Trong bối cảnh rối ren của thị trường tài chính hiện nay, khi lạm phát và lãi suất neo đậu ở mức cao, chi phí vốn trở nên đắt đỏ, đầu tư hay tiết kiệm, đâu mới là hướng đi tối ưu cho năm 2024?
Tiết kiệm chỉ các khoản tiền không tiêu ngay và có mức rủi ro thấp, trái ngược với đầu tư là sử dụng mọi nguồn lực có được để tham gia vào sản xuất, kinh doanh, đem lại lợi nhuận, nên nó có mức rủi ro cao. Đã bao giờ bạn “đào sâu” vào định nghĩa, đặc điểm của đầu tư và tiết kiệm chưa?
I. Tiết kiệm
1. Tiết kiệm là gì?
Trong kinh tế học, tiết kiệm (saving) là bất cứ khoản thu nhập nào không được dùng để tiêu ngay hay phần thu nhập giữ lại, không được sử dụng vào tiêu dùng . Tiết kiệm cũng bao gồm cả việc cắt giảm chi phí định kỳ, cắt giảm chi tiêu.
Với tài chính cá nhân, tiết kiệm chỉ các khoản tiền có mức rủi ro thấp, trái ngược với đầu tư có mức rủi ro cao.
Theo chủ tịch Hồ Chí Minh thì tiết kiệm là không xa xỉ, không hoang phí, không bừa bãi, tiết kiệm không phải bủn xỉn, việc gì ích lợi thì tốn bao nhiêu cũng được.
Định nghĩa trong hệ thống giáo dục cho biết tiết kiệm là biết sử dụng vật chất, thời gian, sức lực của mình và của người khác một cách đúng mực và hợp lý.
Còn định nghĩa luật học tại Khoản 1 Điều 3 Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí 2013 có ghi, tiết kiệm là việc giảm bớt hao phí trong sử dụng vốn, tài sản, lao động, thời gian lao động cũng như tài nguyên mà vẫn đạt được mục tiêu đã đặt ra.
Tiết kiệm là nền tảng cho kế hoạch tài chính tương lai của bạn
2. Đặc điểm của tiết kiệm
Ưu điểm:
- Rủi ro thấp, an toàn và luôn sẵn sàng để bạn có thể sử dụng;
- Bạn không mất thời gian để tìm hiểu các kiến thức chuyên môn khi thực hiện việc tiết kiệm chẳng hạn như gửi tiền tiết kiệm tại ngân hàng, bạn cũng có thể dễ dàng tính ra lãi suất mà mình được hưởng;
- Của cải, thời gian, công sức lao động được sử dụng hiệu quả phục vụ tốt cho cuộc sống cá nhân và cả xã hội;
- Tiết kiệm thể hiện sự quý trọng thành quả lao động của bản thân và của người khác, làm giàu cho cá nhân tiếp đến là gia đình và cao hơn là đất nước;
- Tiết kiệm là một đức tính tốt đẹp và cần có của mỗi người. Người biết kiệm sẽ cân đối và chi tiêu có kế hoạch, có tính toán, giảm bớt được hao phí trong sản xuất mà vẫn đạt được mục đích cuối cùng;
Nhược điểm:
- Dễ biến tướng thành chi li, tằn tiện;
- Không sinh ra lợi nhuận, nếu có thì tỷ lệ cũng rất thấp;
- Trong lạm phát, tiền tiết kiệm có khả năng bị mất giá.
Những điểm nổi bật về tiết kiệm và tích lũy mà bạn nên biết
II. Đầu tư
1. Đầu tư là gì?
Trong kinh tế học, đầu tư (invest) có liên quan đến tiết kiệm và trì hoãn tiêu thụ, nó liên quan đến nhiều khu vực của nền kinh tế.
