch chứng khoán
Lệnh ATO và ATC được khá nhiều nhà đầu tư sử dụng trên thị trường chứng khoán để tranh mua, tranh bán. Lệnh ATC được dùng khi cuối phiên và ký hiệu là “U”.
Cách đặt lệnh ATC như đặt lệnh thông thường nhưng nhà đầu tư không cần nhập mức giá, chỉ ghi khối lượng cần giao dịch và đặt ATC ở mục giá.
Lệnh ATC đặt lúc mấy giờ? Lệnh ATC được nhập lên hệ thống trong phiên khớp lệnh định kỳ từ 10h15 đến 10h30.
Do khi nhập lệnh ATC và gửi lên hệ thống, nhà đầu tư chỉ ghi khối lượng cần bán hoặc cần mua và mức giá để ATC, không có mức giá cụ thể, vì vậy giá sẽ được tuân thủ theo giá của phiên ATC. Nhà đầu tư cần nắm rõ cách sử dụng và lường trước những điều có thể xảy ra để tránh những rủi ro không đáng có.
Khi xác định sẽ dùng lệnh ATC, nhà đầu tư cần đảm bảo tiền trong tài khoản của mình vẫn đủ để thanh toán khi khớp lệnh. Để xác định số tiền, bạn lấy tổng tiền trong tài khoản chia cho giá trần của phiên giao dịch đó.
Hơn nữa, lệnh ATC chỉ được sử dụng một lần duy nhất trong đợt khớp lệnh cuối cùng của phiên giao dịch. Nhà đầu tư không được sửa lệnh, bổ sung hay hủy bỏ lệnh. Lệnh ATC chỉ tự hủy khi chưa thực hiện xong hoặc khi hết phiên. Chính vì thế, nhà đầu tư khi đã đặt lệnh ATC phải đối mặt với rủi ro có thể sẽ phải mua đắt, bán rẻ. Để tránh trường hợp này, nhà đầu tư cần hết sức cẩn thận và tìm hiểu kỹ lưỡng trước khi đặt lệnh để có thể tối ưu lợi nhuận.
Trước khi đặt lệnh mua ATC, nhà đầu tư cần xác định khối lượng cổ phiếu muốn mua theo giá trần đang có để đảm bảo tiền trong tài khoản vẫn đủ để thanh toán lô cổ phiếu khi được khớp.
Trong phiên ATC, nếu bạn đặt lệnh giới hạn mà giá mua bằng hoặc cao hơn giá chốt phiên và ngược lại thì lệnh này sẽ khớp.
Nếu trên sổ lệnh, toàn bộ lệnh gửi lên chỉ có lệnh ATC thì hệ thống không xác định được giá khớp lệnh,
Đối với nhà đầu tư muốn đưa lệnh để mua với giá trần hoặc bán theo giá sàn thì cần phải đặt lệnh ATC lên hệ thống sớm nhất có thể để được ưu tiên khớp lệnh sớm hơn.
Nếu bạn chỉ cần được ưu tiên mua hoặc bán cổ phiếu, nên đặt lệnh at the close order trong khoảng 5 phút cuối cùng của phiên vì chỉ cần một lệnh mua giá cao hoặc bán giá thấp đột biến với khối lượng lớn sẽ thay đổi hoàn toàn giá khớp cuối ngày. Nếu không nắm chắc thị trường và thực sự am hiểu thì nhà đầu tư không nên quá lạm dụng để tránh rủi ro thua lỗ do mua đắt, bán rẻ. Hãy phân tích thận cẩn thận và nắm rõ xu hướng giá trước khi đặt lệnh.
Lệnh ATC dùng để mua/bán bất chấp trong thời điểm cuối phiên
VI. Các thuật ngữ chứng khoán liên quan tới ATC
1. Giá ATC trong chứng khoán là gì?
Giá ATC là mức giá đặt bán hoặc đặt mua cổ phiếu tại mức giá đóng cửa phiên giao dịch.
Giá ATC có hiệu lực kể từ lúc đóng cửa phiên giao dịch ngày hôm trước đến khi mở cửa phiên giao dịch của ngày kế tiếp. Thời gian khớp lệnh thường diễn ra trong khoảng từ 10h15 đến 10h30 để các định mức giá đóng cửa.
Giá ATC phụ thuộc vào giá thị trường thời điểm đóng cửa, có nghĩa là mức giá của lệnh ATC không cố định. Thường chỉ có sàn HNX và HOSE mới có thể thực hiện được lệnh ATC.
2. Phiên ATC là gì?
Thuật ngữ phiên ATC dùng để chỉ phiên giao dịch có giá khớp lệnh xác định mức giá đóng cửa, trong đó có lệnh ATC. Ở cuối mỗi phiên giao dịch là thời điểm sôi động, các nhà đầu tư dựa vào tình hình thực tế của thị trường để quyết định mua hoặc bán.
