Trong lĩnh vực bảo hiểm, không phải lúc nào một công ty cũng đơn phương chịu trách nhiệm cho một hợp đồng có giá trị lớn. Khi đó, đồng bảo hiểm là giải pháp hiệu quả giúp chia sẻ rủi ro giữa nhiều doanh nghiệp theo tỷ lệ thỏa thuận. Cùng TOPI tìm hiểu về đồng bảo hiểm nhé!
Đồng bảo hiểm là gì?
Đồng bảo hiểm (tiếng Anh là Co-insurance) là hình thức nhiều doanh nghiệp bảo hiểm cùng tham gia bảo hiểm cho một đối tượng theo tỷ lệ thỏa thuận. Theo đó, các bên cùng chia sẻ quyền lợi (phí bảo hiểm) và trách nhiệm (số tiền bồi thường khi xảy ra sự kiện bảo hiểm). Tuy nhiên, chỉ một doanh nghiệp bảo hiểm được ủy quyền đại diện để ký kết hợp đồng, thu phí bảo hiểm và giải quyết bồi thường theo thỏa thuận chung.
Đồng bảo hiểm là khi nhiều đơn vị cùng bảo hiểm cho một đối tượng
Hình thức này thường được áp dụng cho các hợp đồng bảo hiểm có giá trị lớn, chẳng hạn như bảo hiểm máy bay, bảo hiểm thân tàu, hoặc bảo hiểm các tài sản có giá trị cao như bất động sản.
Đồng bảo hiểm được quy định trong Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022.
Vai trò, ý nghĩa của đồng bảo hiểm
Đồng bảo hiểm giữ vai trò quan trọng đối với cả doanh nghiệp bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm, cụ thể:
- Phân tán rủi ro theo chiều ngang: Rủi ro được chia đều cho nhiều doanh nghiệp bảo hiểm theo tỷ lệ thỏa thuận, giúp mỗi bên giảm thiểu áp lực tài chính thay vì dồn vào một doanh nghiệp duy nhất khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra.
- Đảm bảo quyền lợi cho khách hàng: Việc có nhiều doanh nghiệp cùng tham gia bảo hiểm giúp tăng tính an toàn tài chính, đảm bảo khách hàng nhận được bồi thường đầy đủ và kịp thời khi gặp rủi ro.
Về ý nghĩa, đồng bảo hiểm là cơ chế chia sẻ rủi ro giữa hai hoặc nhiều công ty bảo hiểm đối với cùng một đối tượng bảo hiểm. Nhờ đó, doanh nghiệp bảo hiểm có thể kiểm soát tốt hơn mức độ rủi ro tài chính khi xử lý các hợp đồng có giá trị lớn.
Đồng bảo hiểm thường áp dụng với đối tượng có giá trị lớn
Trường hợp nào cần đồng bảo hiểm?
Tại Việt Nam, đồng bảo hiểm thường được áp dụng cho các hợp đồng có giá trị lớn, chẳng hạn như bảo hiểm máy bay, bảo hiểm thân tàu, hoặc bảo hiểm tài sản có giá trị cao như nhà cửa.
Ở Mỹ, đồng bảo hiểm không chỉ áp dụng giữa các công ty bảo hiểm mà còn là cơ chế chia sẻ chi phí giữa người mua bảo hiểm và đơn vị bảo hiểm, đặc biệt trong lĩnh vực bảo hiểm sức khỏe. Ví dụ, nhiều công ty bảo hiểm áp dụng mô hình đồng bảo hiểm 80/20, trong đó người mua bảo hiểm chịu 20% chi phí y tế sau khi đã đạt mức khấu trừ hàng năm, phần còn lại do công ty bảo hiểm chi trả.
5 nguyên tắc trong giao kết và thực hiện đồng bảo hiểm
Việc giao kết và thực hiện hợp đồng đồng bảo hiểm phải tuân theo các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự, đồng thời đảm bảo các nguyên tắc sau:
- Nguyên tắc trung thực tuyệt đối: Các bên trong hợp đồng bảo hiểm phải cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác và thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình một cách trung thực, dựa trên sự tin tưởng tuyệt đối.
- Nguyên tắc quyền lợi có thể được bảo hiểm: Bên mua bảo hiểm phải có quyền lợi hợp pháp liên quan đến đối tượng được bảo hiểm, phù hợp với quy định của từng loại hợp đồng bảo hiểm.
