Thị trường biến động (Choppy Market) là một trong những vấn đề có thể xảy ra trong bất cứ lĩnh vực đầu tư nào ở một thời điểm bất kỳ nào đó. Nó tác động rất nhiều đến tâm lý và quyết định của nhà đầu tư trong việc phân tích tình hình thị trường. Vậy, hiểu như thế nào về biến động thị trường và các yếu tố tạo ra biến động đó? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau.
I. Thị trường biến động là gì?
Thị trường biến động hay còn gọi là thị trường trôi nổi (tiếng Anh là Choppy Market). Thị trường biến động được hiểu là một điều kiện thị trường mà giá cả trong thị trường này tăng hoặc giảm đáng kể (swing up/down) trong một khoảng thời gian ngắn hoặc dài hạn.
Thị trường biến động sẽ thường liên quan đến những mô hình biểu đồ giá hình chữ nhật hoặc các giai đoạn biến động không có xu hướng hoặc có xu hướng nhưng lại khó giao dịch.
Thị trường biến động là sự tăng giảm giá cả đáng kể trong một khoảng thời gian
Giá cả có thể tăng hoặc giảm đáng kể trong khoảng thời gian ngắn khiến xu hướng thị trường rất khó dự đoán do sự biến động liên tục. Trong khi thị trường biến động, nhà đầu tư dễ bị lo lắng, hoang mang do sự biến động của thị trường.
II. Các loại biến động thị trường phổ biến
Biến động thị trường có 2 loại phổ biến như sau:
1. Biến động ngụ ý
Biến động ngụ ý là biến động dựa trên giá của các quyền chọn và phản ánh các kỳ vọng của thị trường về sự biến động đó trong tương lai. Đây được hiểu là một thước đo biến động nhằm hướng tới tương lai, vì nó nắm bắt được nhận thức của thị trường về sự rủi ro hoặc không chắc chắn có liên quan đến tài sản hoặc các chỉ số trong một khoảng thời gian nhất định. Thông thường là ngày hết hạn của các tùy chọn. Biến động ngụ ý sẽ được sử dụng trong các chiến lược giao dịch về quyền chọn, liên quan đến việc mua hoặc bán các tùy chọn đó để kiếm lợi nhuận từ biến động của giá dự kiến.
Các loại biến động thị trường tác động nhiều đến giới đầu tư
2. Biến động lịch sử
Biến động lịch sử là biến động thị trường dựa trên dữ liệu giá ở trong quá khứ và nó phản ánh sự biến động trong thực tế của một tài sản hoặc là chỉ số ở trong một khoảng thời gian nhất định. Đây được xem là một thước đo biến động ngược. Nó mô tả giá của một tài sản hoặc là chỉ số đã dao động bao nhiêu ở trong quá khứ.
Biến động lịch sử được các nhà đầu tư kinh doanh sử dụng trong quản lý rủi ro và nhằm tối ưu hóa các danh mục đầu tư, nó giúp ước tính các rủi ro tiềm ẩn hoặc lợi tức đầu tư trên hành vi lịch sử của nó.
III. Các yếu tố gây ra thị trường biến động
Nguyên nhân để dẫn đến sự biến động thị trường bao gồm cả khách quan và chủ quan. Các yếu tố khách quan có thể kể như phản ứng của số đông các nhà giao dịch với một sự kiện. Yếu tố chủ quan chính là sự nới lỏng trong thị trường tự phát bằng khối lượng giao dịch lớn.
1. Yếu tố cung và cầu
Một thị trường được xem là ổn định khi số lượng người bán và khối lượng giao dịch xấp xỉ bằng số lượng và khối lượng người mua.
Nếu xuất hiện người mua liền sau khi người bán đưa ra mức giá đó thì thực tế giá không thay đổi. Nhưng nếu có sự chênh lệch thì giá sẽ có sự chuyển động. Khi nhu cầu tăng mạnh, người bán sẽ không thể đáp ứng được hoàn toàn và sẽ phải tăng giá. Thị trường lúc đó sẽ có biến động tăng.
Yếu tố về sự kiện xung đột ở Nga đã làm đồng Rúp biến động mạnh
Ví dụ: Mười người bán bán một chiếc túi với giá 100 nghìn/chiếc. Nhưng lại có đến mười một người mua đến chợ và cũng sẵn sàng mua mỗi người 1 chiếc túi. Nếu 10 người mua đều sẵn sàng trả 100 nghìn đồng cho chiếc túi thì người còn lại sẽ đưa ra mức giá 101 nghìn đồng. Từ đây giá cả sẽ tăng nhẹ và được ưu tiên mua. Độ biến động lúc này thấp.
Nhưng có 20 người mua nhưng chỉ có 10 chiếc túi thì giá của một chiếc túi sẽ tăng gấp đôi tạo ra biến động cao.
2. Tin tức
Giao dịch thị trường với phân tích cơ bản sẽ dựa trên các dữ liệu về tin tức.
Nếu thông tin này tương ứng với dự báo thì sự biến động trên thực tế sẽ không có sự thay đổi. Nếu sự chênh lệch sẽ là đáng kể nếu mất cân bằng theo hướng bán hoặc mua sẽ ngay lập tức xuất hiện trên thị trường.
