Sàn HNX là gì? Chức năng và vai trò của sàn HNX

Sàn HNX là một trong những sàn chứng khoán lớn hàng đầu tại Việt Nam. Đây cũng là nơi niêm yết của rất nhiều công ty lớn trên thị trường hiện nay. Vậy, sàn HNX là gì? Cần phải tìm hiểu điều gì khi tham gia giao dịch trên sàn chứng khoán này?

I. Sàn HNX là gì?

HNX là viết tắt của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, là một trong hai sàn giao dịch chứng khoán chính thức tại Việt Nam, bên cạnh Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE). Sàn HNX thúc đẩy sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp huy động vốn để đầu tư, phát triển sản xuất, kinh doanh. Sàn HNX cũng góp phần nâng cao tính thanh khoản cho thị trường chứng khoán, giúp nhà đầu tư dễ dàng mua bán cổ phiếu.

Trụ sở Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội

Hầu hết các công ty niêm yết trên Sàn HNX có quy mô nhỏ và vừa, hoạt động trong các lĩnh vực đa dạng như bất động sản, ngân hàng, tài chính, xây dựng, v.v. So với Sàn HOSE, Sàn HNX có yêu cầu niêm yết nhẹ nhàng hơn, thu hút nhiều doanh nghiệp trẻ, tiềm năng phát triển.

II. Lịch sử hình thành của sàn HNX

Sàn HNX được biết đến đầu tiên vào năm 1998 với tiền thân là Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Trung tâm này bắt đầu hoạt động vào năm 2005 và được đổi tên thành sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội năm 2019 dựa trên quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Sàn chứng khoán HNX là một công ty TNHH 1 thành viên được sở hữu bởi Nhà nước và đặt dưới sự quản lý của Bộ tài chính. Vốn điều lệ của sàn này là 1 nghìn tỷ đồng.

Sau gần 20 năm hoạt động, đến nay các hoạt động chính của sàng là lập ra thị trường thứ cấp để phục vụ cho các giao dịch trái phiếu chính phủ, cổ phiếu và cả thị trường Upcom. Trụ sở của sàn HNX được nằm ở số 2 Phan Chu Trinh, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Chỉ số đại diện của sàn là HNX-Index và các cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán khi niêm yết trên sàn này đều được quy đổi theo chỉ số trên.

III. Chức năng & mục tiêu của sàn HNX

Chức năng của sàn HNX

Sàn HNX có những chức năng như sau:

Là sàn chứng khoán lớn nhất tại miền Bắc nên có chức năng quản lý và điều hành những hoạt động liên quan đến giao dịch chứng khoán trên thị trường ổn định, minh bạch và an toàn. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi cho các nhà đầu tư cũng như doanh nghiệp.

Xây dựng và phát triển nền tảng hạ tầng, sản phẩm, kỹ thuật để phục vụ cho các giao dịch chứng khoán.

Sàn HNX là kênh để huy động vốn quan trọng đối với nền kinh tế, thu hút nhiều nhà đầu tư.

Thông qua việc đấu giá cổ phần, trái phiếu và vận hành thị trường, sàn HNX cũng đóng vai trò trong việc phát triển thị trường chứng khoán.

Sàn giao dịch chứng khoán HNX có vài trò quan trọng đối với thị trường chứng khoán Việt Nam

Mục tiêu hoạt động

Mục tiêu của sàn HNX là không ngừng nỗ lực để nâng cao chất lượng trong quản lý, đảm bảo tính hợp pháp của các giao dịch trên sàn.

Không ngừng cải thiện cũng như nâng cao hệ thống vận hành, phát triển công nghệ, hạn chế lỗi, tăng tốc độ xử lý để các hoạt động giao dịch ổn định hơn.

Sàn HNX cũng đặt mục tiêu trở thành một kênh đầu tư hiệu quả và đồng thời cũng là kênh huy động vốn uy tín của các doanh nghiệp.

