ROCE là một trong những tỷ suất sinh lời mà các nhà quản lý tài chính, các bên liên quan và các nhà đầu tư tiềm năng có thể sử dụng khi phân tích một công ty để quyết định đầu tư hay không. Với doanh nghiệp, chỉ số Roce xác định được từ những đồng vốn mà họ đã sử dụng thì cho ra bao nhiêu lợi nhuận, để có biện pháp điều chỉnh các yếu tố chưa đạt hiệu quả.
I. ROCE là gì?
ROCE là từ viết tắt của Return on capital employed, dịch nghĩa: lợi nhuận trên vốn sử dụng - tỷ lệ tài chính sử dụng để đánh giá khả năng sinh lời và hiệu quả sử dụng vốn của công ty.
Tìm hiểu về chỉ số ROCE trên sàn chứng khoán
ROCE là một chỉ số tài chính quan trọng để đánh giá hiệu quả và sinh lợi của một doanh nghiệp từ vốn đầu tư mà nó sử dụng. Nói cách khác, tỷ lệ ROCE có thể giúp xác định hiệu quả sử dụng vốn của công ty bằng cách tạo ra lợi nhuận.
II. Ý nghĩa của chỉ số ROCE
ROCE cho thấy khả năng của doanh nghiệp trong việc tạo ra lợi nhuận từ vốn đầu tư. Một ROCE cao hơn cho thấy doanh nghiệp sử dụng vốn đầu tư hiệu quả và có khả năng sinh lợi nhuận tốt. Mặt khác, một ROCE thấp có thể cho thấy sự không hiệu quả trong việc sử dụng vốn đầu tư.
ROCE cũng có thể được so sánh với mức ROCE trung bình trong ngành hoặc so sánh với ROCE của các doanh nghiệp cạnh tranh để đánh giá hiệu suất tài chính của doanh nghiệp.
Đặc biệt hữu ích khi so sánh hiệu suất của các công ty trong các lĩnh vực thâm dụng vốn (sử dụng vốn với cường độ cao), chẳng hạn như lĩnh vực tiện ích công cộng, năng lượng hay viễn thông. Do ROCE xem xét nợ và vốn chủ sở hữu không như ROE chỉ phân tích khả năng sinh lời liên quan đến vốn chủ sở hữu của cổ đông công ty.
Đối với các nhà đầu tư, đây có thể xem như một tiêu chí để thiết lập danh mục đầu tư và đưa ra các chiến lược trong tương lai.
Tỷ lệ ROCE cho biết số tiền lãi mà một công ty tạo ra trên một đồng vốn được sử dụng, lợi nhuận trên một đồng vốn được tạo ra càng nhiều càng tốt. Do đó ROCE cao thì có nghĩa là công ty đó có khả năng sinh lời cao, chiến lược sử dụng vốn của công ty đang rất hiệu quả. Còn nếu ROCE thấp cho thấy dấu hiệu tiềm ẩn công ty đang chi tiền lãng phí, kể cả trong việc phân bổ vốn và đầu tư.
Đối với một công ty, xu hướng ROCE trong những năm trước có thể là một chỉ số quan trọng về hiệu suất. Các nhà đầu tư có xu hướng ủng hộ các công ty có mức ROCE ổn định và tăng trưởng hơn những công ty có mức ROCE biến động liên tục và tăng trưởng thấp.
ROCE là một trong những tỷ suất sinh lời có thể được sử dụng khi phân tích BCTC của công ty về hiệu suất sinh lời (các tỷ lệ khác đó là ROA, ROE, ROIC).
III. Ưu và nhược điểm của ROCE
Ưu và nhược điểm khi sử dụng chỉ báo ROCE khi giao dịch chứng khoán
1. Ưu điểm:
ROCE cung cấp thước đo toàn diện về hiệu suất tổng thể của công ty bằng cách xem xét cả khả năng sinh lời và hiệu quả sử dụng vốn. Giúp đánh giá hiệu quả của các quyết định phân bổ vốn và khả năng tạo ra lợi nhuận trên vốn đầu tư. Do đó, chúng ta có thể sử dụng ROCE để so sánh các công ty hoạt động cùng ngành, cũng lĩnh vực để làm nổi bật lên khả năng tạo ra lợi nhuận từ số vốn của công ty đó sử dụng.
