Những cách tính thuế thu nhập cá nhân 2024

Thu nhập chịu thuế là toàn bộ các khoản thu nhập chịu thuế từ tiền công, tiền lương, tiền thù lao và các khoản thu nhập chịu thuế khác mang tính chất tương đương. Các khoản giảm trừ gồm: giảm trừ gia cảnh, giảm trừ các khoản đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện, giảm trừ các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học.

Muốn tính được tiền thuế TNCN ta lấy thu nhập tính thuế nhân với thuế suất, bảng thuế suất có thể tự tra. Nếu không thì có thể dùng các công cụ phần mềm hỗ trợ việc tính toán thuế TNCN như: Excel, phần mềm CoreHRM 2021, Add-in, ứng dụng Thuế TNCN, Peoplesoft. Hãy cùng TOPI tìm hiểu rõ hơn về các khoản thuế thu nhập cá nhân cũng như cách tính ngay sau đây nhé!

I. Thu nhập chịu thuế và các khoản giảm trừ thuế

1. Thu nhập chịu thuế

Thu nhập chịu thuế là toàn bộ các khoản thu nhập chịu thuế từ tiền công, tiền lương, tiền thù lao và các khoản thu nhập chịu thuế khác mang tính chất tiền lương, tiền thu lao, tiền công mà cá nhân đã nhận được. 

Cụ thể hơn đó là các khoản được quy định tại Khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, gồm:

Tiền lương, tiền công, thù lao và các khoản thu nhập có tính chất tương đương;

Các khoản trợ cấp.phụ cấp, trừ 11 khoản trợ cấp, phụ cấp

Tiền thù lao có tiền hoa hồng môi giới, hoa hồng đại lý bán hàng hóa; tiền nhận được từ các dự án, đề án; tiền hưởng từ đề tài nghiên cứu khoa học, kỹ thuật; tiền nhuận bút; tiền nhận được từ hoạt động giảng dạy, biểu diễn văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao; tiền từ dịch vụ quảng cáo và các khoản thù lao/dịch vụ khác…

Tiền nhận được từ việc tham gia các hiệp hội, tổ chức kinh doanh, quản lý dự án, hội đồng quản lý…

Các khoản thu nhập phải chịu thuế theo quy định của nhà nước

Các khoản lợi ích bằng tiền hoặc không bằng tiền ngoài tiền lương mà người nộp thuế được hưởng từ người sử dụng lao động. Không tính các khoản ký túc xác công ty xây cho nhân viên sử dụng, nhà ở cung cấp miễn phí cho người lao động ở địa bàn kinh tế khó khăn, chi phí phương tiện đưa đón người lao động theo quy chế của công ty, các khoản chi để đào tạo trình độ cho người lao động về chuyên môn và nghiệp vụ theo kế hoạch của đơn vị…

Các khoản tiền thưởng bằng tiền hoặc không bằng tiền dưới mọi hình thức, kể cả bằng cổ phiếu trừ: tiền thường kèm danh hiệu được Nhà nước phong tăng, tiền thưởng mang giải quốc gia, quốc tế được Nhà nước công nhận, tiền thường nhớ sáng chế, phát minh cải tiến kỹ thuật, tiền thưởng từ việc khai báo, phát hiện các hành vi, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật.

2. Các khoản giảm trừ thuế

Các khoản được giảm thuế bao gồm: giảm trừ gia cảnh, giảm trừ các khoản đóng bảo hiểm, quỹ hưu trí tự nguyện, giảm trừ các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học.

Trong đó:

Giảm trừ gia cảnh:

Đối với trường hợp người nộp thuế là cá nhân cư trú, tiền giảm trừ gia cảnh sẽ được trừ vào thu nhập chịu thuế trước khi tính thuế đối với thu nhập từ kinh doanh, tiền công, tiền lương của người đó.

Gồm 2 phần:

Giảm trừ cho người nộp thuế và giảm trừ cho người phụ thuộc.

Giảm thuế cho người nộp thuế do là trường hợp cá nhân cư trú, còn người phụ thuộc ở đây gồm những ai có thể được tính?

- Con đẻ (kể cả con riêng của vợ/chồng hoặc con ngoài giá thú), con nuôi hợp pháp dưới 18 tuổi, nếu trường hợp từ 18 tuổi trở lên nhưng mất khả năng lao động hoặc đang theo học dù trong hay ngoài nước, mà không có nguồn thu nhập hoặc thu nhập bình quân tháng trong năm không vượt quá 1.000.000 VND.