>>> Tìm hiểu thêm:  So sánh phí giao dịch chứng khoán

IV. Top 10 cổ phiếu nổi bật nhất trên sàn HNX

Với 10 cổ phiếu nổi bật trên sàn HNX để nhà đầu tư có thể tham khảo xét vào danh mục của mình.

#1. Cổ phiếu SHS

Cổ phiếu SHS của CTCP Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội

- Giá đóng cửa mới nhất là 18,800 VND và khối lượng giao dịch là 15,600,868 cổ phiếu trong ngày 09/05/2024

- Vốn hóa thị trường hiện tại là 15,287.35 tỷ VND

- EPS (Earnings Per Share - Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu) của 4 quý gần nhất là 1,076 VND

- P/E (Price to Earnings Ratio - Tỷ số giá trên lợi nhuận) là 17.48

- Cổ tức 2021 chi bằng cổ phiếu, tỷ lệ 100:18.

#2. Cổ phiếu TIG

Cổ phiếu TIG của CTCP Tập đoàn Đầu tư Thăng Long

- Giá đóng cửa mới nhất là 12,500 VND cùng khối lượng giao dịch là 1,855,052 cổ phiếu trong ngày 09/05/2024

- Vốn hóa thị trường hiện tại là 2,420.08 tỷ VND

- EPS (Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu) của 4 quý gần nhất là 1,568 VND

- P/E (Tỷ số giá trên lợi nhuận) là 7.78

- Lần gần nhất trả cổ tức 2022 chi bằng cổ phiếu, tỷ lệ 100:10.

#3. Cổ phiếu IDC

Cổ phiếu IDC của Tổng Công ty IDICO - CTCP (IDICO)

- Giá đóng cửa mới nhất là 61,600 VND và khối lượng giao dịch trong ngày 09/05/2024 là 3,828,545 cổ phiếu 

- Vốn hóa thị trường hiện tại là 20,295 tỷ VND

- EPS của 4 quý gần nhất là 4,221 VND

- P/E (Tỷ số giá trên lợi nhuận) là 14.021.

- Cổ tức 2023 được chi trả bằng tiền mặt là 3500 VND/cổ phiếu.

#4. Cổ phiếu PVS

Cổ phiếu PVS của Tổng Công ty cổ phần Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PTSC)

- Giá đóng cửa mới nhất ngày 09/05/2024 là 42,500 VND và khối lượng giao dịch trong ngày đó là 4,066,360 cổ phiếu

- Vốn hóa thị trường hiện tại là 19,501.02 tỷ VND

- EPS của 4 quý gần nhất là 1,993 VND

- P/E là 20.37

- Cổ tức 2022 được chi trả bằng tiền mặt với mức 700 VND/cổ phiếu.

#5. Cổ phiếu CEO

Thông tin về cổ phiếu của CTCP Tập đoàn C.E.O

- Giá đóng cửa gần nhất là 18,300 VND cùng khối lượng giao dịch là 5,998,780 cổ phiếu vào ngày 09/05/2024

- Vốn hóa thị trường là 9,521.56 tỷ VND

- EPS là 438 VND

- P/E là 42.271

- Lần gần nhất trả cổ tức năm 2018 bằng tiền, 1,000 đồng/CP.

#6. Cổ phiếu TNG

Thông tin về cổ phiếu của CTCP Đầu tư và Thương mại TNG

- Giá đóng cửa là 20,200 VND và khối lượng giao dịch là 735,131 cổ phiếu vào ngày 03/05/20241.

- Vốn hóa thị trường là 2,293.16 tỷ VND

- Cổ phiếu TNG có EPS là 2,031 VND và P/E là 9.951.

- Cổ tức 2023 được chi trả bằng tiền mặt là 800 VND/cổ phiếu.

