Sự quan tâm, chấp nhận và đầu tư ngày càng gia tăng vào tiền điện tử khiến nhiều người tò mò muốn tham gia vào thế giới tiền điện tử . Trong đó, phải nhắc đến Bitcoin, loại tiền điện tử đầu tiên trên thế giới. Tìm hiểu về Bitcoin là gì, lịch sử hình thành ra sao, cách tham gia đầu tư Bitcoin và những lưu ý, cân nhắc trước khi đầu tư sẽ giúp bạn xác định xem nó có nên chiếm một vị trí trong danh mục đầu tư hiện tại hay không.
Giá Bitcoin hôm nay 16/05/2024:
1 Bitcoin = 1.680.729.216,00 VNĐ
1 Bitcoin = 66.066,40 USD
Giá cao nhất trong lịch sử của Bitcoin là 73.794 USD xác lập vào 14/03/2024.
I. Bitcoin là gì?
Bitcoin (viết tắt BTC) là một loại tiền kỹ thuật số cho phép thực hiện các giao dịch ngang hàng (peer-to-peer) an toàn trên mạng internet. Bitcoin cũng là đồng tiền điện tử/tiền mã hoá đầu tiên và lớn nhất được tạo ra từ công nghệ chuỗi khối (blockchain).
Bitcoin được coi như một phương tiện thanh toán trực tuyến và có tính tiền tệ độc lập, không phụ thuộc vào bất cứ tổ chức hay chính phủ nào. Chính Bitcoin đã mở ra con đường phát triển cho thị trường tiền điện tử crypto.
Bitcoin được ra mắt vào năm 2009, cho đến nay, giá trị của nó đã tăng lên đáng kể. Mặc dù nó từng được bán với giá dưới 150 USD mỗi xu nhưng tính đến ngày 8 tháng 6 năm 2023, 1 BTC tương đương khoảng 30.200 USD. Bởi vì nguồn cung của nó bị giới hạn ở 21 triệu xu, rất nhiều nhà đầu tư kỳ vọng theo thời gian, giá của Bitcoin sẽ chỉ tiếp tục một hướng gia tăng, đặc biệt là khi ngày càng nhiều nhà đầu tư tổ chức lớn bắt đầu gọi nó là “vàng kỹ thuật số” với khả năng phòng ngừa được biến động của thị trường và lạm phát.
Đơn vị lớn nhất của Bitcoin là Bitcoin (BTC), đơn vị nhỏ hơn Satoshi (sts) đặt tên theo nhà sáng lập ra đồng tiền này. 1 BTC = 100,000,000 sts.
II. Lịch sử ra đời và phát triển của Bitcoin
Năm 2008, tên miền bitcoin.org đã được mua và một cuốn sách trắng (white paper) với tiêu đề “Bitcoin: Hệ thống tiền điện tử ngang hàng” đã được phát hành, đặt ra lý thuyết và thiết kế một hệ thống cho một loại tiền kỹ thuật số không bị kiểm soát bởi bất cứ một tổ chức hay chính phủ của quốc gia nào.
Tác giả của cuốn sách - Satoshi Nakamoto đã viết: “Vấn đề cốt lõi của các loại tiền tệ thông thường đó là niềm tin cần có để khiến nó hoạt động được. Các Ngân hàng Trung Ương phải được tin tưởng lắm trong việc không làm mất giá trị đồng tiền, nhưng lịch sử cho thấy, niềm tin này vẫn bị sụp đổ như thường.” Chỉ một năm sau đó, phần mềm được mô tả trong cuốn sách đã được hoàn thiện và phát hành công khai, mạng Bitcoin ra mắt vào ngày 09/01/2009. Ngày 12/01/2009, giao dịch đầu tiên chuyển giao 10 Bitcoin được thực hiện giữa Satoshi và nhà mật mã học Hal Finney.
Nakamoto tiếp tục làm việc trong dự án với nhiều nhà phát triển khác nhau, cho đến năm 2010 ông rút khỏi dự án, giao lại khoá cảnh báo cho Gavin, khi ấy mạng Bitcoin đang bị tấn công. Danh tính thực sự của Nakamoto chưa từng được tiết lộ, không ai biết đó là nam hay nữ, là cá nhân hay tổ chức và cũng không có bất cứ tuyên bố công khai nào.