3. Cổ phiếu ATC là cổ phiếu gì?
Cổ phiếu ATC là cổ phiếu được đặt mua/bán theo lệnh ATC. Theo đó, khi muốn mua hoặc bán một mã cổ phiếu nào đó, nhà đầu tư đưa lệnh ATC vào áp dụng giao dịch tại giá đóng cửa vào cuối phiên giao dịch.
4. Giá cổ phiếu ATC nghĩa là gì?
Giá cổ phiếu ATC là mức giá cổ phiếu được giao dịch với lệnh ATC, giá khớp lệnh xác định giá đóng cửa của phiên giao dịch.
VI. Có nên sử dụng lệnh ATC không?
Khá nhiều nhà đầu tư băn khoăn về việc có nên sử dụng lệnh ATC khi giao dịch không, bởi nhà đầu tư khó kiểm soát được giá mua hoặc giá bán. Thắc mắc này đặc biệt phổ biến ở những nhà đầu tư mới, chưa am hiểu thị trường. TOPI xin trả lời về vấn đề này như sau:
Lệnh ATC chỉ nên áp dụng trong trường hợp bạn muốn tranh mua hoặc tranh bán, sẵn sàng mua với bất kỳ giá nào. Việc tranh mua/tranh bán trong những phút cuối phiên khá sôi động và được nhiều nhà đầu tư đánh giá là có lợi hơn so với trong phiên, bởi ít khi mức giá mua là giá trần hoặc chạm sàn nên có thể lấy hai mức giá này làm căn cứ để kiểm soát.
Việc mua/bán bằng lệnh ATC giúp nhà đầu tư nắm được xu hướng thị trường khi giao dịch nhưng khả năng thành công thấp và bị động về giá. Lệnh ATC sẽ hỗ trợ nhà đầu tư tranh thủ giao dịch vào cuối giờ để có thể “vớt vát” thu lợi nhuận.
Không nên quá lạm dụng lệnh ATC khi giao dịch
Tuy nhiên, nhà đầu tư không nên quá lạm dụng lệnh này nếu chưa thực sự am hiểu và nắm chắc thị trường, chưa có nhiều kiến thức chuyên môn sâu. Hầu hết chỉ những nhà đầu tư chuyên nghiệp mới giao dịch bằng lệnh này sau khi đã phân tích thị trường và dự đoán giá cổ phiếu.
Để quyết định thị trường, bên bán và bên mua sẽ phải cạnh tranh quyết liệt về giá cổ phiếu. Nhà đầu tư nên đua lệnh mua ATC nếu giá đang thấp và ngược lại tranh bán nếu giá đang cao.
Lệnh ATC chỉ áp dụng trong phiên khớp lệnh định kỳ nên chỉ sử dụng tạm thời. Nhà đầu tư sẽ được ưu tiên giao dịch trước, tuy nhiên việc không am hiểu thị trường dễ dẫn đến rủi ro bán giá thấp nhưng mua về giá cao chắc chắn là một thiệt thòi về lợi nhuận.
VII. Những lưu ý khi sử dụng lệnh ATC
Vì nguyên tắc khớp lệnh của các sàn chứng khoán tại Việt Nam là khớp lệnh theo lô, mỗi lô tối thiểu là 100 cổ phiếu. Do vậy trước khi đặt lệnh ATC mua, nhà đầu tư cần xác định khối lượng cổ phiếu hay loại chứng khoán mình cần mua sẽ phải là bội số của 100 và số tiền trong tài khoản phải đảm bảo đủ hoặc dư để thanh toán lô cổ phiếu này trong trường hợp lệnh được khớp.
Cách dự tính số tiền mình đang có đảm bảo đủ thanh toán là lấy khối lượng cổ phiếu cần mua nhân với mức giá trần của mã chứng khoán đó trong phiên.
Một số lưu ý giúp giao dịch hiệu quả với lệnh ATC
Khi đã đặt lệnh ATC tức là bạn không thể kiểm soát mức giá, bạn phải xác định sẽ chấp nhận rủi ro mua giá thấp hơn (mua bất chấp) hoặc bán giá cao hơn (bán bất chấp) trong trường hợp diễn biến thị trường không như dự tính.
Lệnh ATC đã gửi lên hệ thống không thể hủy, sửa, bổ sung, do đó hãy tính thật kỹ trước khi đặt lệnh.
Hy vọng những chia sẻ của TOPI trên đây có thể giúp bạn hiểu lệnh ATC là gì, độ ưu tiên khi khớp lệnh và cách sử dụng lệnh at the close để giao dịch cổ phiếu hiệu quả, thu lợi nhuận tối ưu. Hãy tìm hiểu thêm các lệnh trong chứng khoán khác như: Lệnh ATO, lệnh MP, lệnh LO cùng những cách phân tích thị trường chuẩn tại các bài viết khác của chúng tôi nhé.
