ADX là gì? Công thức và cách sử dụng chỉ báo ADX trong chứng khoán

Giao dịch theo xu hướng mạnh sẽ giúp nhà đầu tư giảm thiểu được rủi ro và tăng tiềm năng lợi nhuận. Chỉ số định hướng trung bình ADX sẽ là một trong những chỉ báo kỹ thuật rất tối ưu trong việc xác định thời điểm giá đang có xu hướng mạnh. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp chi tiết cho người giao dịch nắm được ý nghĩa, công thức cũng như cách sử dụng chỉ báo ADX hiệu quả.

I. ADX là gì?

ADX (Average Directional Index) là một công cụ phân tích kỹ thuật được sử dụng để định lượng sức mạnh của xu hướng theo thời gian, lấy từ các mức trung bình được làm mịn của chênh lệch giữa chỉ báo đinh hướng cộng (+DI) và chỉ báo định hướng trừ (-DI).

Chỉ báo ADX trong giao dịch chứng khoán

Chỉ báo ADX gồm 3 đường chính đó là ADX, +DI và -DI. Khi ADX < 25 thì thị trường đang đi ngang, các xu hướng giá đang rõ ràng. Khi ADX > 25 thì chuẩn bị có một xu hướng mới diễn ra rất mạnh, bất kể là giá tăng hay giá giảm. 

Người phát triển chỉ báo này là ông Welles Wilder, ban đầu được sử dụng cho hàng hoá sau đó người ta sử dụng cả cho chứng khoán. Ông Wilder đã giới thiệu chỉ số ADX trong cuốn sách “Các khái niệm mới trong hệ thống kỹ thuật giao dịch” của mình vào năm 1978. Cuốn sách này có nêu chi tiết về chỉ báo ATR, hệ thống Parabolic SAR và RSI nữa. Mặc dù được phát triển trước thời đại máy tính, nhưng các chỉ số của Wilder được tính toán cực kỳ chi tiết, vượt xa thời đại.

ADX được coi là một chỉ báo không định hướng, đo lường được sức mạnh của xu hướng khá tốt, thường được sử dụng để xác định xem thị trường đang đi ngang hay chuẩn bị có một xu hướng mới diễn ra. 

Tuy nhiên, ADX vẫn có nhược điểm như sau:

Sử dụng chỉ báo ADX KHÔNG thể xác định được xu hướng là tăng hay giảm, nó chỉ đo lường cường độ hay mức độ hoạt động của xu hướng hiện tại mà thôi. Xu hướng càng mạnh thì giá trị ADX càng cao bất kể là đang tăng hay giảm.

ADX hay đưa tín hiệu sai khi giá trị ADX dưới 25. Không phải lúc nào đường ADX đi xuống thì cũng có nghĩa là đảo chiều xu hướng xảy ra, trừ phi có một đỉnh giá. Nên nghĩ rằng đường ADX đi xuống có nghĩa là sức mạnh của xu hướng đang yếu đi.

II. Cấu tạo của chỉ báo ADX

Chỉ báo ADX gồm 3 đường chính: đường ADX, đường +DI và -DI.

Đường ADX biểu thị bằng màu xanh lam đậm, tính trong 14 ngày giao dịch. Đường ADX có giá trị nằm trong khoảng từ 0 đến 100, ứng với mức thấp nhất và cao nhất. ADX không có hướng, nó ghi nhận độ mạnh yếu của xu hướng dù giá có đang trong xu hướng tăng hay giảm;

Đường -DI màu đỏ và đường +DI màu xanh lá non.

Chỉ báo ADX thường được vẽ trong cùng một khung với hai đường chỉ báo chuyển động định hướng DI.

Khi +DI ở trên -DI, giá sẽ tăng và ADX có vai trò đo lường sức mạnh của xu hướng tăng, phe mua sẽ có lợi thế.

Khi giá đảo chiều, -DI vượt lên trên +DI, giá đang di chuyển xuống và ADX lúc này sẽ đo độ mạnh của xu hướng giảm, phe bán sẽ có lợi thế hơn.