#7. Cổ phiếu HUT

Cổ phiếu HUT của CTCP Tasco (HUD-TASCO) trên sàn HNX

- Giá đóng cửa gần nhất vào ngày 09/05/2024 là 17,400 VND. Khối lượng giao dịch là 5,170,388 cổ phiếu

- Vốn hóa thị trường của công ty là 15,261.95 tỷ VND

- Cổ phiếu HUT có EPS là 71 VND và P/E là 222.14

- Cổ tức tiền mặt gần nhất được trả là 500 đồng/CP vào ngày 02/11/2018

#8. Cổ phiếu TDN

Cổ phiếu TDN của CTCP Than Đèo Nai - Vinacomin

- Giá đóng cửa gần nhất vào ngày 09/05/2024 là 14,900 VND với khối lượng giao dịch là 893,032 cổ phiếu

- Vốn hóa thị trường của công ty là 409.20 tỷ VND

-  Cổ phiếu TDN có EPS là 3,742 VND và P/E là 3.98

- Cổ tức tiền mặt gần nhất được trả là 800 đồng/CP vào ngày 31/05/2023

#9. Cổ phiếu BVS

Cổ phiếu BVS của CTCP Chứng khoán Bảo Việt (BVSC)

- Giá đóng cửa gần nhất vào ngày 09/05/2024 là 37,100 VND có khối lượng giao dịch là 807,656 cổ phiếu.

- Vốn hóa thị trường của công ty là 2,454.80 tỷ VND

- Cổ phiếu BVS có EPS là 3,090 VND và P/E là 12.01

- Cổ tức tiền mặt gần nhất được trả là 1,000 đồng/CP vào ngày 06/10/2023

#10. Cổ phiếu MBS

Cổ phiếu MBS của CTCP Chứng khoán MB (MB Securities JSC)

- Giá đóng cửa gần nhất vào ngày 09/05/2024 là 28,300 VND với khối lượng giao dịch là 5,745,110 cổ phiếu

- Vốn hóa thị trường của công ty là 12,472.74 tỷ VND

- Cổ phiếu TDN có EPS là 1,567 VND và P/E là 18.07

- Cổ tức trả bằng cổ phiếu gần nhất với tỉ lệ 100:12 vào ngày 10/08/2023.

V. Các quy định trên sàn chứng khoán HNX cần nắm rõ

1.Thời gian giao dịch chứng khoán

Sàn HNX có thời gian làm việc từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần. Các ngày nghỉ sẽ được tính theo quy định của Nhà nước.

Các phiên khớp lệnh của sàn HNX là:

Những quy định giao dịch sàn HNX

2. Lệnh giao dịch

Khi tham gia giao dịch chứng khoán, tức giao dịch mua hay bán, nhà đầu tư cần đặt lệnh. Các lệnh trên sàn hnx được quy định như sau:

Lệnh LO (Lệnh giới hạn): Lệnh này ưu tiên thực hiện giao dịch ở mức giá tốt nhất có thể tại thời điểm đặc biệt. Lệnh LO có hiệu lực từ khi được đưa vào hệ thống cho đến khi kết thúc phiên giao dịch hoặc bị hủy. Nếu giá mở cửa được xác định, lệnh sẽ tự động bị hủy.

Lệnh MOK/MAK (Lệnh thị trường): Lệnh này được thực hiện ngay lập tức trong phiên giao dịch khi có mức giá mua cao nhất và mức giá bán thấp nhất. Nếu không có lệnh đối ứng, lệnh sẽ tự động bị hủy.

Lệnh thị trường – giới hạn (MTL): Là lệnh mua ở mức giá cao nhất và bán ở mức giá thấp nhất. Nếu không thực hiện được hoặc thực hiện không hết, lệnh này sẽ được chuyển thành lệnh giới hạn.

Lệnh ATC: Lệnh này được ưu tiên thực hiện để xác định giá đóng cửa cuối cùng của phiên giao dịch. Nếu không thực hiện được hoặc thực hiện không hết vào cuối phiên, lệnh sẽ tự động bị hủy.