- Nguyên tắc bồi thường: Số tiền bồi thường không được vượt quá thiệt hại thực tế khi xảy ra sự kiện bảo hiểm, trừ khi có thỏa thuận khác trong hợp đồng.
- Nguyên tắc thế quyền: Sau khi nhận bồi thường, người được bảo hiểm có trách nhiệm chuyển giao quyền yêu cầu bồi hoàn đối với bên thứ ba (nếu có) cho doanh nghiệp bảo hiểm. Nguyên tắc này không áp dụng với bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe.
- Nguyên tắc rủi ro ngẫu nhiên: Chỉ những rủi ro bất ngờ, không lường trước được mới thuộc phạm vi bảo hiểm.
Những nguyên tắc này giúp đảm bảo sự minh bạch, công bằng và an toàn tài chính trong hoạt động đồng bảo hiểm.
Cần tuân thủ các nguyên tắc khi đồng bảo hiểm
Phân biệt đồng bảo hiểm và tái bảo hiểm
Cả đồng bảo hiểm và tái bảo hiểm đều là giải pháp giúp doanh nghiệp bảo hiểm phân tán rủi ro. Tuy nhiên, hai hình thức này có những điểm khác biệt quan trọng:
- Đồng bảo hiểm: Là hình thức nhiều doanh nghiệp bảo hiểm cùng tham gia bảo hiểm cho một đối tượng theo tỷ lệ thỏa thuận. Mỗi công ty bảo hiểm chịu trách nhiệm một phần quyền lợi và nghĩa vụ, nhưng chỉ có một doanh nghiệp được ủy quyền đại diện giao dịch với bên mua bảo hiểm.
- Tái bảo hiểm: Là cơ chế doanh nghiệp bảo hiểm chuyển giao một phần trách nhiệm bảo hiểm của mình cho một công ty bảo hiểm khác. Doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm sẽ thu phí tái bảo hiểm và cam kết chi trả bồi thường khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra.
Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, tái bảo hiểm là hoạt động mà doanh nghiệp bảo hiểm hoặc doanh nghiệp tái bảo hiểm nhận phí tái bảo hiểm từ một doanh nghiệp bảo hiểm khác để chịu trách nhiệm bồi thường trong phạm vi đã thỏa thuận. Có thể hiểu tái bảo hiểm là “bảo hiểm cho công ty bảo hiểm”, giúp họ giảm thiểu rủi ro khi xử lý các hợp đồng có giá trị lớn.
Các bên đồng bảo hiểm cùng chia phí và trách nhiệm bảo hiểm
Ví dụ về đồng bảo hiểm và phí đồng bảo hiểm
Một trường hợp điển hình về đồng bảo hiểm là hợp đồng bảo hiểm hàng không năm 2022 – 2023 của Tổng Công ty Trực thăng Việt Nam, do liên danh bảo hiểm PVI – Bảo Việt – MIC cung cấp. Hợp đồng này bao gồm:
- Bảo hiểm thân máy bay
- Bảo hiểm trách nhiệm pháp lý đối với hành khách và bên thứ ba
- Bảo hiểm tai nạn cho phi công
Khi xảy ra vụ rơi trực thăng Bell-505 (ngày 5/4/2023), cả ba công ty bảo hiểm trong liên danh đều có trách nhiệm chi trả bồi thường. Trong đó, PVI là đơn vị bảo hiểm gốc đứng đầu, chịu trách nhiệm lớn nhất.
Về phạm vi bảo hiểm:
- Bảo hiểm trách nhiệm chung (gồm tổn thương thân thể, thiệt hại tính mạng hành khách và tổn thất tài sản bên thứ ba): giới hạn 30 triệu USD/sự cố
- Bảo hiểm thân máy bay Bell-505: 1,652 triệu USD, với mức miễn thường 5% giá trị máy bay
- Bảo hiểm tai nạn cho tổ bay: mức trách nhiệm 200.000 USD/người
Dựa trên thỏa thuận về phí đồng bảo hiểm, Bảo hiểm Bảo Việt đã thực hiện chi trả 200 triệu đồng/người theo chương trình bảo hiểm sức khỏe cho hai nạn nhân tử vong.
Hy vọng thông tin và ví dụ TOPI cung cấp có thể giúp bạn hiểu rõ thế nào là đồng bảo hiểm và trường hợp nào cần đồng bảo hiểm. Hãy theo dõi chúng tôi để biết thêm nhiều thông tin mới và hữu ích về đầu tư và quản lý tài chính nhé!
