Trên thị trường chứng khoán có nhiều người “tự chơi một mình”. Họ tự nghiên cứu về thị trường, tự thực hiện tất cả các giao dịch và vấn đề liên quan. Điều này thực sự đáng được khen ngợi vì tinh thần kinh doanh của họ, những vấn đề phát sinh đó là nhiều người không biết bắt đầu từ đâu.
Rõ ràng, sàng lọc cổ phiếu là việc đầu tiên cũng là quan trọng nhất phải làm. Vậy đâu là những tiêu chí để chọn lọc ra những cổ phiếu tốt? Cùng TOPI tìm hiểu ngay.
I. Lọc cổ phiếu là gì?
Lọc cổ phiếu là việc nhà đầu tư sử dụng các phần mềm hoặc các công cụ lọc thủ công để chọn ra được các cổ phiếu tốt, có tiềm năng tăng trưởng dài hạn, vừa đáp ứng được các tiêu chí bản thân đề ra vừa đảm bảo cho mục tiêu sinh lời cao trong tương lai.
Lợi ích khi lọc và lựa chọn cổ phiếu tiềm năng để đầu tư
Trong quá trình đầu tư vào chứng khoán thì lọc cổ phiếu là bước khởi đầu quan trọng nhất, hơn nữa, nếu nắm rõ các phương thức lọc cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ dần trở nên chuyên nghiệp và việc đầu tư sẽ ngày càng hiệu quả hơn.
Những tiêu chí để lọc cổ phiếu tốt sẽ dựa trên: tổng nợ vay trên tài sản ngắn hạn nhỏ hơn 1.1, chỉ số thanh toán hiện hành lớn hơn 1.5, trong vòng 05 năm gần nhất, EPS tăng trưởng dương, chỉ số P/E nhỏ hơn 9, chỉ số P/B nhỏ hơn 1.2 và nhà đầu tư được phân chia cổ tức đều đặn.
Một số phương pháp lọc cổ phiếu có thể tham khảo: phương pháp CANSLIM, phương pháp cổ phiếu giá trị, lọc theo ngành, lọc theo giá, lọc ra cổ phiếu tăng trưởng, lọc theo chỉ số định giá hoặc lọc thủ công tự tạo bảng excel.
II. Lợi ích của việc lọc cổ phiếu tốt
Nhà đầu tư mới nên tìm hiểu những cách lọc và lựa chọn cổ phiếu tốt để đầu tư an toàn
Tiết kiệm thời gian:
Bạn sẽ không phải “bơi” trong một đống cổ phiếu không biết đâu là tốt đâu là xấu, bạn cũng không cần thiết phải nghe theo người này người kia, “đu” theo hiệu ứng đám đông để xác định được cơ hội đầu tư tiềm năng. Bộ lọc cổ phiếu đã thực hiện giúp bạn điều này;
Giảm thiểu rủi ro:
Ít nhất bạn đã loại bỏ được một rủi ro chẳng may đầu tư vào cổ phiếu không tốt. Ngoài ra, bạn cũng chọn được các cổ phiếu đáp ứng đúng theo tiêu chí cũng như nhu cầu và khả năng tài chính của bản thân.
Tìm hiểu ngay: Đầu tư cổ phiếu là gì? Kinh nghiệm đầu tư cổ phiếu cho người mới
III. Các tiêu chí lựa chọn cổ phiếu đầu tư
Có 6 tiêu chí để lọc ra được cổ phiếu tốt cho đầu tư:
Thứ nhất, tổng nợ vay trên tài sản ngắn hạn nhỏ hơn 1.1
Hay tính tỷ lệ tổng nợ vay trên tài sản ngắn hạn hiện có của doanh nghiệp. Trường phái đầu tư giá trị rất coi trọng tổng nợ vay có giá trị thấp, vì điều này đảm bảo tài chính của doanh nghiệp sẽ được duy trì khi thị trường có nhiều chuyển biến xấu.
