Thị trường hàng hóa gồm 4 nhóm hàng hóa chủ đạo: nông sản, nguyên liệu công nghiệp, kim loại và năng lượng. Thị trường hàng hóa tạo điều kiện mở rộng quy mô sản xuất, thúc đẩy tiêu dùng, dự trữ hàng hóa, đa dạng hóa cho sản phẩm và ổn định sản xuất nguồn hàng.
Để tham gia thị trường hàng hóa nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu từ doanh nghiệp sản xuất hàng hóa, tham gia quỹ tương hỗ, quỹ đầu tư ETF hoặc mua bán hàng hóa bằng hợp đồng tương lai. Vậy bạn hiểu gì về thị trường hàng hóa? Hãy cùng TOPI tìm hiểu ngay nhé!
1. Thị trường hàng hóa là gì?
Thị trường hàng hóa (tiếng Anh: Commodity Market) là một thị trường thực hoặc ảo có thực hiện việc mua bán, kinh doanh các sản phẩm thô hoặc sơ cấp.
Tìm hiểu về thị trường hàng hóa tại Việt Nam và trên thế giới
Trên thế giới hiện tại có khoảng 50 thị trường hàng hóa với khoảng 100 sản phẩm chính.
Hàng hóa chia thành hai loại đó là hàng hóa cứng và hàng hóa mềm. Trong đó, hàng hóa cứng là các sản phẩm khai thác, khai quật từ tài nguyên thiên nhiên như vàng, quặng, cao su, đầu… Còn hàng hóa mềm là các sản phẩm từ nông nghiệp và động vật, ví dụ ngô, cà phê, cây trái, đường, đậu, thịt động vật…
2. Phân loại thị trường hàng hóa hiện nay
Thị trường hàng hóa gồm 4 nhóm hàng hóa chủ đạo:
Nhóm ngành nông sản chiếm tỷ trọng lớn nhất, các mặt hàng chính có ngô, gạo, lúa mì, đậu tương, mía…
Nhóm ngành nguyên liệu công nghiệp, gồm các mặt hàng chính như cao su, đường, cà phê…
Nhóm ngành kim loại, gồm các mặt hàng chính như quặng kim loại, vàng, bạc, đồng…
Nhóm ngành năng lượng với các sản phẩm chính là dầu thô, khí gas tự nhiên, xăng…
Những loại thị trường hàng hóa mà bạn cần biết
3. Vai trò của thị trường hàng hóa
Giá trị của thị trường hàng hóa đối với doanh nghiệp nằm ở:
- Thứ nhất, môi trường thực hiện các giao dịch kinh doanh của cá nhân và tổ chức trên cả nước, giúp người bán và người mua đàm phán thỏa thuận và giao dịch được thông qua các phương tiện viễn thông hiện đại.
- Thứ hai, rút ngắn quá trình giao dịch của các tổ chức, chủ thể kinh tế về mặt hàng hàng hóa, cách thức sản xuất và quyết định của người lao động thông qua quyết định về giá cả.
- Thứ ba, người mua và người bán có thể cạnh tranh bình đẳng với nhau nhờ mối quan hệ giữa cung và cầu. Số lượng mua bán nhiều hay ít sẽ thể hiện rõ quy mô của thị trường là lớn hay nhỏ. Khối lượng hàng hóa, dịch vụ kèm theo giá cả cũng sẽ do quan hệ cung-cầu quyết định.
- Cuối cùng, các khách hàng (bao gồm cả khách hàng hiện có và tiềm ẩn) tham gia thị trường hàng hóa để có thể thỏa mãn nhu cầu và mong muốn của bản thân.
Vai trò của thị trường hàng hóa đối với nền kinh tế chung
Vậy tác dụng của thị trường hàng hóa sẽ là:
- Tạo điều kiện mở rộng quy mô sản xuất hàng hóa và bảo đảm hàng hóa luôn tới tay người mua một cách đầy đủ, kịp thời và nhanh chóng nhất;
- Thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng trong cộng đồng và nhu cầu chất lượng sản phẩm trong sản xuất;
- Dự trữ hàng hóa cho tiêu dùng và sản xuất, đảm bảo sự cân bằng cho cung-cầu;
- Phát triển sự phong phú, đa dạng cho hoạt động sản xuất và tiêu dùng;
- Ổn định sản xuất, ổn định nguồn hàng cung ứng cho người tiêu dùng.