Lệnh PLO: Lệnh mua hoặc bán được thực hiện tại mức giá đóng cửa ngay sau khi các phiên giao dịch định kỳ kết thúc. Nếu không thể xác định được giá thực hiện do sự kết hợp giữa phiên giao dịch liên tục và phiên giao dịch định kỳ, lệnh này sẽ không được chấp nhận vào hệ thống.

3. Đơn vị giao dịch sàn HNX mới nhất

Quy định này liên quan đến số lượng cổ phiếu tối đa/tối thiểu mà nhà đầu tư được phép giao dịch:

- Giao dịch lô chẵn trên sàn HNX: Tối thiểu 100 cổ phiếu/100 chứng chỉ quỹ.

- Giao dịch lô lẻ trên sàn HNX: Đối với cổ phiếu, tối thiểu giao dịch lô lẻ là từ 1-99 cổ phiếu. Đối với chứng chỉ quỹ và trái phiếu được phép thực hiện theo cả 2 phương pháp khớp lệnh/giao dịch thỏa thuận hợp tác.

- Việc thỏa thuận: Không quy định về đơn vị giao dịch, khối lượng của giao dịch tối thiểu lô chẵn là 5000 cổ phiếu

- Trái phiếu: 01

Lưu ý, trong ngày đầu tiên cổ phiếu niêm yết, nhà đầu tư không được thực hiện giao dịch thỏa thuận hợp tác và giao dịch lô lẻ.

4. Phương thức khớp lệnh

Trên sàn HNX sử dụng 3 hình thức khớp lệnh như sau:

• Khớp lệnh định kỳ: Là quá trình so sánh lệnh mua và lệnh bán tại một thời điểm cụ thể để xác định mức giá tạo ra khối lượng giao dịch lớn nhất. Khi có nhiều mức giá mà cùng có khối lượng giao dịch lớn thì mức giá được chọn sẽ là mức giá gần nhất với mức của lần khớp lệnh trước đó.
• Khớp lệnh liên tục: Các lệnh mua và lệnh bán được thực hiện ngay lập tức khi được nhập vào hệ thống. Ưu tiên thực hiện lệnh bán có mức giá thấp hơn và lệnh mua có mức giá cao hơn. Trong trường hợp cùng mức giá, lệnh được nhập vào hệ thống trước sẽ được ưu tiên thực hiện trước.
• Khớp lệnh thỏa thuận: Bên mua và bên bán thỏa thuận về mức giá, khối lượng và điều kiện giao dịch, sau đó thông báo cho công ty chứng khoán để ghi nhận lệnh vào hệ thống.

Những phương thức khớp lệnh trên  sàn HNX trực tuyến

5. Nguyên tắc khớp lệnh

Khi tham gia vào một thị trường giao dịch cổ phiếu lớn, nhà đầu tư cũng cần nắm rõ các nguyên tắc khớp lệnh để đảm bảo quá trình khớp lệnh của mình sẽ đem về kết quả đặt lệnh thành công:

• Ưu tiên về giá: Nghĩa là lệnh mua mức giá cao hơn bán và mức giá thấp hơn sẽ được ưu tiên giao dịch trước.
• Ưu tiên thời gian: Với những lệnh được bán cùng 1 mức giá thì lệnh nào được nhập vào trước thì được ưu tiên giao dịch trước.

6. Biên độ giao dịch

Biên độ giao dịch được hiểu là biến động giá cổ phiếu (đo lường bởi đơn vị %- tức giá cổ phiếu biến động so với giá mở cửa). Mỗi sàn giao dịch sẽ quy định một biên độ giao dịch khác nhau để bảo đảm lợi ích cho các nhà đầu tư nhỏ lẻ khỏi các cuộc làm giá, tạo cung cầu giả để đẩy giá đi quá cao/hoặc tụt xuống quá thấp. Quy định này được thể hiện như sau:

• Giao dịch cổ phiếu trong ngày: 10%
• Chứng chỉ quỹ và cổ phiếu niêm yết ngày đầu hoặc trở lại giao dịch sau >25 ngày tạm ngưng: 30%
• Cổ phiếu trong ngày không hưởng cổ tức và thưởng: 30%.