Với quản lý tài chính cá nhân, đầu tư là hoạt động sử dụng nguồn lực tài chính, vật chất, lao động… vào các sản phẩm tài chính với mục đích thu về lợi nhuận và các lợi ích về mặt kinh tế trong tương lai. Hiểu đơn giản là bạn góp vốn, góp sức lao động, trí tuệ và các tài nguyên vào hoạt động sản xuất kinh doanh với mong muốn trong tương lai có thể tăng thu nhập.
Theo Luật Đầu tư 2005 tại Khoản 1 Điều 3 thì khái niệm đầu tư là việc nhà đầu tư bỏ vốn bằng các loại tài sản hữu hình hay vô hình để hình thành nên tài sản tiến hành các hoạt động đầu tư theo quy định của Luật đầu tư và các quy định khác của Pháp luật. CÓ hai loại là đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp.
Ngày càng có nhiều kênh đầu tư chuyên nghiệp, linh hoạt
2. Đặc điểm của đầu tư
Ưu điểm:
Mang lại lợi ích cho cá nhân và cả nền kinh tế toàn xã hội;
Lợi ích, lợi nhuận thu về lớn hơn số vốn ban đầu, lợi suất đầu tư tăng nhanh hơn tốc độ của lạm phát, từ đó, đồng tiền của bạn không bị mất giá;
Hoạt động đầu tư có thể ngắn hạn vài ngày, vài tuần những cũng có thể kéo dài nhiều năm. Bên cạnh đó, các loại hình đầu tư cũng rất đa dạng (kinh doanh, vàng bạc, bất động sản, chứng khoán…), phù hợp với mỗi đối tượng khác nhau;
Nhược điểm:
- Rất nhiều rủi ro phát sinh dẫn đến việc bạn có mất trắng;
- Nhiều người ví đầu tư như một canh bạc nhưng điều này hoàn toàn sai lầm. Canh bạc phụ thuộc nhiều vào yếu tố may mắn nhưng đầu tư thì không. Bạn cần phải trang bị nhiều kỹ năng, kiến thức và kinh nghiệm để đánh giá tiềm lực phát triển, đo lường rủi ro của một dự án. Đương nhiên có những biến số bất ngờ nhưng việc đánh giá không phải hoàn toàn vô nghĩa.
Ngoài ra, bạn cũng phải tiêu tốn thời gian để nắm bắt các thông tin về lĩnh vực đầu tư của bạn, cũng như thực hiện những giao dịch liên quan. Đồng thời xây dựng cho bản thân tinh thần thép trước mọi biến động của thị trường.
III. Nên tiết kiệm hay đầu tư trong năm 2024?
Như đã trình bày ở trên, tiết kiệm và đầu tư có ưu và nhược điểm riêng, mỗi cá nhân sẽ có sự lựa chọn riêng phù hợp với khả năng tài chính và mục đích của mình.
Nửa đầu năm 2024, theo các chuyên gia tài chính, khi lãi suất tiền gửi ngân hàng đang cao (đã vượt con số 10%/năm) thì khuyến nghị nhà đầu tư nên gửi tiền vào ngân hàng trước, không nên giữ tiền mặt tại nhà. Ngoài ra, bạn có thể chọn lãi suất kép khi mở tài khoản tại các app tài chính để hưởng lời cao hơn.
Với đầu tư, trong giai đoạn cuối năm 2023, đầu năm 2024, thế giới vẫn còn nhiều biến động: chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine vẫn chưa kết thúc, các thị trường tài chính vẫn còn quá chật vật, lạm phát ở nền kinh tế hàng đầu thế giới - Mỹ vẫn còn khá cao. Vậy nên, các nhà đầu tư không nên giao dịch theo các tin tức giật gân, hãy luôn “thủ sẵn” tiền mặt trong ngắn hạn và liên tục đánh giá mức độ chịu đựng rủi ro của bản thân.
Năm 2024 - đâu sẽ là nơi để tiền tốt nhất?
