Cách đặt giá khớp lệnh có lợi nhất cho nhà đầu tư

Để thu về lợi nhuận cao nhất, giảm thiệt hại xuống mức thấp nhất, nhà đầu tư cần nắm được cách đặt lệnh và giá khớp lệnh phù hợp với tình hình thị trường. 

I. Giải thích khái niệm “Khớp lệnh” trong chứng khoán

Trong chứng khoán, thuật ngữ “khớp lệnh” có nghĩa là quá trình hoàn thành thỏa thuận giữa bên mua và bên bán, khi lệnh mua từ nhà đầu tư này khớp với lệnh bán từ nhà đầu tư khác, chúng được ghép nối dựa trên nguyên tắc ưu tiên khớp lệnh của từng loại lệnh:

Khi mức giá của bên bán thỏa mãn bên mua thì lệnh được khớp

• Giá: Lệnh đặt mua có mức giá cao hơn được ưu tiên khớp trước. Tương tự, nếu lệnh bán có mức giá thấp hơn, sẽ được ưu tiên khớp trước.
• Thời gian: Nếu lệnh mua và lệnh bán có cùng mức giá, hệ thống ưu tiên lệnh nào được nhập trước.
• Khối lượng: Nếu cả mức giá và thời gian đều giống nhau, lệnh nào có khối lượng giao dịch nhiều hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

II. Giải thích về “Giá khớp lệnh”

Giá khớp lệnh là mức giá thỏa mãn được nhu cầu của cả bên mua và bên bán, áp dụng cho tất cả các lệnh được thực hiện. Giá khớp lệnh được hình thành dựa trên cơ sở gộp tổng khối lượng cổ phần được đặt mua hợp lệ và đảm bảo các khối lượng cổ phần bán được phân phối một cách tối đa.

Giá khớp lệnh là mức giá do Trung tâm giao dịch chứng khoán công bố, tại đó có khối lượng giao dịch đạt mức cao nhất.

III. Nguyên tắc khớp lệnh giao dịch chứng khoán

Lệnh giao dịch chứng khoán được khớp theo các nguyên tắc sau:

• Ưu tiên giá: Khi có nhiều lệnh mua và lệnh bán với cùng mức giá, hệ thống ưu tiên lệnh có giá cao hơn.
• Ưu tiên thời gian: Nếu cả mức giá và thời gian đều giống nhau, lệnh nào được nhập trước sẽ được ưu tiên khớp trước.
• Ưu tiên khối lượng: Nếu cả mức giá và thời gian đều giống nhau, lệnh nào có khối lượng giao dịch lớn hơn sẽ được khớp trước.

Khớp lệnh tuân theo ưu tiên về giá - thời gian - khối lượng

IV. Khung giờ giao dịch và các phiên khớp lệnh của các sàn chứng khoán

Tại Việt Nam, thời gian giao dịch chứng khoán được xác định theo khung giờ hành chính quy định bởi lịch nhà nước. Hãy kiểm tra lịch giao dịch trước khi tham gia để đảm bảo bạn đặt lệnh mua bán đúng thời điểm. 

Dưới đây là thông tin về giờ giao dịch chứng khoán tại các sàn chứng khoán HOSE, HNX và UPCOM:

V. Các lệnh định kỳ và nguyên tắc khớp lệnh định kỳ

Khớp lệnh định kỳ là cách thức khớp lệnh phổ biến hiện nay để xác định giá đóng cửa và mở cửa một cách minh bạch. Nguyên tắc khớp lệnh định kỳ như sau:

• Giá khớp lệnh là giá có khối lượng ở mức cao nhất trong phiên.
• Nếu có nhiều mức giá khác nhau thì hệ thống sẽ tuân theo nguyên tắc ở trên, tức là mức giá nào gần với giá đã được khớp lệnh gần nhất thì sẽ được ưu tiên khớp trước.

Có 3 loại lệnh định kỳ bao gồm:  ATO (At the opening), ATC (At the closing) và LO (Limit Order).

1. Lệnh ATO - At the opening (Lệnh mở cửa)

Lệnh ATO chỉ áp dụng cho sàn HoSE, là lệnh mua bán tại thời điểm mở cửa giao dịch trong ngày. Phiên ATO diễn ra từ 9h00 đến 9h15, lệnh được nhập trước trên hệ thống, đến 9h15 nếu các phần còn lại của lệnh không được thực hiện thì lệnh sẽ bị tự động hủy.