Với các nhà đầu tư, ROCE phản ánh khả năng tạo ra lợi tức đầu tư của công ty. Nếu ROCE cao thì công ty đang tạo ra lợi nhuận hấp dẫn, niềm tin của các nhà đầu tư sẽ tăng lên và khả năng công ty thu hút thêm vốn là rất cao.
Tỷ lệ ROCE cũng là một công cụ quản lý hữu ích để đánh giá hiệu suất của các đơn vị kinh doanh hoặc dự án khác nhau trong một công ty, giúp xác định các khu vực mà vốn có thể bị ràng buộc một cách không hiệu quả, cho phép đưa ra quyết định tốt hơn về các chiến lược đầu tư và phân bổ nguồn lực. Cụ thể là, ROCE cung cấp một viễn cảnh dài hạn về lợi nhuận và hiệu quả kinh doanh của công ty, xem xét lợi nhuận được tạo ra trong một thời gian dài và liên quan đến vốn sử dụng.
2. Nhược điểm:
Không thể so sánh giữa các ngành khác nhau do khác biệt về cường độ sử dụng vốn và cơ cấu kinh doanh. ROCE tập trung vào lợi nhuận và hiệu quả sử dụng vốn và bỏ qua các yếu tố quan trọng khác của hiệu quả tài chính như tăng trưởng doanh thu, tỷ suất lợi nhuận, tạo ra dòng tiền và lợi nhuận trên VCSH (vốn chủ sở hữu)
Vì ROCE dựa trên dữ liệu tài chính trong quá khứ nên nó không phản ánh chính xác hoàn cảnh thị trường hiện tại cũng như khả năng tăng trưởng. Nó thể hiện sự thành công của khoản đầu tư vốn trước đó, không đồng nghĩa với việc dự báo về khả năng sinh lời trong tương lai và các tác động tiềm ẩn của khoản đầu tư mới.
ROCE cũng không tính đến sự ảnh hưởng của cấu trúc vốn công ty như nợ hoặc tài trợ bằng VCSH (vốn chủ sở hữu).
ROCE cũng dễ bị thao túng thông qua kỹ thuật tài chính và kỹ thuật kế toán, giống như các chỉ số tài chính khác (chẳng hạn bạn có thể biến một số khoản từ nợ dài hạn thành nợ ngắn hạn). ROCE không bao gồm (không tính đến) những thay đổi trong toàn ngành, các thay đổi trong nền kinh tế hoặc các biến số khác có thể ảnh hưởng đến hoạt động của công ty.
Nếu bạn dựa hoàn toàn vào ROCE có thể dẫn đến việc đưa ra một quan điểm hạn chế, đánh giá không đầy đủ về tình hình hiện tại và triển vọng của công ty trong tương lai.
IV. Cách tính ROCE chính xác
Công thức tính ROCE nhanh chóng và chính xác mà nhà đầu tư nên biết
ROCE = EBIT / Vốn sử dụng
Trong đó:
EBIT là chỉ số lợi nhuận trước lãi vay và thuế thu nhập doanh nghiệp, được tính bằng tổng của lợi nhuận sau thuế, thuế thu nhập cá nhân và chi phí lãi vay. Lợi nhuận trước thuế và lãi vay trước thuế thường bao gồm lợi nhuận sau thuế, lãi vay, tiền lãi, tiền thuê tài sản và các chi phí tài chính khác. Vốn đầu tư bao gồm tổng giá trị tài sản cố định và vốn lưu động.
Vốn sử dụng = Tổng tài sản - Nợ ngắn hạn của công ty hoặc tính bằng Tài sản cố định + Vốn lưu động.
Vốn sử dụng gần giống với vốn đầu tư. Thay vì dùng vốn sử dụng tại một thời điểm nhất định, một số nhà đầu tư và nhà phân tích có thể tính ROCE trên vốn sử dụng trung bình, lấy trung bình của vốn mở và vốn đóng được sử dụng trong khoảng thời gian được phân tích.
