Đầu tư cổ phiếu hiện nay là một kênh đầu tư có nhiều tiềm năng và được các nhà đầu tư thường xuyên lựa chọn để sinh lời. Tuy nhiên, với những người mới, bắt đầu như thế nào để an toàn và có lợi nhuận? Sau đây TOPI sẽ chia sẻ cùng bạn cách đầu tư cổ phiếu cho người mới bắt đầu hiệu quả và mang lại thu nhập ổn định.
1. Đầu tư cổ phiếu là gì?
Đầu tư cổ phiếu còn có tên đầu tư chứng khoán là hình thức mà người tham gia sử dụng nguồn vốn tự có để mua bán cổ phiếu, đặc biệt là các cổ phiếu niêm yết trên sàn chứng khoán. Lợi nhuận từ việc đầu tư này đến từ việc chênh lệch giá mua vào và bán ra.
.jpg)
Đầu tư cổ phiếu đang là kênh đầu tư vô cùng hấp dẫn
Việc tăng giá của các loại cổ phiếu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau như tình hình kinh tế - chính trị, lạm phát, sự phát triển ngành nghề, khả năng hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp, nhu cầu của thị trường và tâm lý hay thị yếu của các nhà đầu tư. Vì vậy, các nhà đầu tư cần phải phân tích một cách kỹ lưỡng trước khi chọn mua một hay nhiều loại cổ phiếu nào đó.
2. Kiến thức cơ bản về đầu tư cổ phiếu
Thời gian giao dịch cổ phiếu
Tại Việt Nam hiện nay, ba sàn HOSE, HNX, UPCOM đều có thời gian giao dịch cổ phiếu từ thứ 2 đến thứ 6, không làm việc thứ 7, chủ nhật và các dịp lễ Tết nghỉ theo quy định của Nhà nước.
Bắt đầu giao dịch từ 9h sáng, đóng của lúc 15h, thời gian nghỉ trưa từ 11h30 - 13h chiều.
Cụ thể như bảng dưới đây:
Đơn vị giao dịch
Đơn vị giao dịch chứng khoán (tiếng Anh: Trading Unit) tương đương với một khối lượng chứng khoán tối thiểu được quy định là đơn vị chuẩn trong giao dịch.
Các trader Việt Nam thường gọi là “lô chẵn”. Số chứng khoán giao dịch nếu ít hơn một đơn vị giao dịch thì sẽ gọi là “lô lẻ”. Các lô lẻ nếu muốn bán thì trader chỉ có thể giao dịch trực tiếp với các công ty chứng khoán chứ không thể thực hiện trên sở giao dịch được.
Các sàn có quy định đơn vị giao dịch cụ thể như sau:
Bảng giá cổ phiếu trên sàn chứng khoán
Mỗi Sở giao dịch chứng khoán sẽ có một bảng giá riêng, tương tự các công ty chứng khoán cũng có bảng giá riêng để phục vụ những khách hàng của mình, với nguồn dữ liệu đều xuất phát từ Trung tâm lưu ký và 2 Sở giao dịch (HOSE, HNX). Các bảng giá này chỉ khác nhau về mặt giao diện, cách sắp xếp các thành phần trên bảng giá.
Các thuật ngữ và ký hiệu trên bảng gồm có:
Mã chứng khoán (Mã CK) là tên viết tắt của các công ty;
Giá tham chiếu (Giá TC) là mức giá đóng cửa tại phiên giao dịch liền kề trước đó.
Giá trần (Trần) - màu tím là mức giá cao nhất mà trader có thể đặt lệnh mua/bán trong ngày giao dịch.
Giá sàn (Sàn) - màu xanh lam, ngược với giá trần đó là giá thấp nhất để trader mua hoặc bán chứng khoán trong ngày giao dịch.
Tổng khối lượng khớp (Tổng KL) chính là tổng khối lượng cổ phiếu đã được giao dịch trong một ngày giao dịch.
Dư mua: Có 3 cột, cột 1 là giá đặt mua cao nhất và khối lượng mua tương ứng ở hiện tại, cột 2 là giá và khối lượng mua cao thứ hai. Cột 3 là giá và khối lượng ưu tiên sau mức ở cột 2.
Dư bán: tương tự dư mua cũng có 3 cột, nhưng giá ở đây là giá bán và khối lượng bán.
Khớp lệnh là việc bên mua chấp nhận giá bán mà bên bán đề ra hoặc bên bán chấp nhận giá mua mà bên mua đề nghị.
Lịch sử giá: có 3 cột, giá cao nhất giá thấp nhất và giá trung bình trong phiên.