Tóm lại, đường ADX sẽ đưa ra tín hiệu về xu hướng thị trường mới, còn hai đường -DI và +DI sẽ giúp xác định lực mua và lực bán thị trường đang có.

Cấu tạo của chỉ báo ADX cơ bản

III. Ý nghĩa của chỉ báo ADX

Nhờ vào chỉ báo ADX mà người giao dịch có thể xác định được xu hướng giá để có chiến lược giao dịch phù hợp, theo đó:

Khi đường ADX vượt mốc 25 và +DI vượt lên trên -DI thì xu hướng giá đang tăng rất mạnh;

Ngược lại, khi đường ADX vượt mốc 25, nhưng -DI vượt lên trên +DI thì xu hướng giá đang giảm rất mạnh.

Tiếp theo, chỉ báo ADX đánh giá được độ mạnh yếu của xu hướng

Nếu đường ADX dưới mốc 25 thì xu hướng trên thị trường yếu, còn trên mức 25 thì xu hướng rất mạnh. Giá trị của ADX tối đa là 100, ở mốc từ 75 - 100 thì xu hướng giá đang diễn ra cực mạnh.

Chỉ báo cũng sẽ cung cấp tín hiệu vào lệnh cho người giao dịch

Nếu +DI nằm trên đường -DI, đồng thời ADX vượt ngưỡng 50 thì người giao dịch nên tìm các điểm vào lệnh BUY, do giá đang trong xu hướng tăng mạnh, phe mua đang có lợi thế.

Nếu +DI nằm dưới -DI, và ADX vẫn vượt ngưỡng 50 thì giá đang giảm mạnh, phe bán đang có lợi, nên tìm các điểm vào lệnh SELL.

IV. Vai trò của ADX

ADX có thể sử dụng trên bất cứ phương tiện giao dịch nào như cổ phiếu, quỹ tương hỗ, quỹ hoán đổi danh mục và hợp đồng tương lai.

ADX không chỉ xác định được các điều kiện xu hướng mà còn giúp nhà giao dịch có thể tìm ra được xu hướng mạnh nhất để giao dịch. 

ADX cũng xác định được điều kiện phạm vi, nhờ vậy, các nhà giao dịch sẽ không gặp khó khăn trong khi giao dịch theo xu hướng trong hành động giá đi ngang.

ADX cũng cảnh báo người giao dịch về những thay đổi trong đà xu hướng, do đó có thể đưa ra chiến lược chốt lời và quản trị rủi ro hiệu quả.

V. Cách theo dõi chỉ báo ADX chuẩn

Các giá trị ADX giúp nhà đầu tư xác định được xu hướng mạnh nhất và có lợi nhất để giao dịch. Thông thường, trị số ADX trên 25 được sử dụng nhiều do các nhà đầu tư cho rằng lúc này xu hướng đủ mạnh để tiến hành giao dịch. Vì vậy, khi ADX dưới 25 thì họ sẽ hạn chế giao dịch theo xu hướng.

Sức mạnh xu hướng của ADX thể hiện như sau:

Từ 0 - 20: Thị trường đi ngang không xu hướng;

Từ 20 - 25: Xu hướng thị trường mới đang hình thành, còn yếu, sẵn sàng tham gia khi có tín hiệu xác nhận vượt 25;

Từ 25 - 50: Xu hướng thị trường đang mạnh dần lên;

Từ 50 - 75: Xu hướng thị trường đang cực kỳ mạnh;

Từ 75 - 100: Xu hướng thị trường siêu mạnh. 

ADX thấp thường là dấu hiệu của sự tích lũy hoặc phân phối. Khi ADX dưới 25 trong hơn 30 phiên, giá dần di chuyển vào vùng điều kiện và các mẫu giá sẽ dễ xác định hơn. Khi giá di chuyển lên và xuống mức giữa kháng cự và hỗ trợ để tìm lợi nhuận giao dịch tương ứng.