Lệnh ATO được ưu tiên thực hiện trước lệnh LO. Tuy nhiên, nếu trong phiên ATO không có lệnh LO mà chỉ có lệnh ATO thì sẽ không khớp được.

2. Lệnh ATC - At the closing (Lệnh đóng cửa)

Lệnh ATC áp dụng cho cả hai sàn HNX và HoSE, là lệnh xác định giá khớp tại thời điểm đóng cửa giao dịch lúc 14h45. Phiên ATC diễn ra trong vòng 15 phút, từ 14h30 đến 14h45.

Sàn HNX còn có lệnh PLO - lệnh khớp sau giờ đóng cửa, thực hiện lúc 14h45-15h00. Lệnh được thực hiện ngay nếu có lệnh đối ứng sẵn, nếu không được thực hiện thì sẽ hủy. Nếu trong phiên định kỳ không xác định được giá đóng cửa thì không thực hiện được lệnh PLO.

3. Lệnh LO - Limit Order (Lệnh giới hạn)

Lệnh LO là lệnh phổ biến nhất và áp dụng cho cả ba sàn HNX, UPCOM và HoSE

Lệnh giới hạn LO là lệnh mua-bán tại một mức giá xác định, có hiệu lực ngay khi đưa thông tin vào hệ thống và kéo dài cho đến kết thúc phiên trong ngày. Khi hết phiên giao dịch trong ngày, toàn bộ lệnh bị hủy. Nếu lệnh được gửi lên hệ thống ngoài giờ giao dịch thì sẽ có trạng thái “chờ gửi”.

Mỗi loại lệnh có mức độ ưu tiên và nguyên tắc khớp lệnh riêng

4. Nguyên tắc khớp lệnh định kỳ

Trong mỗi phiên giao dịch, có rất nhiều mức giá đưa ra bởi các nhà đầu tư. Hệ thống sẽ tính toàn tổng khối lượng giao dịch mua và bán ở từng mức giá để đưa ra thứ tự khớp lệnh dựa theo mức độ ưu tiên.

Các lệnh được khớp theo thứ tự: Giá >>> Thời gian nhập lệnh >>> Khối lượng giao dịch.

Ưu tiên khớp các lệnh ATO và ATC tại thời điểm mở và đóng cửa phiên giao dịch. Lệnh LO có mức độ ưu tiên thấp hơn. 

Các lệnh không được khớp sẽ tự động hủy khi hết ngày giao dịch.

VI. Các lệnh liên tục và nguyên tắc khớp lệnh liên tục

Ngoài các phiên khớp lệnh định kỳ thì sàn chứng khoán còn tuân theo quy tắc vận hành của khớp lệnh liên tục, nghĩa là lệnh mua - bán sẽ được khớp ngay khi nhập lên hệ thống.

Khớp lệnh liên tục vẫn tuân theo nguyên tắc ưu tiên về giá trước rồi đến thời gian và khối lượng.

1. Lệnh MP - Market Price order (Lệnh thị trường)

Lệnh thị trường MP chỉ thực hiện trong phiên khớp lệnh liên tục, là lệnh mua hoặc bán chứng khoán của khách hàng yêu cầu thực hiện ngay tại mức giá tốt nhất hiện có trên thị trường khi lệnh được nhập lên hệ thống.

Với lệnh MP, bạn có thể mua với mức giá thấp nhất và bán ra với giá cao nhất tại thời điểm nhập lệnh. Nếu tại mức giá đó các lệnh Market Price chưa được khớp thì sẽ xem xét mức giá mua thấp hơn và mức giá bán cao hơn. 

Nếu lệnh MP vẫn chưa khớp cho toàn bộ khối lượng giao dịch thì sẽ được chuyển thành lệnh LO mua tại giá trần và bán tại giá sàn. nếu không có lệnh LO đối ứng tại thời điểm khớp thì lệnh MP sẽ bị hủy bỏ.