Nửa cuối năm 2024, bắt đầu tư quý III, dự đoán lãi suất huy động sẽ hạ nhiệt, khi ấy, chứng khoán nhiều khả năng hấp dẫn trở lại, thị trường chứng khoán sẽ ổn định hơn với vùng mua an toàn hơn, dòng tiền cá nhân có thể nhập cuộc trở lại và giúp thị trường ấm lên.
Trái ngược với xu hướng khả quan của tiết kiệm và đầu tư chứng khoán, các kênh đầu tư vàng, ngoại tệ, trái phiếu, bất động sản… không được may mắn như thế. Theo chuyên gia tài chính, Tiến sĩ Cấn Văn Lực cho rằng, thị trường vàng đầu tư ngắn hạn và lướt sóng năm nay sẽ rủi ro khá nhiều, do giá vàng trong nước và thế giới không liên thông, chênh lệch lớn, chỉ nên chọn vàng làm kênh tích lũy dài hạn thì chấp nhận được.
Về kênh ngoại hối, theo kế hoạch trong năm 2023, FED vẫn tăng thêm lãi suất, đồng USD đã có dấu hiệu chững lại, không tăng mạnh nữa nên dự báo ngoại hối cũng không nhiều biến động mạnh.
Kênh bất động sản được giới phân tích dự báo thị trường vẫn sẽ trầm lắng, khó phục hồi dù Chính phủ nước nhà đã có nhiều giải pháp giải quyết nhưng các chính sách hỗ trợ này cần có thời gian triển khai từ từ, nhất là lãi suất cho vay của ngân hàng vẫn còn đang ở mức cao. Tuy nhiên do có sự phân hóa phân khúc cho nên bất động sản nhà tại một và khu vực vẫn được hưởng lợi từ hạ tầng và có triển vọng khá tích cực.
Tóm lại, nửa đầu năm 2024 nên gửi tiết kiệm thay vì đầu tư. Nếu như quyết định đầu tư, nhà đầu tư hãy đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình, hạn chế đòn bẩy, không nên dựa theo tâm lý đám đông và các tin đồn thất thiệt để giao dịch.
IV. Tích lũy và đầu tư an toàn tại TOPI
TOPI là ứng dụng quản lý tài chính cá nhân và đầu tư đa lớp tài sản được Công ty Cổ phần Đầu tư VAM xây dựng và vận hành.
Tích lũy và đầu tư nhanh chóng ngay trên một ứng dụng TOPI
Sổ tiết kiệm tích lũy ở TOPI có khá nhiều loại hình tích lũy (tích lũy linh hoạt, tích lũy thông minh, tích lũy an nhàn, tích lũy bền vững), với khoản đầu tư ban đầu thấp, chỉ từ 50,000 VND, bạn hoàn toàn không mất bất cứ loại phí nào, lợi nhuận lên đến 9%/năm.
Khi thị trường đầu tư ấm lên, bạn hoàn toàn có thể chuyển sang đầu tư vàng, chứng chỉ quỹ ngay tại ứng dụng TOPI với lợi nhuận định kỳ bền vững. TOPI sở hữu đội ngũ chuyên gia phân tích và đầu tư đa dạng để có thể tối đa hóa lợi nhuận và tối thiểu hóa các rủi ro cho khách hàng.
Suy cho cùng, việc tiết kiệm hay đầu tư còn tùy thuộc vào chính bạn. Chẳng hạn mục tiêu của bạn là ngắn hạn,chỉ muốn có một quỹ khẩn cẩn, có thể rút tiền ra bất cứ lúc nào, và hơn cả là bạn không có kiến thức kinh nghiệm gì về đầu tư, không muốn mạo hiểm thì bạn cứ nên tiết kiệm trước.
Nếu như bạn đã có cho mình những mục tiêu dài hạn, muốn tiền đẻ tiền, sẵn sàng chấp nhận rủi ro và vun đắp kiến thức tài chính hằng ngày thì hẳn là bạn phải đầu tư ngay thôi!