Khối lượng nhà đầu tư nước ngoài mua hoặc bán (NN bán/NN mua): đây là khối lượng cổ phiếu đã được nhà đầu tư nước ngoài mua/bán trong ngày giao dịch.
Các chỉ số thị trường khác:
VN-Index: chỉ số xu hướng biến động giá của toàn bộ cổ phiếu được niêm yết và giao dịch trên sàn HOSE;
VN30-Index: chỉ số của 30 công ty hàng đầu (về vốn và thanh khoản) niêm yết trên sàn HOSE;
VNX AllShare: chỉ số thể hiện sự biến động giá của toàn bộ cổ phiếu trên cả 2 sở giao dịch HN và TP HCM;
HNX-Index, HNX30-Index: tương tự VN-Index và VN30-Index nhưng ở sàn giao dịch Hà Nội;
UPCOM: chỉ số biến động giá của toàn bộ cổ phiếu đang niêm yết và giao dịch trên sàn UPCOM.
Hình: Bảng giá cổ phiếu ngày 5/9/2022 - Nguồn SSI iboard.
Cách mua cổ phiếu
Hiện nay nhà đầu tư có 2 cách để mua cổ phiếu: một là tự đặt lệnh giao dịch qua các sàn, các ứng dụng hoặc phần mềm chứng khoán, cổ phiếu. Hai là nhờ trung gian, các công ty môi giới đặt lệnh hộ.
2. Cách đầu tư cổ phiếu sinh lời tốt và an toàn
Lựa chọn cổ phiếu tốt để giao dịch và đầu tư
Trước khi tiến hành giao dịch, bạn cần nghiên cứu kỹ thông tin về công ty ban hành với các yếu tố: vốn điều lệ, doanh thu ròng thời gian gần nhất; tham khảo bảng báo cáo hoạt động (nếu được) theo tuần, tháng, quý.
Lựa chọn những cổ phiếu có tiềm năng tốt để đầu tư
Thông thường, mức tăng trưởng, tăng giá trị của cổ phiếu sẽ gắn liền với với sự gia tăng ổn định trong kết quả hoạt động kinh doanh doanh nghiệp phát hành nó. Một doanh nghiệp đạt doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng ổn định, bền vững qua các năm sẽ góp phần tạo nên sức hút cho cổ phiếu của chính doanh nghiệp đó.
Các loại cổ phiếu vốn hóa lớn (cổ phiếu Blue-chip), cổ phiếu đầu ngành trong các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, ngành bất động sản, tiêu dùng hay sản xuất công nghiệp hiện đang là lựa chọn ưu tiên được nhiều nhà đầu tư chú ý. Ngoài việc đem lại lợi nhuận qua mức tăng giá trị từ cổ phiếu thì nhà đầu tư cũng có thể hưởng lợi nhuận từ chính sách chi trả cổ tức đến từ các doanh nghiệp này.
Lựa chọn thời gian thích hợp để tiến hành đầu tư
Không phải lựa chọn cổ phiếu của một doanh nghiệp tốt lúc nào cũng đem lại sự gia tăng về giá trị. Sự thay đổi của cổ phiếu cũng có tính chu kỳ theo diễn biến kinh tế, ngành nghề. Các yếu tố liên quan như: chính sách của cơ quan quản lý Nhà nước, tình hình chính trị, sự lạm phát ảnh hưởng lớn tới thị trường, tác động đến cung cầu trên thị trường chứng khoán.
Lựa chọn thời điểm đầu tư, mua/bán cổ phiếu tích hợp
Thời điểm mua cổ phiếu tốt nhất đó là khi nền kinh tế hoạt động ổn định. Khi đó, thanh khoản trên thị trường sẽ được cải thiện và làm tăng kỳ vọng của nhà đầu tư, giá trị cổ phiếu từ đó cũng sẽ có xu hướng tích cực.
Nếu tiếp cận vào thời điểm thị trường đang có những biến động mạnh, kinh tế có nhiều bất ổn thì cần chọn lọc các cổ phiếu của doanh nghiệp hoạt động vững mạnh, vẫn duy trì tăng trưởng lợi nhuận trong thời kỳ khó khăn. Thời điểm này, cũng là lúc nhà đầu tư có thể tìm được những cổ phiếu đang nằm dưới giá trị thực và có nhiều tiềm năng tăng trở lại trong tương lai.
Có chiến lược đầu tư cổ phiếu một cách cụ thể rõ ràng
Nhà đầu tư cũng có khá nhiều phương án đầu tư cổ phiếu như: ngắn hạn (lướt sóng), trung hạn và dài hạn theo chính khẩu vị chấp nhận rủi ro của từng nhà đầu tư. Trong đó, lướt sóng cổ phiếu là hình thức được phần đông nhà đầu tư lựa chọn nhờ tính linh hoạt cao.