Với ưu thế về thời gian khớp lệnh, lệnh MP được các nhà giao dịch thực hiện trong các tình huống sau:

• Khi bạn muốn thực hiện giao dịch nhanh chóng: Lệnh MP cho phép bạn mua hoặc bán với giá tốt nhất có sẵn trên thị trường tại thời điểm bạn đặt lệnh
• Khi bạn tin rằng cổ phiếu sẽ tăng giá: Sử dụng lệnh MP mua khi bạn chắc chắn giá cổ phiếu sẽ tăng. Ngược lại, lệnh MP bán thích hợp khi bạn nghĩ cổ phiếu sẽ giảm
• Khi bạn không quan trọng với giá cụ thể: Lệnh MP không yêu cầu bạn chỉ định một giá cụ thể cho giao dịch, mà thay vào đó, bạn muốn mua hoặc bán với giá tốt nhất có sẵn tại thời điểm đó

Ngoài ra, trên sàn HNX còn có các lệnh thị trường sau:

• Lệnh MTL - Lệnh thị trường giới hạn
• Lệnh MOK - Lệnh thị trường khớp toàn bộ hoặc bị hủy
• Lệnh MAK - Lệnh thị trường khớp một phần và hủy

Phân tích xu hướng thị trường để dùng lệnh phù hợp

VII. Cách đặt giá khớp lệnh có lợi nhất cho nhà đầu tư

Sau khi đã nắm được nguyên tắc khớp lệnh và các loại lệnh, nhà đầu tư có thể tham khảo những cách đặt giá khớp lệnh sau.

1. Cách đặt lệnh ATO hợp lý nhất

Lệnh ATO chỉ được đặt 1 lần trong mỗi phiên mở cửa và không thể chỉnh sửa, bổ sung, do đó nhà đầu tư cần dự kiến khối lượng cổ phiếu muốn giao dịch, nếu đặt mua thì phải ước lượng tài khoản có đủ tiền để thanh toán (cách ước lượng phổ biến là lấy số tiền mình có chia cho giá trần để ra số lượng cổ phiếu tối đa đặt mua).

Nhà đầu tư không thể đặt giá cho lệnh ATO, lệnh sẽ chỉ hiển thị ATO trên hệ thống và khớp lệnh theo nguyên tắc:

• Đối với lệnh mua: Ưu tiên người mua giá cao
• Đối với lệnh bán: Ưu tiên người bán giá thấp

Hãy đặt lệnh càng sớm càng tốt để được ưu tiên về thời gian. Tuy nhiên, trước khi đặt lệnh, nhà đầu tư cần dành thời gian quan sát thị trường để xác định xu hướng giá và đưa ra mức giá hợp lý.

Trong phiên mở cửa, lệnh ATO được ưu tiên hơn lệnh LO do đó đây là cơ hội để nhà đầu tư tranh thủ mua được tài sản với giá tốt (nếu dự đoán thị trường sắp tăng giá) hoặc gia tăng cơ hội đẩy tài sản đi để giảm thua lỗ (nếu dự đoán xu hướng giá giảm).

2. Cách đặt lệnh ATC có lợi nhất

Lệnh ATC cũng chỉ được đặt một lần vào phiên đóng cửa và không thể chỉnh sửa, bổ sung, do đó nhà đầu tư cần xem xét tình hình thị trường và nhu cầu để đặt lệnh này.

Tương tự như lệnh ATO, lệnh ATC cũng không có giá cụ thể mà căn cứ theo giá thị trường.

Lệnh ATC có thể được xem như một công cụ để tranh bán hoặc tranh mua tại thời điểm cuối giao dịch. Theo kinh nghiệm của nhiều nhà đầu tư, đặt lệnh ATC vào cuối cuối ngày có thể giúp nhà đầu tư giành được cơ hội mua bán cổ phiếu với mức giá tốt hơn giá giao dịch trong phiên.

Nếu tại thời điểm cuối đợt mà giá khớp thấp, bạn nên cân nhắc đặt lệnh ATC để tranh mua hoặc khi giá thị trường đang cao thì bạn có thể đưa lệnh này vào để tranh bán.

3. Cách đặt lệnh MP tốt nhất

Khi đặt lệnh thị trường, nhà đầu tư cũng không cần nhập mức giá mà chỉ nhập MP và khối lượng cổ phiếu cần giao dịch. Lúc này, lệnh sẽ ưu tiên giúp bạn mua được với giá thấp nhất của bên bán và bán tại mức giá mua cao nhất.

Lệnh MP được ưu tiên cao hơn các lệnh khác và mang lại thanh khoản cho toàn thị trường. Lệnh MP phát huy hiệu quả trong giai đoạn “đua”, nhằm khớp lệnh bằng mọi giá. Khi dự đoán giá cổ phiếu tăng và muốn mua đuổi, nhà đầu tư có thể đặt lệnh MP để gom được nhiều cổ phiếu nhất. Ngược lại, nếu dự đoán cổ phiếu sẽ giảm giá thì sẽ thực hiện đặt lệnh bán để nhanh chóng thoát hàng.

