Xanh vỏ đỏ lòng là một hiện tượng khá quen thuộc với các nhà đầu tư, nhưng thực tế không hề dễ đoán định vì ẩn chứa hai khả năng có thể xảy ra, một là thị trường đang phân phối đỉnh, hai là thị trường đang trong một giai đoạn tích luỹ tạm thời. Hệ quả sẽ ra sao, cùng TOPI lý giải bản chất hiện tượng này nhé!
Giải nghĩa ý nghĩa “xanh vỏ đỏ lòng”
Xanh vỏ với nghĩa đen là vỏ màu xanh của một loại trái cây nào đó, nghĩa bóng để chỉ hình thức hay vẻ bề ngoài, vỏ bọc bên ngoài của người hay vật.
Đỏ lòng với nghĩa đen là ruột màu đỏ bên trong một loại trái cây, nghĩa bóng để chỉ nội dung bên trong, nội tâm, hay bề trong của người hay vật.
Thành ngữ “xanh vỏ đỏ lòng” sử dụng biện pháp ẩn dụ để đề cập đến sự đối lập giữa bản chất bên trong và vẻ bề ngoài, hay giữa nội dung bên trong và hình thức bên ngoài của người hay sự vật.
Nếu vẻ ngoài của người/sự vật có vẻ vô hại, khi áp dụng thành ngữ “xanh vỏ đỏ lòng” thì có nghĩa nội tâm của người/sự vật đó không có gì tốt đẹp, nhiều toan tính, mưu mô. Chúng ta hoàn toàn có thể hiểu theo hướng ngược lại, có những người/vật bề ngoài hung dữ, xấu xí nhưng thực chất bên trong họ là người ấm áp và tử tế.
“Xanh vỏ đỏ lòng” trong chứng khoán là gì?
“Xanh vỏ đỏ lòng” trong chứng khoán là một trạng thái thị trường với các chỉ số chính tăng điểm nhưng đa phần các mã cổ phiếu trên sàn đều giảm điểm, xảy ra trong những đợt điều chỉnh hay phân phối đỉnh. Lúc này, những người đầu tư cổ phiếu lớn cố gắng giữ thị trường xanh để “trấn an” người chơi khác, ở mặt ngược lại, họ bán cổ phiếu ra rất nhiều, khiến hầu hết cổ phiếu giảm giá, chỉ có các cổ phiếu vốn hoá lớn tăng điểm.
Đây là một trạng thái thị trường nguy hiểm đối với người chơi chứng khoán nói chung, báo hiệu sẽ có một xu hướng mới sắp xảy ra.
Tại Việt Nam, người chơi chứng khoán thường so sánh 1 cặp chỉ số lớn-nhỏ như VN-Index với VN30, hoặc HNX-Index với HNX30. Chỉ số nhỏ sẽ giảm giá nhưng chỉ số lớn sẽ tăng giá trong trạng thái thị trường “xanh vỏ đỏ lòng”.
Dấu hiệu nhận biết thị trường “xanh vỏ đỏ lòng”
1. Chỉ số thị trường tăng điểm nhưng thanh khoản thấp
Những chỉ số lớn như VN-Index, HNX-Index sẽ tăng điểm (màu xanh) khi có dấu hiệu “xanh vỏ đỏ lòng”. Nhưng việc này là do cổ phiếu blue-chip tăng mạnh nên kéo theo chỉ số chung của thị trường tăng. Khối lượng giao dịch và giá trị giao dịch tập trung vào những cổ phiếu lớn này, dòng tiền chảy vào chúng ồ ạt, thay vì phân tán đều toàn thị trường, nên thanh khoản thị trường thấp.
2. Sự không đồng nhất giữa chỉ số thị trường và cổ phiếu
Thường có một số ít cổ phiếu blue-chip hoặc các cổ phiếu có vốn hóa lớn tăng mạnh, kéo theo chỉ số chung của thị trường. Những cổ phiếu này thường có tỷ trọng lớn trong rổ chỉ số, do đó, sự tăng giá của chúng có thể làm chỉ số chung tăng lên dù phần lớn các cổ phiếu khác giảm giá.
3. Nhiều cổ phiếu giảm giá hơn tăng giá (đỏ nhiều hơn xanh)
Khi thị trường ở trạng thái “xanh vỏ đỏ lòng”, chỉ số thị trường như VN-Index sẽ tăng điểm nhưng cổ phiếu chủ yếu là giảm giá. Số lượng các mã cổ phiếu đi xuống sẽ nhiều hơn các mã cổ phiếu đi lên (tăng giá). Ta có thể nhận biết thông qua việc số lượng cổ phiếu màu đỏ chiếm ưu thế hơn so với số lượng cổ phiếu màu xanh trên bảng giá cổ phiếu chung.
