Lãi suất liên ngân hàng được áp dụng khi các ngân hàng vay vốn lẫn nhau nhằm duy trì thanh khoản hoặc tỷ lệ dự trữ bắt buộc. Cùng TOPI tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất liên ngân hàng cũng như cách tính lãi ra sao.
1. Lãi suất liên ngân hàng là gì?
Lãi suất liên ngân hàng (tiếng Anh là Interbank Offered Rate) hay còn gọi là lãi suất qua đêm, lãi suất hối đoái liên ngân hàng là mức lãi suất áp dụng đối với khoản tiền vay mượn giữa các ngân hàng với nhau.
Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, các ngân hàng thương mại cần phải duy trì được tỷ lệ tiền dự trữ bắt buộc nhằm đảm bảo tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng.
Số lượng tiền mặt dự trữ của ngân hàng luôn biến động, thế nhưng có những thời điểm nhiều khách hàng đồng loạt rút tiền, giải ngân… dẫn đến việc ngân hàng không duy trì đủ lượng tiền mặt dự trữ bắt buộc.
Lãi suất liên ngân hàng (lãi qua đêm) do ngân hàng Trung Ương quyết định
Vào cuối mỗi ngày, sau khi kiểm toán, nếu ngân hàng bị thiếu hụt tiền dự trữ sẽ phải vay gấp một khoản tiền để bù vào nhằm duy trì tỷ lệ tiền mặt bắt buộc. Do đó, các ngân hàng có thể vay mượn lẫn nhau, lãi suất cho vay này được gọi là lãi suất liên ngân hàng.
Thông thường, lãi suất liên ngân hàng sẽ cao hơn lãi huy động tiền tiết kiệm từ cá nhân, lý do là bởi ngân hàng thường cần vay gấp và thời gian vay thường rất ngắn, có khi chỉ vay qua đêm hoặc trong tuần, trong tháng.
Về bản chất, lãi suất liên ngân hàng cũng giống lãi suất của những khoản vay khác. Bên đi vay sẽ phải trả thêm một khoản tiền lãi tương ứng với số phần trăm lãi suất so với số tiền vay.
Lãi suất liên ngân hàng sẽ biến động và thay đổi liên tục, do Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu và quyết định.
Xem thêm: https://topi.vn/so-sanh-lai-suat-vay-ngan-hang.html
2. Ý nghĩa và vai trò của lãi suất liên ngân hàng
Vay liên ngân hàng có ý nghĩa tích cực đến cả bên cho vay và bên đi vay.
Đối với bên đi vay: Đây là cách bù đắp vào lượng tiền mặt bị thiếu hụt một cách cực kỳ nhanh chóng, cấp bách, giúp duy trì tỷ lệ thanh khoản an toàn theo đúng quy định của Nhà nước, đồng thời có hêm nguồn vốn để giúp cho hoạt động kinh doanh không gián đoạn.
Đối với ngân hàng cho vay: Sẽ được thu về khoản lợi nhuận cao từ nguồn tiền dự trữ đang nhàn rỗi. Việc cho vay giữa các ngân hàng với nhau cũng được đánh giá là có tính an toàn cao.
Lãi suất áp dụng cho vay liên ngân hàng mang lại lợi ích cho cả hai bên
3. Cơ chế hoạt động của lãi suất liên ngân hàng
Lãi suất qua đêm không cố định mà sẽ biến động và thay đổi theo từng thời điểm. Việc tính toán lãi suất cho vay liên ngân hàng sẽ dựa trên các con số do các ngân hàng cung cấp lên hệ thống, sau đó tổng hợp lại và đưa ra con số trung bình.
Hàng ngày, Ngân hàng Trung ương sẽ công bố mức lãi suất hối đoái liên ngân hàng, bạn có thể truy cập trang web của ngân hàng Nhà nước để xem lãi suất liên ngân hàng mới nhất hôm nay là bao nhiêu.
Cách tra cứu lãi suất liên ngân hàng hôm nay: Bạn có thể truy cập website của Ngân hàng Nhà Nước Việt Nam tại địa chỉ sbv.gov.vn và chọn mục “Lãi suất” sau đó xem lãi suất liên ngân hàng tại các thời điểm khác nhau.
Ngân hàng Nhà nước công bố lãi suất liên ngân hàng mỗi ngày
Xem thêm: Tỷ giá hối đoái là gì? Công thức tính tỷ giá hối đoái chuẩn xác
4. Các yếu tố ảnh hưởng tới lãi suất liên ngân hàng
Tương tự như lãi suất áp dụng cho các khoản vay thông thường, lãi suất liên ngân hàng cũng biến động do nhiều yếu tố khác nhau. Những yếu tố chính tác động đến lãi suất này gồm có:
Tốc độ tăng trưởng kinh tế: Nếu trong thời điểm nền kinh tế đang có dấu hiệu đi xuống, tín dụng sẽ chạm mức giới hạn và có thể dẫn đến nhiều rủi ro. Lúc này, Ngân hàng Nhà Nước thường điều chỉnh lãi suất liên ngân hàng, nhằm mục tiêu hạ nhiệt hoạt động tín dụng xuống, giúp tính thanh khoản giảm từ đó ổn định tốc độ tăng trưởng.
Chính sách tiền tệ: Tùy theo từng thời kỳ, tiền tệ cũng sẽ ảnh hưởng đến việc điều chỉnh lãi suất liên ngân hàng. Khi Nhà nước áp dụng chính sách tiền tệ mở rộng sẽ khiến lãi suất ngân hàng thấp.
5. Cơ cấu thị trường liên ngân hàng
Thị trường liên ngân hàng bao gồm 3 thành phần chính là Ngân hàng Trung ương, các ngân hàng lớn và các ngân hàng nhỏ.
Ngân hàng Trung ương hay còn gọi là ngân hàng Nhà nước giữ vai trò nhà phân phối và có chức năng quan trọng bậc nhất.
Ngân hàng lớn: Giữ vai trò là đại lý, có uy tín, danh tiếng và thị phần lớn. Mức tiền dự trữ trong kho dồi dào.
Lãi suất liên ngân hàng giúp duy trì tỷ lệ tiền mặt bắt buộc
Ngân hàng nhỏ: Giữ vai trò là khách hàng, đều là những ngân hàng có thị phần nhỏ, lượng tiền mặt dự trữ thấp, thường xuyên phải huy động tiền gửi của người dân bằng lãi suất huy động hoặc vay tiền từ những ngân hàng lớn.
6. Cách tính lãi suất liên ngân hàng chính xác, nhanh chóng
Lãi suất liên ngân hàng được Ngân hàng Trung Ương tính toán và thông báo dựa trên nhiều yếu tố khác nhau. Mức lãi suất qua đêm sẽ không tác động hay ảnh hưởng đến lãi suất vay vốn ngân hàng của các doanh nghiệp, cá nhân mà chỉ áp dụng cho khoản vay giữa các ngân hàng với nhau. Chính vì vậy, những khách hàng cá nhân và doanh nghiệp đang gặp khó khăn về tài chính và có nhu cầu vay vốn ngân hàng không nhất thiết phải cập nhật mức lãi suất liên ngân hàng.
Hy vọng những thông tin về lãi suất liên ngân hàng được TOPI chia sẻ ở trên có thể giúp các bạn hiểu rõ về vai trò cũng như cơ chế hoạt động và cách tra cứu lãi suất liên ngân hàng hôm nay.