Thứ hai, chỉ số thanh toán hiện hành lớn hơn 1.5
Để tính được chỉ số thanh toán hiện hành ta lấy tài sản ngắn hạn chia cho nợ ngắn hạn, chỉ số này thể hiện khả năng thanh toán nợ đến hạn dưới 01 năm của doanh nghiệp. Chỉ số này càng cao thì càng đảm bảo năng lực thanh toán của doanh nghiệp càng mạnh.
Thứ ba, trong vòng 05 năm gần nhất, EPS tăng trưởng dương
Chỉ số EPS phản ánh mức lợi nhuận thu về trên khoản đầu tư, EPS càng cao thì càng thu hút nhà đầu tư, doanh nghiệp có hoạt động tốt thì EPS mới có xu hướng tăng trưởng đều theo thời gian.
Thứ tư, chỉ số P/E nhỏ hơn 9
Khi cổ phiếu có chỉ số P/E < 9 thì được xem là giá “hời” dành cho nhà đầu tư mua vào để tích trữ, hơn nữa, cổ phiếu này còn có tiềm năng bán ra với mức giá cao hơn.
Thứ năm, chỉ số P/B dưới 1.2
Khi chỉ số P/E bị ảnh hưởng bởi các tác động của thị trường hoặc doanh nghiệp có những khoản lợi nhuận bất thường từ thu nhập tài chính hay thanh lý tài sản… thì chỉ số P/B sẽ thay thế để khắc phục hạn chế của nó, do chỉ số P/B sử dụng giá trị sổ sách tại thời điểm gần nhất, từ đó, nhà đầu tư có thể so sánh với giá cổ phiếu hiện tại với giá ghi trên sổ sách.
Thứ sáu, phân chia cổ tức đều đặn
Khi doanh nghiệp chia cổ tức đều đặn thì nhà đầu tư sẽ được thêm một nguồn thu nhập trong thời gian chờ đợi để cổ phiếu tăng giá và bán ra với giá tốt.
Có thể có nhiều tiêu chí lọc hơn nhưng đôi khi cái gì nhiều quá cũng không tốt, vì điều này có thể giảm số lượng cổ phiếu dẫn đến việc bạn có thể bỏ lỡ nhiều cơ hội đầu tư, do có nhiều cổ phiếu mặc dù được đánh giá tốt trên thị trường nhưng lại không đáp ứng được bất cứ tiêu chí lọc nào của bạn. Tương tự, nếu quá ít tiêu chí thì bạn sẽ mất nhiều thời gian để sàng lọc hơn do sẽ có một số lượng lớn cổ phiếu đáp ứng. Khi việc này kéo dài thì những cơ hội tốt cũng sẽ chẳng còn.
IV. Cách lọc cổ phiếu tối ưu nhất hiện nay
Những cách lọc cổ phiếu tiềm năng
Cách 1, lọc theo phương pháp CANSLIM
CANSLIM là viết tắt những chữ cái đầu của những tiêu chí sau:
- Current quarterly EPS - thu nhập trên mỗi cổ phần theo quý hiện tại, EPS càng cao thì càng tốt, tăng trưởng đều đặn hằng năm;
- Annual earning rate - tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận hằng năm, trong vòng 03 năm liên tiếp, chỉ số ROE > 17%, trong vòng 05 năm liên tiếp, chỉ số ROE > 24%;
- New products, new management, price highs - những hoạt động mới, cải tổ công ty theo chiều hướng tốt sẽ khiến giá cổ phiếu ảnh hưởng tích cực theo;
- Supply and demand - nhu cầu và nguồn cung trên thị trường, nguồn cung hiếm cầu không đủ sẽ khiến cổ phiếu tăng giá và ngược lại;
- Leader - dành để chỉ những cổ phiếu đang dẫn đầu trên thị trường, chỉ số RSI sẽ thực hiện vai trò đo lường với giá trị từ 0 - 100. Nếu RSI nhỏ hơn 30 thì đang là cơ hội mua vào, RSI > 70 thì nên bán ra;
- Institutional sponsorship - doanh nghiệp được tài trợ, những cổ phiếu của các doanh nghiệp loại này sẽ được ưu tiên;
- Market direction - xu hướng, điều kiện của thị trường.