4. Sự khác biệt giữa các nhóm ngành trên thị trường chứng khoán
Số ngành tăng và giảm điểm có sự chênh lệch rõ rệt. Những ngành dẫn dắt thị trường tăng mạnh trong khi các ngành còn lại thì giảm giá hoặc đi ngang.
5. Tâm lý thị trường trái chiều và tiêu cực
Một vài thông tin trên thị trường sẽ khiến tâm lý nhà đầu tư trở nên thận trọng và đẩy mạnh việc chốt lời. Bên cạnh đó, khối ngoại bán ròng cổ phiếu vốn hoá lớn cũng sẽ là một động lực thúc đẩy khiến nhiều nhà đầu tư trong nước bán ra những cổ phiếu mà họ nhận định chưa nhìn thấy khả năng tăng trưởng tốt.
6. Bản tin thị trường với phân tích từ chuyên gia
Các bản tin và phân tích từ các công ty chứng khoán hoặc chuyên gia tài chính sẽ đề cập đến hiện tượng “xanh vỏ đỏ lòng” nếu nó xuất hiện. Họ đưa ra các cảnh báo về sự không đồng nhất trong tăng trưởng của thị trường và những lời khuyên dành cho nhà đầu tư.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng “xanh vỏ đỏ lòng”
1. Sự phân hoá thị trường
Sự phân hoá thị trường xảy ra khi có sự khác biệt rõ rệt trong diễn biến giá giữa các nhóm cổ phiếu hoặc nhóm ngành nghề. Một số ngành hoặc nhóm cổ phiếu có thể tăng mạnh do có tin tức tích cực hoặc triển vọng kinh doanh tốt. Nhà đầu tư có thể có những đánh giá khác nhau về triển vọng của các công ty và ngành nghề, dẫn đến việc mua bán cổ phiếu không đồng nhất. Những cổ phiếu được đánh giá cao và được nhiều nhà đầu tư mua vào sẽ tăng giá, trong khi những cổ phiếu không được chú ý hoặc bị đánh giá thấp sẽ giảm giá.
Chẳng hạn việc các quỹ đầu tư lớn, nhà đầu tư lớn thường tập trung vào các cổ phiếu có vốn hóa lớn và thanh khoản tốt, tạo ra sự chênh lệch trên thị trường và biến động giá giữa các cổ phiếu blue-chip và các cổ phiếu khác.
2. Áp lực bán chốt lời
Khi thị trường tăng điểm, nhiều nhà đầu tư có xu hướng bán ra các cổ phiếu nhỏ và trung bình để chốt lời. Điều này dẫn đến việc nhiều cổ phiếu giảm giá (màu đỏ), mặc dù chỉ số chung vẫn tăng. Trong khi đó, dòng tiền có thể chuyển hướng vào các cổ phiếu blue-chip hoặc các cổ phiếu vốn hóa lớn, do nhà đầu tư tin rằng các cổ phiếu này vẫn còn tiềm năng tăng giá hoặc an toàn hơn. Khi các cổ phiếu này tăng mạnh, chúng có thể kéo chỉ số chung lên (màu xanh), ngay cả khi phần lớn các cổ phiếu khác giảm giá. Khi đó, trạng thái “xanh vỏ đỏ lòng” xảy ra.
3. Thiếu thanh khoản
Khi thanh khoản chung của thị trường giảm, nhà đầu tư thường có xu hướng tập trung vào các cổ phiếu lớn hoặc blue-chip vì chúng có tính thanh khoản cao hơn và ít rủi ro hơn. Điều này dẫn đến việc các cổ phiếu lớn tăng giá, kéo theo chỉ số chung tăng, trong khi nhiều cổ phiếu nhỏ và trung bình không có đủ thanh khoản, dẫn đến việc số lượng giao dịch giảm ở nhiều cổ phiếu, làm tăng áp lực bán và khiến giá của những cổ phiếu này giảm.
4. Tâm lý thận trọng của nhà đầu tư
Một số nhà đầu tư tập trung mua các cổ phiếu vốn hoá lớn hoặc cổ phiếu blue-chip, do họ tin tưởng vào tính ổn định và tiềm năng tăng trưởng của chúng, khiến giá nhóm cổ phiếu này tăng mạnh, trong khi các cổ phiếu khác không được chú ý, thanh khoản không cao nên bị giảm giá.
Bên cạnh đó, trong điều kiện thanh khoản thấp, chi phí giao dịch có thể tăng cao, rủi ro thanh khoản cũng tăng lên, nhà đầu tư càng tránh xa các cổ phiếu có thanh khoản kém, khiến chúng càng giảm giá hơn.
Tác động của tình trạng “xanh vỏ đỏ lòng” đến nhà đầu tư
1. Ảnh hưởng tới tâm lý thị trường
Hiện tượng này có thể gây ra tâm lý hoang mang cho nhà đầu tư. Mặc dù chỉ số thị trường tăng, nhưng nhiều cổ phiếu giảm giá có thể khiến nhà đầu tư cảm thấy bất an và khó hiểu về diễn biến thực sự của thị trường.
