Hướng dẫn lập bảng chi tiêu gia đình hàng tháng chi tiết

Quản lý chi tiêu cá nhân đã khó, quản lý chi tiêu cho cả gia đình khó hơn gấp bội. Bạn không chỉ cần nắm rõ nguồn thu nhập của các thành viên mà còn phải phân bổ chi tiêu hợp lý sao cho cuộc sống gia đình ổn định mà vẫn thực hiện được mục tiêu tiết kiệm.

Bảng chi tiêu gia đình hàng tháng là gì?

Bảng chi tiêu gia đình hàng tháng là một công cụ tài chính giúp gia đình theo dõi thu chi và phân bổ các khoản chi tiêu một cách chi tiết. Mỗi gia đình sẽ có một bảng chi tiêu riêng, phản ánh các khoản chi tiêu thực tế cũng như các mục chi tiêu dự kiến. Từ đó, nó giúp các thành viên quản lý ngân sách hiệu quả và tránh tình trạng chi tiêu vượt quá thu nhập.

Bảng chi tiêu hàng tháng giúp quản lý tài chính gia đình

Một bảng chi tiêu điển hình thường bao gồm hai phần chính: thu nhập và chi tiêu. Trong đó, phần chi tiêu có thể được chia thành nhiều nhóm chi phí khác nhau như:

• Chi phí cố định: Đây là những khoản chi không thay đổi nhiều mỗi tháng, ví dụ như tiền điện, nước, học phí, tiền thuê nhà,...
• Chi phí linh hoạt: Các khoản chi có thể điều chỉnh được như ăn uống, giải trí, mua sắm.
• Các khoản chi tiết khác: Bao gồm tiết kiệm, đầu tư và quỹ khẩn cấp.

Khi lập bảng, bạn cần đảm bảo tính chính xác và đầy đủ của các khoản mục này để có cái nhìn toàn diện về tình hình tài chính của gia đình.

Nên gửi tiết kiệm hay mua bảo hiểm 

Cách tiết kiệm theo tuần hiệu quả

Vì sao nên lập bảng chi tiêu gia đình hàng tháng?

Lập bảng chi tiêu gia đình hàng tháng không chỉ là thói quen tài chính tốt mà còn là công cụ quan trọng giúp kiểm soát thu chi và tối ưu hóa chi tiêu. Một số lợi ích phải kể đến của công việc này bao gồm:

• Giúp kiểm soát chi tiêu hiệu quả: Bảng chi tiêu giúp bạn dễ dàng theo dõi tất cả các khoản chi, từ thiết yếu đến những chi phí không cần thiết. Khi ghi sổ chi tiêu rõ ràng, bạn sẽ biết được mình đã chi tiêu bao nhiêu cho các hạng mục như tiền điện, tiền nước, ăn uống, học phí… Từ đó, bạn có thể nhận ra các khoản chi không cần thiết hoặc có thể giảm bớt.
• Lập kế hoạch tài chính dài hạn: Khi có ghi chép chi tiêu cụ thể hàng tháng, gia đình có thể lên mục tiêu và kế hoạch tài chính dài hạn (tiết kiệm để mua nhà, du lịch, học hành cho con cái…). Bạn cũng có thể dễ dàng điều chỉnh các khoản chi để đạt được mục tiêu tài chính trong tương lai.

Ghi sổ chi tiêu giúp xây dựng thói quen tài chính tốt

• Tránh thâm hụt ngân sách: Lập bảng chi tiêu giúp gia đình xác định rõ ràng các khoản chi và đảm bảo không chi vượt quá thu nhập. Điều này giúp hạn chế tình trạng thiếu hụt tài chính vào cuối tháng.
• Dễ dàng điều chỉnh chi tiêu linh hoạt: Chi tiêu trong thực tế không phải lúc nào cũng ổn định. Đôi khi sẽ phát sinh  một vài khoản chi bất ngờ. Khi ghi chép và đánh giá lại, bạn có thể nhanh chóng điều chỉnh lại các khoản chi để phù hợp với tình hình thực tế và tránh phát sinh nợ.
• Giúp xây dựng thói quen tài chính tốt: Lập bảng ghi chép thu chi hàng tháng giúp xây dựng thói quen quản lý tài chính cho cả gia đình một cách khoa học và bài bản, từ đó hình thành thói quen tiết kiệm, đầu tư và chi tiêu hợp lý.

Các khoản chi tiêu 1 tháng của gia đình gồm những gì?

Mỗi gia đình sẽ có các khoản chi tiêu khác nhau tùy thuộc vào điều kiện và nhu cầu. Bảng chi tiêu cho gia đình 3 người và cho 4 người sẽ có chút khác biệt, đó là ở khoản chi phí ăn uống.

Nhìn chung, các khoản chi tiêu cơ bản hàng tháng có thể chia thành 2 nhóm là chi phí cố định và chi phí linh động:

Quản lý chi tiêu gia đình cần sự tỉ mỉ và trung thực

Nhóm chi phí cố định (gần như không đổi theo tháng)

Đây là những khoản chi bắt buộc, gần như không thay đổi qua các tháng và bạn có thể dự đoán trước được. Ưu tiên hàng đầu là phải đảm bảo chi trả đầy đủ các khoản này.

