Vay nợ được chia thành 3 dạng:
Vay tiền để đầu tư (hay còn gọi là dùng Đòn bẩy tài chính). Về mặt nguyên tắc, bạn nên vay tiền để đầu tư vào những cơ hội có lợi nhuận kỳ vọng cao hơn lãi vay.
Ví dụ: Giả sử bạn có một phương pháp đầu tư cổ phiếu dài hạn với kỳ vọng lợi nhuận là 15%/năm. Vốn của bạn là 100 triệu.
Nếu bạn đầu tư bằng vốn của bản thân, sau một năm bạn có lãi:
100 triệu x 15% = 15 triệu.
Bây giờ bạn đi vay thêm 100 triệu. Lãi vay là 10%/năm. Số tiền lãi bạn phải trả: 100 triệu x 10% = 10 triệu.
Lúc này vốn đầu tư cổ phiếu của bạn là 200 triệu. Sau một năm bạn có lãi: 200 triệu x 15% = 30 triệu
Sau khi trừ đi lãi vay, lợi nhuận thực tế còn lại:
30 triệu - 10 triệu = 20 triệu
Lợi nhuận trên vốn của bạn lúc này là 20%. Bằng việc sử dụng đòn bẩy tài chính, bạn có thêm 5 triệu (5% lợi nhuận/vốn).
Lợi nhuận thu được từ khoản vay tự động trả cho lãi vay, đây gọi là nợ tốt.
Ngược lại, nếu bạn kỳ vọng lợi nhuận là 15%/năm, bạn có vay thêm 100 triệu như kịch bản đầu tiên, nhưng lãi thực tế năm đó chỉ là 8%.
Tính toán tương tự, ta có:
Lãi thực tế khi vay = (200 triệu x 8%) - 10 triệu = 6 triệu
Nếu bạn không vay, lãi thực tế = 100 triệu x 8% = 8 triệu
Lúc đó, không vay nợ lại tốt hơn. Khoản lãi vay đã bào mòn số tiền của bạn. Thậm chí nếu lợi nhuận năm đó âm, lãi vay sẽ làm hao hụt tiền gốc.
Như vậy, đòn bẩy là con dao hai lưỡi. Bạn vẫn nên sử dụng nhưng cần thận trọng và tính toán hợp lý. Dù sao việc vay tiền cũng sẽ tạo ra những áp lực tâm lý nhất định, nếu vay tiền, hãy chắc chắn bạn cảm thấy thoải mái.
Vay tiêu dùng. Về bản chất bạn đang tạm ứng dòng tiền tương lai để đáp ứng nhu cầu hiện tại. Số tiền đó không hề mang lại lợi nhuận, nên bạn cần hạn chế. Ngoài ra, bạn cần nắm được cách tính lãi suất vay trong một số trường hợp thông dụng mà chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài sau.
Việc sử dụng thẻ tín dụng chính là chúng ta đã vay tiêu dùng. Mặc dù có một số lợi ích như: không cần đem theo tiền mặt, không lãi suất trong 45-60 ngày, tiện lợi khi mua sắm online… nhưng thẻ tín dụng cũng tiềm ẩn những nguy cơ như: rất dễ mất kiểm soát khi không phải dùng tiền mặt dẫn đến chi tiêu vượt ngân sách, tự động bị trừ tiền khi gia hạn gói dịch vụ đã đăng ký (nhiều người dùng thử rồi quên hủy dịch vụ), bị tính lãi cao nếu không trả tiền đúng hạn…Tóm lại, lựa chọn có hay không việc sử dụng thẻ, và dùng thẻ sao cho thông minh là điều bạn cần tìm hiểu kỹ càng.
Vay tiền để trang trải những vấn đề khẩn cấp. Những người có quỹ dự phòng thường không rơi vào trường hợp này. Nhưng nếu bạn phải “vay nóng”, có 2 lưu ý nhỏ:
- Không vay lãi suất quá cao trên 20%/năm.
- Không vay ngắn hạn để giải quyết việc dài hạn.
TOPI là ứng dụng quản lý tài chính và đầu tư đa lớp tài sản. TOPI hỗ trợ bạn xây dựng các kế hoạch tài chính cá nhân cũng như cung cấp các kiến thức hữu ích về tài chính. Hiện tại, TOPI đang cung cấp ba sản phẩm đầu tư chính là Tích lũy, Vàng và Chứng chỉ quỹ. Tải ứng dụng TOPI ngay để quản lý tài chính cá nhân toàn diện bạn nhé!