- Vợ/chồng của đối tượng nộp thuế thỏa mãn điều kiện tại Điểm đ, Khoản 1, Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC.

- Song thân phụ mẫu, cha mẹ hợp pháp của đối tượng nộp thuế (cha dượng, mẹ kế, cha mẹ chồng, cha mẹ vợ, cha mẹ ruột, cha mẹ nuôi hợp pháp)

- Các cá nhân không nơi nương tựa mà đối tượng nộp thuế đang trực tiếp nuôi dưỡng và thỏa mãn điều kiện tại Điểm đ, Khoản 1, Điều 9 Thông tư 111/2013/TT-BTC, ví dụ: anh chị em ruột, ông bà nội ngoại, cháu ruột…

Những khoản giảm trừ thuế

Giảm trừ các khoản đóng bảo hiểm hoặc quỹ hưu trí tự nguyện:

Các khoản đóng bảo hiểm có: BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp, với một số ngành nghề đặc trưng có thể có cả bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp nữa, ví dụ nghề kiến trúc sư, kỹ sư, giám sát, luật sư…;

Các khoản mua bảo hiểm hưu trí tự nguyện hoặc đóng vào quỹ hưu trí tự nguyện;

Mức đóng được trừ ra khỏi thu nhập chịu thuế theo phát sinh thực tế nhưng tối đa không quá 1.000.000 VND/tháng;

Người Việt Nam là cá nhân cư trú nhưng làm việc tại nước ngoài, người nước ngoài là cá nhân cư trú tại Việt Nam có thu nhập (tiền lương, tiền kinh doanh, tiền công) khi tham gia đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc (đã kể ở trên) theo quy định của quốc gia nơi cư trú thì được trừ các khoản phí đó vào thu nhập chịu thuế từ tiền lương, tiền kinh doanh, tiền công khi tính thuế TNCN.

Nếu đóng các khoản bảo hiểm nêu trên ở nước ngoài, trường hợp có chứng từ thì sẽ được tạm giảm trừ vào thu nhập để khấu trừ thuế trong năm, nếu cá nhân thực hiện quyết toán thuế theo quy định thì được tính theo số chính thức. Trường hợp không có chứng từ thì giảm trừ một lần khi quyết toán thuế.

Xem ngay:  Bảo hiểm nhân thọ là gì? Các loại bảo hiểm nhân thọ trên thị trường hiện nay

Giảm trừ với các khoản đóng góp nhân đạo, quỹ khuyến học, từ thiện

Các khoản đóng góp này là các khoản đóng góp vào các tổ chức, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người già không nơi nương tựa, người khuyết tật. Các quỹ từ thiện, khuyến học, nhân đạo không nhằm mục đích lợi nhuận, phù hợp với quy định tại Nghị định 30/2012/NĐ-CP của Chính phủ.

Xem thêm:  Điều kiện và cách hoàn thuế thu nhập cá nhân online mới nhất

II. Bảng mức thu thuế nhập cá nhân theo quy định

Căn cứ vào nội dung quy định tại Điều 19, Luật thuế thu nhập cá nhân 2007 về Biểu thuế lũy tiến từng phần ta có bảng thu nhập tính thuế và thuế suất như sau:

Tuy vậy, Luật thuế TNCN sửa đổi năm 2012 quy định từ 01/07/2013 sẽ áp dụng mức giảm trừ gia cảnh, đối với người lao động có mức thu nhập trên 9.000.000 VND/tháng và không có người phụ thuộc mới phải nộp thuế.

Mức giảm trừ gia cảnh năm 2022 được tính như sau:

- Mức giảm thuế đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng VNĐ/tháng, tương đương 132 triệu VND/năm

- Mức thuế giảm trừ cho người phụ thuộc là 4,4 triệu VNĐ/tháng.

Trường hợp người nộp thuế có 01 người phụ thuộc, mức lương tương đương 15,4 triệu đồng/tháng, có 02 người phụ thuộc mức lương tương đương 19,8 triệu đồng/tháng mới phải nộp thuế. Nếu có càng nhiều người phụ thuộc thì mức lương phải nộp thuế theo quy định càng cao lên.

