Về cơ bản, tổng thu nhập của một người đến từ hai nguồn:
- Vốn con người (Human capital) là tổng hòa của trình độ chuyên môn (kiến thức, kỹ năng) cùng với những mối quan hệ chất lượng mà bạn tích lũy được
- Vốn tài chính (Financial capital) là tổng giá trị tài sản của bạn, trừ đi các khoản nợ.
Những điều này không thể có trong một sớm một chiều, nên bạn cần xây dựng các nền tảng vốn càng sớm càng tốt.
Trong đời người, hai nguồn vốn này có mối tương quan như trong biểu đồ:
Từ vốn con người, chúng ta có thể chia ra 4 dạng mô hình thu nhập sau:
Một là thu nhập đi ngang. Trong suốt sự nghiệp, thu nhập của nhóm này không có sự tăng lên hoặc giảm xuống quá nhiều. Ví dụ: người làm công chức nhà nước có tốc độ tăng thu nhập khá chậm và lộ trình tăng rõ ràng, nhìn chung thu nhập không biến chuyển đáng kể
Hai là thu nhập linh hoạt. Thu nhập hàng tháng thay đổi theo khối lượng và/hoặc hiệu quả công việc mà họ đạt được. Ví dụ: những người làm nghề bán hàng được hưởng lương theo doanh số.
Ba là thu nhập giảm dần. Đây là nhóm có thu nhập rất cao ở những năm đầu sự nghiệp, nhưng giảm dần theo thời gian. Ví dụ: nghệ sĩ, cầu thủ, vận động viên thể thao.
Bốn là thu nhập tăng dần. Thu nhập của nhóm này tăng dần theo thời gian bởi giá trị họ cung cấp được cho xã hội ngày càng lớn, làm lâu năm có thêm kinh nghiệm. Ví dụ: những người làm tư vấn, cố vấn.
Đầu tiên bạn cần xác định mô hình thu nhập của bản thân thuộc nhóm nào, từ đó đưa ra chiến thuật phù hợp để tối ưu mô hình đó. Không có mô hình nào mang lại lợi thế hơn các mô hình khác, bạn cần nắm được đâu là giai đoạn vàng để tập trung phát triển sự nghiệp, và đâu là điều nên kỳ vọng.
Ví dụ nếu bạn thuộc nhóm thu nhập giảm dần, những năm đầu sự nghiệp bạn cần phát huy tối đa khả năng của bản thân, mang tiền về nhiều nhất có thể. Còn nếu bạn thuộc nhóm thu nhập tăng dần, những năm đầu không nên kỳ vọng việc kiếm được nhiều ngay, mà nên tích lũy kinh nghiệm, phát triển bản thân, tăng giá trị “human capital”.
Từ biểu đồ tương quan, bạn cũng có thể thấy vốn con người sẽ giảm theo thời gian, do tuổi trẻ là giai đoạn tốt nhất cho sự học hỏi và phát triển, nhưng càng lớn tuổi thì “vốn” sẽ giảm đi liền với sức khỏe bản thân. Đây chính là lý do cho việc tại sao bạn nên làm tận lực.
Chăm lo sức khỏe cho bạn cũng là cách làm chậm sự suy giảm Vốn con người. Đồng thời, bạn cần học về tài chính cá nhân và có kế hoạch phát triển nền tảng Vốn tài chính càng sớm càng tốt. Càng về sau, thu nhập cũng như sự giàu có của bạn sẽ phụ thuộc vào nguồn này.
Như vậy TOPI đã cùng các bạn đã giải quyết xong bài toán 1 của tài chính cá nhân: kiếm tiền. Phần tiếp theo chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu về chủ đề giữ tiền.