• Tiền thuê nhà hoặc trả góp ngân hàng: Đây thường là khoản chi lớn nhất và ổn định nhất hàng tháng.
• Chi phí sinh hoạt thiết yếu: Bao gồm tiền điện, nước, Internet, truyền hình cáp, phí dịch vụ chung cư. Mặc dù có thể dao động nhẹ, nhưng chúng vẫn được xếp vào nhóm cố định vì là chi phí bắt buộc. Các khoản này thường ổn định và dễ đoán, nhưng bạn cần theo dõi để điều chỉnh nếu có sự thay đổi.
• Chi phí giáo dục: Bao gồm học phí cho con, chi phí cho dụng cụ học tập, các lớp gia sư học thêm, hoạt động ngoại khóa. Đây là khoản chi khá lớn đối với nhiều gia đình, đặc biệt khi có con đang trong độ tuổi học hành.
• Chi phí đi lại: Tiền xăng xe, vé xe buýt/tàu tháng hoặc chi phí gửi xe hàng tháng.
• Bảo hiểm: Gồm các chi phí khám bệnh, thuốc men, bảo hiểm y tế, chi phí khám sức khỏe định kỳ hoặc các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, các loại bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm y tế, bảo hiểm tài sản có kỳ đóng phí hàng tháng.
• Các khoản trả góp khác: Chi phí trả góp cho các sản phẩm đã mua như điện thoại, xe máy, đồ gia dụng.

Cần hiểu và phân loại các khoản chi theo nhóm

Chi phí linh động (có thể giảm chi hoặc tăng chi tùy điều kiện)

Đây là những khoản chi có thể thay đổi đáng kể qua từng tháng tùy thuộc vào nhu cầu, lối sống và các sự kiện phát sinh. Đây cũng là nhóm chi phí mà bạn có thể điều chỉnh để cắt giảm và tiết kiệm.

• Chi phí ăn uống: Bao gồm tiền đi chợ mua thực phẩm, đồ khô, gia vị. Khoản này cũng bao gồm cả những bữa ăn ngoài, tụ tập bạn bè, cà phê.
• Mua sắm: Quần áo, giày dép, đồ dùng cá nhân, đồ gia dụng không thiết yếu.
• Giải trí và du lịch: Chi phí cho các hoạt động như xem phim, du lịch, các chuyến đi chơi cuối tuần, tham gia các sự kiện văn hóa, thể thao.
• Chi phí y tế phát sinh: Tiền thuốc men không nằm trong kế hoạch, chi phí khám chữa bệnh đột xuất.
• Chi phí cho con cái: Ngoài học phí cố định, còn có các khoản như tiền tiêu vặt, mua đồ chơi, sách truyện, chi phí cho các hoạt động ngoại khóa không thường xuyên.
• Hiếu hỉ, đối ngoại: Tiền mừng cưới, quà biếu, thăm hỏi họ hàng, bạn bè.
• Phát triển bản thân: Chi phí cho các khóa học ngắn hạn, mua sách, tham gia workshop.
• Sửa chữa, bảo dưỡng: Chi phí đột xuất cho việc sửa chữa nhà cửa, xe cộ, hoặc các thiết bị trong gia đình.
• Tiết kiệm và đầu tư: Một phần thu nhập cần được tiết kiệm cho các mục tiêu lâu dài hoặc để đầu tư (chứng khoán, bất động sản hoặc các quỹ tiết kiệm…).

5 bước quan trọng lập bảng chi tiêu gia đình hàng tháng

Lập bảng chi tiêu gia đình hàng tháng có thể thực hiện theo các bước đơn giản sau:

Bước 1: Xác định tổng thu nhập hàng tháng

Trước tiên, bạn cần liệt kê tất cả các nguồn thu nhập của gia đình. Điều này giúp bạn biết rõ mỗi tháng gia đình có bao nhiêu tiền để chi tiêu.

• Thu nhập chính: Đây là tất cả khoản thu nhập cố định từ tiền lương của các thành viên.
• Thu nhập thêm: Trường hợp bạn có công việc bán thời gian, làm thêm ngoài giờ hoặc các khoản thu nhập từ đầu tư.
• Các khoản thu nhập bất thường: Gồm thưởng, tiền trúng thưởng hoặc hỗ trợ tài chính từ người thân.

Nắm rõ nguồn thu nhập là bước đầu tiên và quan trọng

Bước 2: Liệt kê chi tiết mọi khoản chi tiêu

Ghi lại tất cả các khoản dự kiến sẽ phải chi tiền trong tháng (chi phí cố định), chia thành các mục như: chi phí sinh hoạt, ăn uống, học hành, y tế, tiết kiệm và đầu tư. Đừng quên liệt kê đầy đủ những chi phí không thường xuyên hoặc phát sinh ngoài kế hoạch.