Một số lại cho rằng Bitcoin được Nick Szabo tạo ra, chính ông là người xuất bản bài viết Bitgold, đây được xem là tiền thân của Bitcoin. Hal Finney là người đầu tiên sử dụng phần mềm Bitcoin, cũng là người tiên phong trong lĩnh vực tiền mã hoá.
Hiện tại, phần mềm này là nguồn mở, bất cứ ai cũng có thể xem, sử dụng hoặc đóng góp mã miễn phí, rất nhiều công ty và tổ chức đã và đang nỗ lực cải tiến phần mềm này.
Còn lại bao nhiêu Bitcoin chưa khai thác?
Tổng số bitcoin đã được đào là 19,64 triệu vào ngày 24 tháng 2 năm 2024. Vào thời điểm đó, số lượng bitcoin còn lại có thể khai thác là khoảng 1,36 triệu. Tới năm 2140, các thợ đào sẽ khai thác đến các bitcoin cuối cùng.
III. Cách thức hoạt động của Bitcoin
Không có một ngân hàng hay Chính phủ nào đang thực hiện việc kiểm soát hay giám sát loại tiền kỹ thuật số như Bitcoin. Thay vào đó, bitcoin hoạt động dựa vào phần mềm và mật mã ngang hàng, trên một bản ghi kỹ thuật số phân tán gọi là chuỗi khối (blockchain).
Đúng như tên gọi, blockchain là một khối dữ liệu được liên kết, bao gồm các đơn vị gọi là khối chứa thông tin về mỗi giao dịch, bao gồm ngày và giờ, tổng giá trị, người mua và người bán và mã nhận dạng duy nhất cho mỗi sàn giao dịch. Các mục được xâu chuỗi lại với nhau theo thứ tự thời gian, tạo ra một chuỗi khối kỹ thuật số.
Không giống như các dịch vụ như Venmo và PayPal, dựa vào hệ thống tài chính truyền thống để được phép chuyển tiền và trên các tài khoản ghi nợ/tín dụng hiện có, bitcoin được phân cấp: bất kỳ hai người nào, ở bất kỳ đâu trên thế giới, đều có thể gửi bitcoin cho nhau mà không cần sự tham gia của ngân hàng, chính phủ hoặc tổ chức khác. Stacey Harris, nhà tư vấn của Pelicoin, một mạng lưới các máy ATM tiền điện tử, cho biết: “Khi một khối được thêm vào chuỗi khối, bất kỳ ai muốn xem nó đều có thể truy cập được, nó hoạt động như một sổ cái công khai về các giao dịch tiền điện tử”.
Mọi giao dịch Bitcoin đều được theo dõi trên blockchain, tương tự như sổ cái ngân hàng hay nhật ký dòng tiền ra-vào của khách hàng tại ngân hàng. Blockchain chính là bản ghi của mọi giao dịch từng được thực hiện bằng bitcoin. Blockchain Bitcoin được phân phối trên toàn bộ internet. Không có công ty hay quốc gia, hoặc bên thứ ba nào kiểm soát nó, bất kỳ ai cũng có thể trở thành một phần của mạng lưới đó.
IV. Các đặc tính của Bitcoin
Sẽ chỉ có 21 triệu Bitcoin: tiền kỹ thuật số này không thể bị thao túng dưới bất cứ hình thức nào, kể cả người sáng lập ra nó. Tính đến tháng 01/2023, đã có khoảng 19.2 triệu Bitcoin được khai thác, còn lại 1 triệu Bitcoin chưa được khai thác/đào.
Bitcoin được phân cấp: Nghĩa là không ai có thể kiểm soát tiền Bitcoin, kể cả đó có là ngân hàng lớn mạnh hay Chính phủ của một quốc gia hàng đầu. Buchi Okoro, Giám đốc điều hành và đồng sáng lập của sàn giao dịch tiền điện tử Châu Phi Quidax cho biết: “Nó giống như một Google Doc mà bất kỳ ai cũng có thể làm việc trên đó”. “Không ai sở hữu nó, nhưng bất kỳ ai có liên kết đều có thể đóng góp cho nó. Và khi những người khác cập nhật Bitcoin thì các bản sao của mỗi người cũng sẽ được cập nhật theo.”
Một điểm mấu chốt khiến Bitcoin trở nên khác biệt là mô hình phi tập trung và không cần bên thứ ba hay bên trung gian đáng tin cậy để có thể thực hiện các giao dịch liên quan, cũng không cần xin phép tổ chức nào để tạo được tài khoản.