4. Cách thức hoạt động của thị trường hàng hóa
Thị trường hàng hóa bao gồm giao dịch vật chất và giao dịch phái sinh thông qua việc sử dụng giá giao ngay, hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng quyền chọn.
Để phòng ngừa rủi ro về giá, suốt nhiều thế kỷ, người ta đã sử dụng hình thức giao dịch phái sinh.
Giao dịch phái sinh mà một dạng giao dịch bằng hợp đồng với giá trị hợp đồng xác định dựa trên giá trị của hàng hóa (tài sản cơ sở). Giao dịch sẽ được thực hiện thông qua các Sở giao dịch hàng hóa tập trung hoặc qua thị trường phi tập trung.
Ngày càng nhiều công cụ phái sinh được hình thành trong giao dịch: hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng kỳ hạn tiêu chuẩn, hợp đồng hoán đổi. Năm 2003, quỹ hoán đổi ETF ra đời, cho phép nhà đầu tư giao dịch vàng dựa trên vàng điện tử mà không cần sở hữu vàng hiện vật, chi phí bảo hiểm và lưu trữ giống như thị trường vàng thỏi London.
Mô hình và hoạt động của thị trường hàng hóa hiện nay
Bởi vậy, để tham gia thị trường hàng hóa, nhà đầu tư có thể lựa chọn 1 trong 3 cách dưới đây:
- Thứ nhất, mua cổ phiếu từ các tập đoàn mà doanh nghiệp phụ thuộc vào giá cả hàng hóa;
- Thứ hai, tham gia quỹ tương hỗ, quỹ đầu tư ETF có danh mục đầu tư là hàng hóa thuộc các công ty liên quan;
- Thứ ba, mua bán hàng hóa bằng các hợp đồng tương lai. Chủ sở hữu phải mua/bán một loại hàng hóa với mức giá cụ thể trước, sau đó việc giao nhận sẽ được xác định tại một thời điểm thỏa thuận trong tương lai.
Tại Việt Nam, mọi giao dịch hàng hóa đều dưới sự quản lý và kiểm soát của Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV). Nhà đầu tư muốn tham gia thị trường hàng hóa phải đăng ký và mở tài khoản giao dịch ký quỹ tại các Thành viên kinh doanh của MXV. Quy trình đặt lệnh sẽ được thực hiện trên phần mềm CQG tương thích mới mọi hệ điều hành dù là web hay app mobile.
5. Các sàn giao dịch hàng hóa lớn hiện nay
Các sàn giao dịch hàng hóa lớn và uy tín nhất trên thế giới
Một số sàn giao dịch hàng hóa lớn trên thế giới hiện này có:
Sở giao dịch hàng hóa Chicago (CME): chuyên cung cấp giao dịch các sản phẩm tiền tệ, chỉ số, tỷ giá, thịt…
Sở giao dịch liên lục địa (ICE): chuyên cung cấp giao dịch năng lượng, dầu và sản phẩm nông nghiệp…
Sàn giao dịch kim loại London (LME): chuyên cung cấp giao dịch các mặt hàng liên quan tới kim loại;
Sàn giao dịch hàng hóa Tokyo (TOCOM): chuyên giao dịch kim loại, năng lượng, sản phẩm nông nghiệp, cao su tự nhiên;
Sở giao dịch hàng hóa New York (NYMEX): chuyên giao dịch mặt hàng kim loại và năng lượng.
Tóm lại, nhà đầu tư có thể tham gia thị trường hàng hóa thông qua các công ty liên quan trực tiếp đến hàng hóa hoặc ký các hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, tham gia các quỹ ETF. Chỉ cần số vốn nhỏ nhưng lợi nhuận đem về vô cùng linh hoạt dựa trên biến động của giá cả thị trường.