Bước 3: Phân loại chi tiêu

Các khoản chi tiêu được chia thành hai nhóm chính:

• Chi phí cố định: Không thay đổi nhiều hàng tháng, ví dụ như tiền nhà, tiền điện, nước.
• Chi phí linh hoạt: Có thể điều chỉnh được, ví dụ như ăn uống, giải trí.

Bước 4: Lập dự toán cho từng mục chi và áp dụng quy tắc 50/30/20

Xác định số tiền cần chi cho từng khoản, đảm bảo tổng chi tiêu không vượt quá thu nhập. Một quy tắc hữu ích giúp bạn phân bổ ngân sách hiệu quả là quy tắc 50/30/20:

• 50% thu nhập dành cho chi phí thiết yếu: Tiền nhà, điện, nước, ăn uống, đi lại.
• 30% thu nhập cho chi tiêu linh hoạt: Giải trí, mua sắm, du lịch.
• 20% thu nhập để tiết kiệm và đầu tư: Dành cho quỹ khẩn cấp, mua nhà hoặc các mục tiêu dài hạn khác.

Bước 5: Theo dõi chi tiêu thực tế hàng tháng và điều chỉnh

Liên tục theo dõi sổ ghi chép và điều chỉnh kịp thời nếu cần. Hãy cập nhật bảng chi tiêu sau mỗi lần chi tiêu lớn để tránh quên.

Hiện nay, có rất nhiều công cụ hỗ trợ lập kế hoạch chi tiêu nhanh chóng và dễ dàng:

• Ứng dụng quản lý tài chính: Các ứng dụng tài chính hoặc ứng dụng ngân hàng có tính năng tự động tổng hợp các khoản chi tiêu.
• Lập bảng tính: Bạn có thể tạo bảng trên Excel hoặc Google Sheets để ghi lại thu nhập và chi tiêu.

Sử dụng các công cụ này sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian và đảm bảo mọi khoản chi tiêu được ghi lại chính xác.

Cần đánh giá chi tiêu định kỳ để điều chỉnh ngân sách

Một số lưu ý khi lập bảng chi tiêu hàng tháng cho gia đình

Khi lập bảng chi tiêu, bạn cần cân nhắc một số lưu ý sau đây để đảm bảo đạt hiệu quả cao:

• Ưu tiên các khoản chi thiết yếu: Xác định rõ các khoản chi cố định như tiền nhà, điện nước, ăn uống và các chi phí thiết yếu khác. Đây là những chi phí cần phải ưu tiên hàng đầu, không thể cắt giảm.
• Dự trù cho các khoản chi không cố định: Các khoản chi như giải trí, du lịch, mua sắm có thể thay đổi hàng tháng. Nên có một khoản dự phòng cho những chi tiêu bất ngờ để tránh bị "thâm hụt" ngân sách.
• Theo dõi chi tiêu hằng ngày: Ghi lại các khoản tiền chi hàng ngày một cách chi tiết thay vì đợi đến cuối tháng để điều chỉnh lại kịp thời.
• Tham khảo ý kiến của các thành viên trong gia đình: Thảo luận với các thành viên khác để có cái nhìn toàn diện hơn về nhu cầu chung, tránh việc lập ngân sách không phù hợp với mọi người.
• Tạo thói quen tiết kiệm và đầu tư: Dành một phần thu nhập hàng tháng để tiết kiệm và đầu tư, tích lũy tài chính cho tương lai. Lời khuyên là nên chọn các kênh đầu tư an toàn và lập quỹ tiết kiệm khẩn cấp để ứng phó với những biến động bất ngờ.
• Đảm bảo tính linh hoạt và điều chỉnh kịp thời: Bảng chi tiêu cần linh hoạt, có thể điều chỉnh lại ngân sách khi cần, chẳng hạn khi mức thu nhập thay đổi hoặc có các sự kiện không lường trước.
• Xem xét lại bảng chi tiêu định kỳ: Sau khi lập bảng, bạn cũng cần thường xuyên xem lại hàng tháng để đánh giá tình hình tài chính gia đình. Điều này giúp nhận diện sớm các khoản chi không cần thiết và đưa ra điều chỉnh phù hợp.

Bí kíp tránh đầu tư theo cảm xúc 

Những thuật ngữ đầu tư cơ bản nhất

Tài chính cá nhân là gì?

Mẫu bảng chi tiêu gia đình trong 1 tháng

Để hiểu rõ về cách lập bảng chi tiêu gia đình hàng tháng, bạn có thể tham khảo một số mẫu bảng chi tiêu gia đình hàng tháng dưới đây:

Mẫu 1: Bảng chi tiêu gia đình hàng tháng theo quy tắc 50 - 30 - 20

Mẫu 2: Bảng chi tiêu gia đình với khoản tiết kiệm chi tiết

Mẫu 3: Bảng chi tiêu gia đình với nhiều khoản đầu tư

Trên đây, TOPI đã hướng dẫn chi tiết cách lập bảng chi tiêu gia đình hàng tháng kèm theo ví dụ, hy vọng các bạn có thể áp dụng thành công và tự ghi sổ chi tiêu, theo dõi tài chính gia đình.