7. Thời gian thanh toán

• Thời gian thanh toán cổ phiếu, chứng chỉ quỹ ETF, chứng chỉ quỹ đóng chứng quyền về tài khoản trước 12h ngày T+2.  
• Trái phiếu: T+1

VI. Sự khác nhau giữa sàn HNX và sàn HOSE

Sàn HOSE và sàn HNX đều là các sàn giao dịch chứng khoán uy tín được vận hành dưới luật định của nhà nước, tuy nhiên hai sàn giao dịch chứng khoán trên sẽ có một số điểm khác biệt. Nhà đầu tư có thể tham khảo các so sánh điểm khác biệt sau đây:

Sự khác biệt giữa sàn HNX và HOSE

Vốn điều lệ thực góp tại thời điểm đăng ký niêm yết lên:

- Sàn HOSE: >=120 tỷ VND công bố trong báo cáo tài chính

- Sàn HNX: >=30 tỷ VND công bố trong báo cáo tài chính

Số năm công ty muốn niêm yết ấy đã hoạt động dưới hình thức loại hình Công ty cổ phần:

- Sàn HOSE: >=2 năm

- Sàn HNX: >=1 năm

Yêu cầu về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp

- Sàn HOSE: 02 năm liền trước có lãi; không nợ quá hạn trên 1 năm, không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký niêm yết, có lịch sử tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán báo cáo tài chính

- Sàn HNX:  không nợ quá hạn trên 1 năm, không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký niêm yết, có lịch sử tuân thủ các quy định của pháp luật về kế toán báo cáo tài chính

Công khai các khoản nợ:

- Sàn HOSE: Phải công khai các khoản nợ đối với thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Ban giám đốc, Cổ đông lớn và những người liên quan

- Sàn HNX: Không quy định 

Yêu cầu công bố thông tin:

- Sàn HOSE: Nếu cung cấp thông tin sai lệch liên quan đến số liệu tài chính quá 4 lần sẽ bị hủy niêm yết

- Sàn HNX: Không quy định

>> Tìm hiểu thêm:  Sàn Upcom là gì?

VII. Cách mở tài khoản giao dịch trên sàn chứng khoán HNX

Nhà đầu tư có thể mở tài khoản giao dịch chứng khoán niêm yết trên sàn HNX thông qua 2 cách

Đăng ký trực tuyến

Bước 1: Vào website HNX tại địa chỉ https://www.HNX.vn và Chọn “Mở thông tin tài khoản”.

Bước 2: Điền thông tin theo hướng dẫn

Bước 3: Tải ảnh giấy tờ tùy thân (CCCD) và ảnh để xác nhận thông tin chủ tài khoản

Bước 4: Điền thông tin lên hợp đồng điện tử -> In hợp đồng -> Ký tên -> Gửi hợp đồng tới sàn HNX

Bước 5: Chờ xét duyệt và nhận thông tin tài khoản qua email đăng ký.

Đăng ký trực tiếp

Bước 1: Mang giấy tờ tùy thân bản chính và bản photo đến trụ sở của sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội.

Bước 2: Hoàn tất và ký nhận hợp đồng

Bước 3: Chờ xét duyệt và nhận thông tin.

Trên đây là những thông tin cơ bản về sàn giao dịch chứng khoán HNX. Hy vọng rằng với những thông tin này, nhà đầu tư có thể có chỉ dẫn để giao dịch thuận lợi và hiệu quả hơn trên sàn HNX. Mong rằng những kiến thức mà TOPI cung cấp về sàn HNX sẽ giúp bạn hiểu hơn hoạt động của sàn cũng như lựa chọn được địa chỉ giao dịch chứng khoán uy tín.