III. Những cách tính thuế thu nhập cá nhân 2022

Có 2 đối tượng nộp thuế thu nhập đó là cá nhân cư trú và không cư trú. Mỗi đối tượng có cách tính thuế TNCN khác nhau, đặc biệt chỉ có cá nhân cư trú mới được tính giảm trừ gia cảnh.

Cá nhân cư trú là cá nhân có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam, có thể là thuê nhà theo quy định của pháp luật với thời hạn hợp đồng là 183 ngày trở lên trong năm tính thuế, hoặc có sẵn nơi ở và có mặt tại Việt Nam thường xuyên từ 183 ngày - 12 tháng liên tục.

Hai cách tính thuế thu nhập cá nhân nhanh chóng và chính xác

* Lưu ý: Cách tính thuế dưới đây áp dụng đối với thu nhập tiền lương, tiền công.

Cách 1:Tính theo công thức

Đối với cá nhân cư trú, đã ký hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên, ta có công thức tính thuế TNCN như sau:

Thuế thu nhập cá nhân = Thu nhập tính thuế x Thuế suất

Trong đó:

Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế - Các khoản được giảm trừ

Thu nhập chịu thuế = Toàn bộ tất cả các khoản thu nhập - Các khoản được miễn

Có 3 khoản giảm trừ đã được nêu ở trên.

Các khoản được miễn ở đây gồm có: 

Tiền lương làm ban đêm, làm thêm giờ, được trả cao hơn tiền lương làm việc vào ban ngày/làm trong giờ theo quy định pháp luật.

Tiền lương, tiền công của thuyền viên người Việt Nam làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc là hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế.

Khi đã biết thu nhập tính thuế và thuế suất, ta có 02 phương pháp để tính được số thuế phải nộp, đó là: phương pháp lũy tiến (tính số thuế phải nộp theo từng bậc rồi cộng lại với nhau) và phương pháp rút gọn.

Đối với cá nhân lưu trú không ký hợp đồng lao động hoặc hợp đồng lao động dưới 03 tháng có tổng thu nhập từ 02 triệu đồng/lần trở lên thì khấu trừ luôn trước khi trả tiền mức 10% thuế (căn cứ áp dụng tại Điểm i Khoản 1 Điều 25 Thông tư 111/2013/TT-BTC), trừ trường hợp đủ điều kiện làm cam kết theo Mẫu 08/CK-TNCN.

Cách 2: Sử dụng phần mềm

Đơn giản hơn, bạn có thể sử dụng phần mềm tính toán thuế TNCN có sẵn: Excel, phần mềm CoreHRM 2021, Add-in, ứng dụng Thuế TNCN, Peoplesoft.

Chỉ cần truy cập vào website/app, điền tổng thu nhập khi đã trừ các khoản bảo hiểm bắt buộc và điền số người phụ thuộc (nếu có) cũng như các khoản đóng góp cho từ thiện, quỹ khuyến học… (nếu có).

IV. Cách tính thuế thu nhập cá nhân cho người nước ngoài

Đối với cá nhân không cư trú - là người nước ngoài không đáp ứng đủ điều kiện cá nhân cư trú.

Mức nộp thuế là 20% trên thu nhập chịu thuế, không được giảm trừ gia cảnh, được giảm trừ nếu đóng góp từ thiện, quỹ khuyến học, nhân đạo, quỹ hưu trí tự nhiệm và các khoản bảo hiểm bắt buộc.

Theo đó, công thức tính thuế TNCN cho người nước ngoài không phải là cá nhân cư trú sẽ là:

Thuế TNCN = 20% x Thu nhập chịu thuế

Trong đó: Thu nhập chịu thuế được xác định bằng tổng tiền lương, tiền thù lao, tiền công và thu nhập các loại mang tính chất tiền công, tiền lương, thù lao mà đối tượng nhận được trong kỳ tính thuế.

Trường hợp cá nhân người nước ngoài không hiện diện tại Việt Nam thì:

Trường hợp cá nhân người nước ngoài có hiện diện tại Việt Nam thì:

Tóm lại, nộp thuế TNCN đầy đủ là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi cá nhân tại Việt Nam. Nếu tổ chức sử dụng lao động không đóng thuế TNCN cho bạn thì bạn bắt buộc phải tự kê khai và nộp thuế để không bị phạt hành chính theo quy định của Nhà nước. Mong rằng những thông tin mà TOPI mang đến sẽ hữu ích với bạn, chúc bạn thành công!