Ví dụ: Phản ứng của các nhà đầu tư đối với dữ liệu về tài chính, quyết định về việc trả cổ tức của cổ đông,…
3. Sự kiện địa chính trị, thiên tai
Bất kỳ một sự kiện không lường trước nào xảy ra đều sẽ khiến mọi người có cùng một phản ứng là bán hoặc mua một tài sản gì đó ngay lập tức tùy vào tình hình ngay lúc đó.
Việc cung hay cầu tăng mạnh sẽ dẫn đến sự thiếu hụt tài sản đến từ một bên tham gia giao dịch khác. Do đó, giá cả sẽ có những biến động lớn trong thời kỳ ngắn hạn.
Ví dụ: Vấn đề chính trị xung đột ở Nga từ năm 2022 đã dẫn đến sự biến động mạnh của đồng Rúp.
4. Tâm lý nhà đầu tư
Tâm lý hoảng loạn trong các nhà đầu tư chính là nguyên nhân gây ra hiệu ứng tuyết lở về sự thay đổi giá cả. Tình trạng này sẽ xảy ra ở trong thời kỳ giảm phát của bong bóng kinh tế tạo nên khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Thị trường sau đó sẽ chuyển động xuống khoảng 50% hoặc nhiều hơn thế.
Ví dụ: Sự sụp đổ của thị trường điện tử đã xảy ra vào tháng 1/2018.
5. Nhà tạo lập thị trường
Độ biến động của thị trường có thể bị ảnh hưởng bởi các nhà tạo lập thị trường lớn. Những người này có thể làm tác động và lung lay thị trường ngắn hạn.
6. Chu kỳ thị trường
Sự thay đổi trong chu kỳ biến động thị trường có thể thấy rõ trong dài hạn. Lý do là sự thay đổi về cung/cầu ở trong một giai đoạn trong năm.
IV. Biến động thị trường có ảnh hưởng như thế nào?
Biến động thị trường tạo nên những ảnh hưởng cả tích cực và tiêu cực. Cụ thể như sau:
1. Ưu điểm của biến động thị trường
Nó sẽ cho thấy về mực độ quan tâm đến các hoạt động và tài sản của các nhà giao dịch. Điều này vốn sẽ rất nhạy cảm trước tính thanh khoản của thị trường.
Cho phép các nhà giao dịch có thể tận dụng được khoảng chênh lệch giá nhanh chóng nhất.
Biến động thị trường mang đến cả mặt tích cực và tiêu cực
2. Nhược điểm của biến động thị trường
Tại thời điểm mà thị trường biến động mạnh nhất thì sẽ tạo nên sự chênh lệch giá và trượt giá sẽ gia tăng do sự thiếu hụt lệnh đáp ứng với các lệnh đã đặt.
Biến động giá tăng là dấu hiệu để cho thấy sự bất ổn của thị trường. Khi giá tăng đột biến tạo nên tâm lý có phần hoảng loạn và gây nên sự khó khăn trong dự đoán thị trường.
Những biến động từ cả hai hướng sẽ có khả năng khởi động lệnh dừng.
Khi thời lượng lệnh dừng tăng lên sẽ có thể dẫn đến các vi phạm quy tắc quản lý rủi ro.
VI. Chiến lược đầu tư vượt qua thị trường biến động
Để vượt qua cơn biến động của thị trường thì các nhà đầu tư – kinh doanh có thể áp dụng một số chiến lược như sau:
1. Tạo danh mục đầu tư đa dạng hóa tốt
Đa dạng hóa danh mục đầu tư là một chiến lược mà nhà đầu tư phân bổ nguồn vốn cho nhiều loại lĩnh vực khác nhau. Nếu một trong những danh mục mà bạn đầu tư có sự cố hay biến động thì những lĩnh vực khác vẫn có thể tăng trưởng để bù lại. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro cho nguồn vốn ban đầu của bạn.
2. Giữ cách tiếp cận dài hạn
Mục tiêu dài hạn của một nhà đầu tư thường dự kiến trong khoảng 5 năm trở lên. Các mục tiêu dài hạn sẽ bao gồm những cải tiến về vị thế cạnh tranh, công nghệ, lợi nhuận, hình ảnh công ty.
Mục tiêu dài hạn sẽ mang đến cho bạn định hướng tốt cho việc kinh doanh của mình, vượt qua sự biến động để kiên định hơn trong đầu tư kinh doanh.
Tạo danh mục đầu tư đa dạng là một trong những chiến lược vượt qua thị trường biến động hiệu quả
3. Hiểu về khẩu vị rủi ro
Khẩu vị rủi ro hay còn gọi là Risk Appetite. Đây là mức độ chấp nhận rủi ro mà một nhà đầu tư) sẵn sàng chấp nhận để có thể theo đuổi được các mục tiêu của mình. Khẩu vị rủi ro thể hiện sự cân bằng trong lợi ích tiềm năng và những mối đe dọa mà nó mang lại.
Trong đầu tư tài chính, các nhà đầu tư cần phải chấp nhận sự xuất hiện của rủi ro đi kèm với những lợi ích mà nó mang lại.
Tạm kết
Biến động thị trường và những yếu tố gây ra biến động thị trường sẽ mang đến cho các nhà đầu tư kinh doanh những cơ hội cũng như những thách thức trong việc phân tích và quản lý dòng tiền của mình. Hy vọng với những thông tin này, bài viết đã mang đến cho người đọc những kiến thức hữu ích để phục vụ cho quá trình tìm hiểu về tài chính của mình