Cách 2, lọc theo phương pháp cổ phiếu giá trị
Cách này được nhiều nhà đầu tư sử dụng vì khá dễ thực hiện, dựa trên giá trị thực của cổ phiếu so với thị trường. Các yếu tố cần để chọn ra được cổ phiếu giá trị gồm: Vốn hoá thị trường, chỉ số ROA, ROE, chỉ số P/B, chỉ số P/E và tỷ lệ lợi nhuận. Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng cần quan sát những hoạt động kinh doanh và sản xuất của doanh nghiệp để thêm một khía cạnh đánh giá.
Cách 3, lọc theo ngành
Theo cách này thì nhà đầu tư cần am hiểu kiến thức về ngành nghề lĩnh vực mà mình chọn. Một số tiêu chí để lọc có thể tham khảo đó là: nhóm ngành có tình hình hoạt động kinh doanh tốt, chỉ số ngành là bao nhiêu (trên bảng điện tử chứng khoán), tuỳ theo từng chiến lược đầu tư mà có thể đưa ra lựa chọn cổ phiếu giá trị hoặc cổ phiếu tăng trưởng.
Cách 4, lọc theo giá
Nhà đầu tư sẽ căn cứ vào giá quá khứ của cổ phiếu, kết hợp với phân tích trên biểu đồ. Lưu ý, nên sử dụng thêm các chỉ số kỹ thuật liên quan đến giá để xem mức độ đáp ứng của giá đối các tiêu chí mình đã đề ra như thế nào.
Nhà đầu tư cần bỏ thời gian để thu thập các dữ liệu về giá, nhận định xu hướng của giá cũng như nhìn nhận các nguyên nhân khiến giá cổ phiếu biến động, rồi đưa ra dự đoán trong tương lai.
Cách 5, lọc ra cổ phiếu tăng trưởng
Dấu hiệu để nhận biết những cổ phiếu tăng trưởng đó là: tỷ suất lợi nhuận khá cao, không được chia cổ tức, chỉ số ROE và P/E cũng ở mức rất cao, mức vay nợ của doanh nghiệp tương đương với các đối thủ cùng ngành và thường nằm trong ngành công nghiệp trẻ.
Một số tiêu chí chọn lựa có thể tham khảo: giá trị vốn hoá doanh nghiệp hơn 500 tỷ đồng, tỷ suất tăng trưởng lợi nhuận trong 4 quý gần nhất cao hơn 25%, tỷ lệ tăng trưởng doanh thu quý gần nhất cũng cao hơn 20%. Chỉ số ROE > 15%, còn ROA < 20%…
Cách 6, lọc theo chỉ số định giá
Phù hợp với những người có nhu cầu lọc được ít cổ phiếu (dưới 10 cổ phiếu). Phương pháp này giúp nhà đầu tư có thể so sánh các cổ phiếu trong ngành một cách đơn giản và hiệu quả.
Có thể áp dụng một trong những phương pháp định giá như sau:
- Phương pháp định giá P/E - dựa theo tỷ lệ giá thị trường với thu nhập
- Phương pháp định giá P/B - thể hiện mối quan hệ giữa giá cổ phiếu với tài sản ròng của doanh nghiệp, phản ánh chi phí phải bỏ ra để sở hữu một đồng vốn sở hữu.
- Phương pháp DCF - dựa theo dòng tiền tự do của doanh nghiệp.
Cách 7, sử dụng bảng excel và lọc thủ công
Nhà đầu tư có thể tự tạo một file excel sau đó phân chia cổ phiếu theo ngành hoặc theo giá. Sau đó thiết lập các tiêu chí lọc rồi để tính năng của excel lọc, nếu kết quả chưa hài lòng, bạn hoàn toàn có thể thêm các chi phí khác để tối ưu kết quả cuối cùng.
Như vậy, có rất nhiều phương pháp cũng như tiêu chí để lọc ra được cổ phiếu tốt. Tuỳ vào mục đích đầu tư, nhà đầu tư có thể tham khảo các phương pháp ở trên hoặc sử dụng công cụ phù hợp nhất.