Cách đầu tư này đòi hỏi nhà đầu tư cần có sự nhạy bén và am hiểu với thị trường, việc mua vào hay bán ra phải bám chặt vào xu hướng cổ phiếu của các công ty cũng như các tin tức của doanh nghiệp ra sao.
Với cách tiếp cận đầu tư trung và dài hạn, các nhà đầu tư cần quan tâm vào các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp, theo dõi diễn biến hoạt động kinh doanh dài hạn của doanh nghiệp đó để đưa ra nhận định trong tương lai.
Lựa chọn cho mình chiến lược đầu tư phù hợp
Giữ vững tâm lý khi đầu tư cổ phiếu
Dù phân tích tốt đến đâu, am hiểu thị trường tới đâu hoặc đã có định hướng đầu tư thì các bạn cũng cần có tâm lý vững vàng. Biến động của mỗi cổ phiếu có thể tăng giảm theo cung cầu thị trường, một cổ phiếu trong giai đoạn tăng giá cũng có lúc sẽ giảm. Vì vậy, nhà đầu tư cần đưa ra những quyết định chính xác, ứng biến kịp thời tránh tình trạng mua đắt bán rẻ vì thiếu sự vững vàng.
Đầu tư cổ phiếu bằng cách thông qua quỹ mở
Hiện nay, một cách đầu tư mới mẻ, nhanh và tiện lợi hơn chính là đầu tư vào quỹ mở. Khi mua chứng chỉ quỹ mở, nhà đầu tư sẽ được sự tư vấn cần thiết từ các chuyên gia của quỹ, họ sẽ thay mặt nhà đầu tư sử dụng nguồn vốn mà bạn gửi vào để tạo lập danh mục đa dạng với cổ phiếu, trái phiếu hay các loại chứng chỉ tiền gửi. Tại TOPI, các bạn cũng có thể giao dịch mua quỹ mở một cách nhanh chóng và dễ dàng.
Tham gia đầu tư cổ phiếu thông qua các quỹ đầu tư uy tín
3. Các bước cơ bản để giao dịch cổ phiếu
- Bước 1: Cần phải biết mục đích và nhu cầu của bản thân là gì để quyết định xem nên giao dịch cổ phiếu ở đâu, mua trực tiếp, thông qua các ứng dụng (ứng dụng nào thì tốt, an toàn, tiện lợi) hay mua qua trung gian.
- Bước 2: Tạo tài khoản để giao dịch trên sàn chứng khoán, chắc chắn nhà đầu tư cần phải có tài khoản ngân hàng, và tùy sàn giao dịch sẽ yêu cầu mức giao dịch tối thiểu khác nhau.
- Bước 3: Chọn các loại cổ phiếu mà bạn đang muốn đầu tư. Doanh nghiệp hoạt động tốt đương nhiên cổ phiếu tốt, nhà đầu tư có khả năng có lời cao. Với người mới, nên chọn các ngành mà mình có độ hiểu biết nhất định. Nhà đầu tư phải dành thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng về công ty/doanh nghiệp sắp mua cổ phiếu (doanh thu ròng thời gian gần nhất kèm các bảng báo cáo hoạt động theo tháng, quý, triển vọng phát triển trong ngành qua các thông tin báo chí chính thống).
- Bước 4: Quyết định mua số lượng cổ phiếu. Vì là người mới nên nhà đầu tư hãy mua một hoặc một vài cổ phiếu, tức là khối lượng ít, nếu rủi ro hay biến động thị trường không kịp trở tay thì cũng không tiêu hao vốn nhiều. Dần dần càng có kinh nghiệm thì tăng lên theo nhu cầu.
- Bước 5: Tiến hành đặt lệnh mua với 2 hình thức: Mua theo giá thị trường sẽ giúp bạn khớp lệnh ngay lập tức hoặc đưa mức giá mà bạn muốn mua và chỉ tiến hành khớp lệnh khi giá cổ phiếu bằng mức.
Cách giúp bạn đầu tư cổ phiếu an toàn, tối ưu vốn nhất
4. Rủi ro khi đầu tư cổ phiếu
Rủi ro do kinh tế xã hội: khi nền kinh tế sa sút sẽ dẫn tới mâu thuẫn xã hội tăng cao, các cổ phiếu trên thị trường theo đó cũng giảm triển vọng, xuống dốc.
Rủi ro từ ngành: Mỗi công ty niêm yết trên sàn chứng khoán sẽ theo một ngành khác nhau, nếu như ngành nghề đó có diễn biến xấu thì các cổ phiếu trong ngành cũng gặp nhiều bất lợi.