Thông thường, mỗi khi thị trường có biến, nhà đầu tư sẽ liên tục đẩy lệnh MP lên hệ thống khiến cho biên độ giao động của thị trường diễn ra mạnh mẽ.

Tuy nhiên, khi sử dụng lệnh MP, nhà đầu tư nên thận trọng phân tích và xem xét tình hình thị trường, tránh hùa theo tâm lý đám đông để tránh thua lỗ do đu đỉnh hoặc bán tháo.

Luôn xác định điểm chốt lời, cắt lỗ để kiểm soát giá giao dịch

4. Cách đặt giá cho lệnh LO tốt nhất

Lệnh giới hạn là lệnh mua hoặc bán tại một mức giá xác định hoặc tốt hơn. Đây là lệnh cơ bản và có mức độ an toàn cao nhất trong các lệnh vì nhà đầu tư có thể kiểm soát được mức giá giao dịch và tăng khả năng khớp lệnh ở mức giá ưng ý nhất.

Khi đặt lệnh LO, nhà đầu tư sẽ phải đăng ký khối lượng cần mua/bán và mức giá cố định. 

Ví dụ: Nhà đầu tư đặt lệnh LO để mua vào với giá giới hạn là 10.000VND. Khi đó, giao dịch sẽ được khớp với mức giá bằng hoặc thấp hơn 10.000VND. Ngược lại, nếu nhà đầu tư đặt lệnh LO để bán ra với mức giá giới hạn 15.000VND thì giao dịch sẽ được khớp cho người mua trả giá cao hơn hoặc bằng 15.000VND.

Lệnh giới hạn cũng có nhược điểm là không đảm bảo sẽ khớp được nếu giá thị trường không đạt đến giá giới hạn. Trong các phiên khớp lệnh, lệnh LO có mức độ ưu tiên thấp hơn các lệnh ATO, ATC, MP nhưng là lệnh thiên về tính an toàn, giảm thiểu rủi ro. Nhà đầu tư có thể tính ngay được mức lãi/lỗ nếu giao dịch được thực hiện.

Lưu ý rằng: Lệnh LO không bảo vệ khỏi thua lỗ mà cần phải kết hợp với lệnh dừng lỗ. Vì vậy, ngay cả khi bạn đặt sẵn lệnh LO, nếu không có lệnh dừng, khả năng thua lỗ sẽ không được giới hạn nếu thị trường biến động bất lợi. Nhà đầu tư có thể dựa theo khẩu vị rủi ro của mình để xác định điểm chốt lời hay cắt lỗ. Ví dụ, bạn có thể đặt mức cắt lỗ ở mức 1% hoặc 2% dưới giá vào lệnh và mức chốt lời ở mức cao hơn 2% hoặc 3% so với giá vào lệnh. Ngoài ra, có thể xác định các vùng đỉnh/đáy trong quá khứ, trendline (đường xu hướng), và các đường trung bình động (MA) và đặt mức cắt lỗ hoặc chốt lời theo các vùng này.

Ngoài ra, bạn có thể tải app TOPI và tham khảo những khuyến cáo từ chuyên gia AI để biết mã cổ phiếu tiềm năng cũng như dự đoán xu hướng thị trường, từ đó lên kế hoạch giao dịch hiệu quả.

Hy vọng những thông tin TOPI chia sẻ ở trên có thể giúp nhà đầu tư biết cách đặt giá khớp lệnh phù hợp với tình huống thị trường để thu về lợi nhuận cao nhất, giảm rủi ro xuống mức thấp nhất. 

🌟 Đừng để cơ hội tích lũy tiền bạc trôi qua ngay trước mắt bạn! Hãy tham gia ngay vào chương trình gửi tích lũy của chúng tôi để nhận được lợi nhuận lên tới 9%/năm. Xem ngay tại đây: https://topi.vn/tich-luy 🎉 Với chương trình gửi tích lũy của TOPI, bạn sẽ không chỉ có cơ hội tiết kiệm và đầu tư dễ dàng, mà còn nhận được những ưu đãi độc quyền, và quan trọng hơn, xây dựng được một tương lai tài chính ổn định cho bản thân và gia đình. 💸 Hãy khám phá những cơ hội đầu tư cổ phiếu - chứng chỉ quỹ thông minh, nhận lãi suất hấp dẫn, và tận hưởng lợi nhuận cao từ TOPI. Đăng ký ngay hôm nay để bắt đầu hành trình tích lũy và thăng tiến tài chính của bạn!  Tải app Topi ngay: https://app.topi.vn/taiapp