Hướng của đường ADX rất quan trọng để nắm bắt được cường độ xu hướng. Khi đường ADX tăng, cường độ xu hướng tăng và giá di chuyển theo hướng tăng. Khi đường này đi xuống, độ mạnh của xu hướng đang giảm và giá bước vào giai đoạn thoái lui hoặc hợp nhất.

Xác định chỉ báo ADX nhanh và chính xác

VI. Công thức tính chỉ báo ADX

Để tính được ADX ta dựa trên đường trung bình động khi mở rộng phạm vi giá trong một khoảng thời gian nhất định, cài đặt mặc định là 14 phiên.

Với:

Chuyển động định hướng +DM = Giá cao nhất trong phiên hiện tại - Giá cao nhất ở phiên trước đó

-DM = Giá thấp nhất trong phiên hiện tại - Giá thấp nhất ở phiên trước đó

Tính toán ADX có thể phức tạp, nhưng tóm lại, xu hướng càng mạnh thì ADX càng cao. Khi ADX ở mức thấp, nó đánh dấu các khoảng thời gian khi giá thường đi ngang hoặc giao dịch trong một phạm vi.

Cách vận dụng chỉ báo ADX hiệu quả trong các giao dịch chứng khoán

VII. Cách sử dụng chỉ báo ADX trong giao dịch chứng khoán

1. Sử dụng ADX để giao dịch day trading (trong ngày)

Đồ thị ngắn hạn sẽ có nhịp độ rất nhanh, thế nên bạn cần tinh chỉnh ADX sao cho nhạy cảm nhất với biến động giá trong ngắn hạn của thị trường. Và thời gian tốt nhất là sử dụng ADX trong 3 kỳ.

Nguyên tắc cơ bản, càng ít kỳ thì độ nhạy cảm với giá càng cao, ADX 3 kỳ hoạt động khá tốt nếu giao dịch theo ngày.

Như chúng ta đã biết, giá trị ADX cao có nghĩa là xu hướng đang mạnh, ADX thấp thì xu hướng suy yếu. Thêm nữa, sự lên xuống tự nhiên và dòng chảy của giá di chuyển từ giai đoạn hợp nhất (gom cổ phiếu) rồi trở thành xu hướng và ngược lại.

Vì thế cho nên, khi kết hợp chúng ta có được:

Giá trị ADX thấp (giai đoạn hợp nhất) sẽ theo sau giá trị ADX cao (giai đoạn xu hướng).

Trong giao dịch ngày, chúng ta sẽ tìm điểm mua và bán khi ADX nhỏ hơn 25

Khi ADX < 25 thì xu hướng khá yếu, thị trường ở giai đoạn hợp nhất (consolidation), có nghĩa là chúng ta có thể tìm ra tín hiệu đột phá tiềm năng trong ngày. Nhưng vì ADX không cung cấp cho chúng ta hướng giá, cho nên cần phải đợi đường ADX phá vỡ mốc 50.

- Nếu giá tăng với ADX tăng thì chúng ta sẽ đặt lệnh BUY

- Còn nếu giá giảm với ADX tăng thì chúng ta sẽ đặt lệnh SELL

2. Sử dụng ADX trong swing trading (giao dịch xoay vòng)

Muốn sử dụng được ADX cho chiến lược swing trading thì bạn cần phải nắm vững các quy tắc sau:

- ADX phải cắt qua mốc 30 - điều này đưa ra tín hiệu về một xu hướng giá mạnh

- Đợi cho giá quay lại đường EMA20

- Khi giá chạm vào đường EMA20, đặt lệnh BUY ở trên mức giá cao ở phiên trước đó

- Đặt lệnh Stop loss ở bên dưới mức đáy (swing low) mới được hình thành.

Nói tóm lại, để có thể giao dịch theo xu hướng giá một cách mượt mà thì không nên bỏ qua chỉ báo ADX. ADX sẽ hoạt động tốt hơn nếu kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật khác như RSI chẳng hạn. Trên đây là những thông tin về chỉ báo ADX mà TOPI muốn chia sẻ đến các nhà giao dịch, hy vọng có thể giúp các bạn đưa ra được chiến lược phù hợp để kiếm về lợi nhuận cao.