Rủi ro vì hoạt động doanh nghiệp: Không chắc chắn doanh nghiệp nào cũng có thể hoạt động tốt mãi mãi, nếu như hoạt động kinh doanh của họ xuống dốc hoặc phá sản thì cổ phiếu cũng chết theo.
Rủi ro trong thị trường: Các yếu tố bao gồm rủi ro pháp lý, thanh khoản, các rủi ro từ sàn giao dịch hay ủy ban chứng khoán, các cơ quan quản lý, và thêm nữa là yếu tố tâm lý của các nhà đầu tư.
Rủi ro khi đầu tư cổ phiếu
5. Có nên đầu tư vào các quỹ mở cổ phiếu không?
Đầu tiên, nhà đầu tư phải hiểu đầu tư quỹ mở cổ phiếu có nghĩa là mình sẽ đưa vốn cho một công ty quản lý quỹ để họ đầu tư giúp bạn.
Ưu điểm nổi bật của các công ty quản lý quỹ là những người tham gia quản lý quỹ là những chuyên gia hàng đầu trong ngành tài chính, họ có kiến thức bài bản, có dữ liệu và kinh nghiệm trong tay, họ biết cần phải gì với cổ phiếu họ đã mua.
Nếu nhà đầu tư không có thời gian cũng như chỉ là người mới tham gia thị trường chứng khoán tất lẽ những quyết định mua bán, phân tích báo cáo tài chính, dự đoán sự gia tăng phát triển của cổ phiếu hay hiểu biết về công ty, đội ngũ ban lãnh đạo chiến lược của công ty đó thì có phần quá sức. Điểm này thì quỹ mở sẽ giúp bạn.
Thứ hai, quỹ mở có danh mục đầu tư vô cùng đa dạng, các quỹ uy tín đều chọn những cổ phiếu tốt, không đầu tư những cổ phiếu thổi giá bất ngờ, không ổn định.
Tiếp theo, mức đầu tư yêu cầu khá thấp, có thể phù hợp với mọi đối tượng nhà đầu tư.
Tham gia quỹ mở cổ phiếu có an toàn không?
Tuy nhiên nó cũng có các nhược điểm như lãi suất thấp, lợi nhuận kỳ vọng chỉ rơi vào khoảng 12 - 15%/năm, thời gian đầu tư khuyến nghị nên dài hạn. Tiếp theo chi phí quản lý khá cao (nếu việc quản lý quỹ hiệu quả), nhà đầu tư cũng luôn phải duy trì việc dự trữ tiền mặt.
Bởi vậy, quỹ mở cổ phiếu không thích hợp với các nhà đầu tư lướt sóng, những nhà đầu tư kỳ vọng lợi nhuận cao, có kiến thức về thị trường chứng khoán và muốn tự mình đầu tư. Quỹ mở chỉ thích hợp với những người không có nhiều thời gian cũng như kiến thức để có thể tự giao dịch trên thị trường chứng khoán, những nhà đầu tư mới còn ít kinh nghiệm hoặc những người muốn sử dụng nguồn tiền nhàn rỗi để đầu tư, sinh lời cao hơn gửi tiết kiệm ngân hàng.
6. Câu hỏi thường gặp
Bao nhiêu tiền thì mua được cổ phiếu?
Thực tế, nhà đầu tư không cần chuẩn bị quá nhiều tiền, chỉ cần có số tiền từ 2 - 3 triệu đã hoàn toàn có thể gia nhập thị trường chứng khoán, mua cổ phiếu. 2 - 3 triệu đồng này sẽ tương đương với số vốn tối thiểu để mua 1 lô chẵn 100 cổ phiếu.
Đầu tư cổ phiếu khi nào bán được?
Bán cổ phiếu lúc nào cũng được, nhưng làm sao phải bán vào đúng thời điểm để chốt lời được nhiều nhất. Khi bạn thấy nhu cầu mua loại cổ phiếu đó trên thị trường tăng cao, giá cố phiếu tăng rất mạnh thì bạn có thể lựa chọn bán để hưởng giá chênh lệch. Hoặc nếu thấy giá cổ phiếu thấp dần, công ty phát hành đang gặp trục trặc, có nguy cơ vỡ nợ thì phải bán ngay để cắt lỗ.
Bạn có thể bắt đầu chơi chứng khoán với vài trăm ngàn hay vài triệu đồng là có thể mở tài khoản và mua cổ phiếu.Với những thông tin hữu ích trên, TOPI hy vọng các bạn mới đầu tư cổ phiếu sẽ nắm được các thông tin tổng quát, trước khi tiến hành đầu tư giao dịch.