Nhà đầu tư có thể bị nhầm lẫn giữa sự tăng trưởng của chỉ số chung với sự tăng trưởng của toàn bộ thị trường. Tình trạng này có thể dẫn đến việc đưa ra quyết định đầu tư dựa trên những đánh giá sai lầm về sức khỏe tổng thể của thị trường.
>> Xem thêm: Chỉ số tâm lý thị trường
2. Khó khăn trong việc tìm ra cổ phiếu tốt
Trong điều kiện “xanh vỏ đỏ lòng”, việc lựa chọn cổ phiếu để đầu tư trở nên khó khăn hơn. Nhà đầu tư phải phân tích kỹ lưỡng để tìm ra những cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng thực sự, thay vì chỉ dựa vào xu hướng tăng điểm của chỉ số chung. Bên cạnh đó, việc tập trung quá mức vào cổ phiếu lớn, dẫn đến việc danh mục đầu tư không cân bằng, tăng rủi ro cho nhà đầu tư khi thị trường thay đổi hoặc cổ phiếu blue-chip trong giỏ điều chỉnh giá.
3. Phản ánh sự không đồng nhất trong nền kinh tế
Tình trạng “xanh vỏ đỏ lòng” có thể phản ánh sự không đồng nhất trong nền kinh tế, nơi một số ngành hoặc công ty tăng trưởng mạnh mẽ trong khi những ngành khác gặp khó khăn. Nhà đầu tư cần nhận thức rõ điều này để đưa ra các quyết định đầu tư đúng đắn.
4. Tác động dài hạn đến niềm tin vào thị trường
Nếu tình trạng “xanh vỏ đỏ lòng” xảy ra thường xuyên, nhà đầu tư có thể mất niềm tin vào sự minh bạch và công bằng của thị trường. Điều này có thể dẫn đến việc rút vốn và giảm sự tham gia vào thị trường chứng khoán, ảnh hưởng đến thanh khoản và sự phát triển dài hạn của thị trường.
5. Là cơ hội cũng là rủi ro
Tình trạng này có thể tạo ra cơ hội cho nhà đầu tư tìm kiếm những cổ phiếu bị đánh giá thấp hoặc chưa được chú ý. Tuy nhiên, nó cũng đi kèm với rủi ro cao hơn, đòi hỏi nhà đầu tư phải có chiến lược và phân tích kỹ lưỡng.
Nhà đầu tư cần làm gì khi thị trường xanh vỏ đỏ lòng
Khi thị trường “xanh vỏ đỏ lòng”, các chuyên gia cho rằng, nhà đầu tư nên duy trì sự thận trọng.
Khi nhận định diễn biến thị trường, nguyên tắc phổ biến trong đầu tư đó là xem xét thị trường tăng có sự đồng thuận của các nhóm ngành hay toàn bộ thị trường hay không, tức là số lượng mã cổ phiếu tăng áp đảo số mã giảm. Tuy nhiên, thực tế, sự gia tăng của dòng tiền không bắt kịp sự gia tăng vốn hoá, dòng tiền không trải rộng hết quy mô thị trường, thì dù chỉ số VN-Index tăng rất mạnh thì sàn chứng khoán vẫn có thể trong trạng thái “xanh vỏ đỏ lòng”.
Nhà đầu tư cá nhân nên ổn định tâm lý, khuyến nghị là nên hạ tỷ trọng cổ phiếu và tăng tỷ trọng tiền mặt để giảm rủi ro. Tránh đảo cổ phiếu, không nên bán ngay những cổ phiếu không thấy nhiều biến động, bị “ì”, chuyển qua các cổ phiếu lớn đang tăng giá mạnh, làm như vậy có khả năng bị thua lỗ kép. Thị trường có thể xảy ra theo 2 hướng: thứ nhất, cổ phiếu có nền tảng kinh doanh tốt nhưng giá chưa tăng, sẽ đi lên theo đà tăng của thị trường. Thứ hai, thị trường quay đầu giảm, cổ phiếu nền tảng tốt sẽ giảm chậm hoặc không giảm. Nhà đầu tư nên kiên trì giữ những cổ phiếu mà mình đã chọn lọc, chỉ bán ra khi chúng tăng trưởng cùng chiều với thị trường để có thể thu hồi tiền mặt và chờ đợi xu hướng thị trường rõ rệt hơn.
Tóm lại, trạng thái “xanh vỏ đỏ lòng” của thị trường vẫn thường xảy ra, tạo ra nhiều thách thức cho nhà đầu tư, đòi hỏi sự cẩn trọng và kỹ lưỡng trong phân tích và ra quyết định đầu tư. Nhà đầu tư cần kết hợp các chiến lược dài hạn với việc theo dõi sát sao diễn biến thị trường để giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.