V. Phân biệt ROCE với ROE và ROA
Điểm giống và khác nhau giữa ROCE và các chỉ báo đầu tư khác
Giống:
Đều đo lường khả năng sinh lời và hiệu quả tài chính của doanh nghiệp;
Chỉ nên sử dụng để so sánh nhưng công ty cùng ngành, cùng lĩnh vực;
ROCE, ROE và ROA càng cao thì có nghĩa là công ty đang hoạt động tốt, công ty đó đang sử dụng vốn/tài sản có hiệu quả.
Khác:
| Chỉ tiêu | ROE | ROCE | ROA |
| Định nghĩa | Tỷ lệ phần trăm thu nhập ròng của một công ty được trả lại cho các cổ đông dưới dạng giá trị | Đo lường hiệu quả sử dụng vốn để phát sinh ra lợi nhuận của công ty | Đo lường khả năng sinh lời trên mỗi đồng tài sản |
| Vốn | Chỉ xem xét vốn cổ đông được sử dụng | Xem xét trên tổng vốn sử dụng bao gồm cả nợ vay | Xem xét trên tổng tài sản |
| Phản ánh | Quản lý hiệu quả nguồn tài chính VCSH cho các hoạt động của quỹ | Hiệu quả sử dụng tổng nguồn vốn | Hiệu quả sử dụng và quản lý tổng tài sản |
| Phạm vi thể hiện | Chỉ xem xét yếu tố VCSH nên rất hạn chế | Phạm vi rộng hơn do xem xét cả nợ và VCSH | Xem xét cả vốn vay và VCSH |
| Khả năng ứng dụng | Sử dụng đến nghiên cứu tất cả các công ty và lợi nhuận họ tạo ra trên đồng vốn | Phát huy tốt với các công ty sử dụng cường độ vốn cao | Sử dụng đến nghiên cứu tất cả các công ty và lợi nhuận họ tạo ra trên đồng tài sản |
| Tầm quan trọng của các bên liên quan | Nó có ý nghĩa quan trọng đối với các cổ đông vì chỉ số này sẽ cho họ biết lợi nhuận mà công ty đem lại cho mỗi đồng đầu tư của họ và cả những gì còn lại sau khi khoản nợ được thanh toán | Có ý nghĩa quan trọng với cả cổ đông và người cho vay vì nó cho thấy hiệu quả của tổng vốn được sử dụng trong nguồn vốn | Cung cấp cho cổ đông thông tin về lợi nhuận được hình thành từ vốn đầu tư mà họ bỏ ra |
| Thu nhập được xem xét | Lợi nhuận sau khi tính tất cả các khoản lãi và thuế | Thu nhập trước khi tính thuế và lãi. | Lợi nhuận sau thuế |
VI. Những lưu ý khi sử dụng ROCE
Chỉ nên so sánh giữa các doanh nghiệp hoạt động cùng ngành, tính toán số liệu trong cùng một khoảng thời gian;
Nên dựa vào chỉ số ROCE chuẩn của ngành để so sánh với các doanh nghiệp trong ngành đó;
Nên tính ROCE qua nhiều năm để xem hoạt động của doanh nghiệp đó trong những năm gần đây nhất thì ra sao, nên đầu tư các doanh nghiệp có biến động ROCE tăng đều theo các năm;
Đối với các nhà đầu tư, chỉ so sánh kết quả ROCE của hai công ty thì không thể đưa ra được bức tranh tổng thể về hiệu suất của công ty đó. Cho nên, cần xem xét kết hợp nhiều yếu tố khác nữa, kể cả phân tích cơ bản và kỹ thuật.
Như vậy, có rất nhiều chỉ số tài chính khác nhau giúp các nhà phân tích và nhà đầu tư xem xét tình hình tài chính của công ty. Bạn có thể sử dụng ROCE để xác định mức độ sinh lời của công ty cũng như mức độ hiệu quả của việc sử dụng vốn. Nhưng chỉ nên so sánh ROCE của các công ty cùng ngành mà thôi. Tỷ lệ ROCE từ 20% trở lên có nghĩa là công ty đang hoạt động rất tốt. Hy vọng những kiến thức mà TOPI mang lại là hữu ích đối với các bạn.