Việc trao đổi tiền mặt trực tiếp không yêu cầu đơn vị trung gian nhưng việc tạo ra tiền mặt phải phụ thuộc vào bên thứ ba đáng tin cậy, như Ngân hàng Trung Ương. Ngược lại, việc tạo ra Bitcoin mới chỉ diễn ra theo chương trình và bị giới hạn ở 21 triệu đơn vị.
Bitcoin có tính ẩn danh: Bất cứ ai cũng có thể tham gia vào mạng lưới Bitcoin với quyền lợi như nhau và không cần phải xác minh danh tính để có thể tham gia giao dịch. Vì vậy, rất nhiều tổ chức khủng bố, tội phạm rửa tiền và nhiều loại tội phạm khác tham gia vào mạng lưới Bitcoin.
Giao dịch Bitcoin chi phí thấp, tốc độ nhanh chóng: Chỉ trong vài phút là bạn có thể thực hiện xong một giao dịch Bitcoin với chi phí giao dịch thấp, không cần phải mất phí cho bên trung gian.
Bitcoin cực kỳ an toàn và bảo mật. Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể chỉnh sửa chuỗi khối nghe có vẻ rủi ro nhưng thực tế đó lại là điều khiến Bitcoin trở nên đáng tin cậy và an toàn. Để một khối giao dịch được thêm vào chuỗi khối Bitcoin, nó phải được đa số người nắm giữ Bitcoin xác minh và các mã duy nhất được sử dụng để nhận dạng ví lưu trữ và các giao dịch của người dùng buộc phải tuân theo mẫu mã hóa phù hợp.
Các mã này là những con số dài, ngẫu nhiên, khiến chúng cực kỳ khó bị gian lận. Mức độ ngẫu nhiên thống kê trong mã xác minh blockchain, cần thiết cho mọi giao dịch, giúp giảm đáng kể rủi ro các giao dịch Bitcoin gian lận.
V. Hướng dẫn cách mua Bitcoin (BTC)
Hầu hết mọi người mua Bitcoin thông qua trao đổi tiền điện tử. Trao đổi cho phép bạn mua, bán và giữ tiền điện tử. Thiết lập tài khoản cũng tương tự như mở tài khoản giao dịch bình thường, trước hết cần xác minh danh tính, đồng thời cung cấp một số nguồn tiền tương thích (tài khoản ngân hàng, thẻ ghi nợ có chức năng giao dịch trực tuyến).Các sàn giao dịch lớn có Binance, Coinbase, Kraken và Gemini.
Cách thứ hai, bạn cũng có thể mua ở những công ty môi giới trực tuyến như Robinhood.
Cách thứ ba, mua tại các máy Bitcoin ATM
Cách thứ tư, mua Bitcoin ở các quỹ ETF Bitcoin
Cách thứ năm, mua Bitcoin qua các ứng dụng chuyển tiền ngang hàng như Paypal, Venmo hoặc Cash App
Hoặc có thể mua Bitcoin qua các ứng dụng ví điện tử trực tuyến có sử dụng công nghệ chuỗi khối.
Dù mua Bitcoin ở đâu thì bạn cũng cần có một “chiếc ví” để lưu trữ nó. Có hai loại ví lưu trữ Bitcoin: ví nóng và ví lạnh. Ví nóng hay ví trực tuyến cung cấp bởi một sàn giao dịch hoặc nhà cung cấp giao dịch trên đám mây, như Exodus, Electrum hay Mycelium. Ví lạnh hay còn gọi là ví di động là một thiết bị ngoại tuyến lưu trữ được Bitcoin kể cả khi không có kết nối Internet, có thể mua ví lạnh của nhà cung cấp Trezor hoặc Ledger.
Một số điều quan trọng cần lưu ý khi quyết định mua Bitcoin:
- Hoàn toàn có thể mua Bitcoin lẻ từ một số nhà cung cấp vì hiện tại giá Bitcoin càng ngày càng cao
- Cần chú ý đến các khoản phí, chúng chiếm tỉ lệ phần trăm khá nhỏ trong số tiền giao dịch tiền điện tử nhưng có thể tăng thêm nếu giá trị mua nhỏ (thường là dưới 10,000 USD).
- Việc mua Bitcoin sẽ không diễn ra một cách ngay lập tức vì người khai thác phải xác minh các giao dịch Bitcoin nên bạn có thể mất ít nhất từ 10 đến 20 phút để thực hiện một giao dịch mua Bitcoin.
Chi tiết các bước mua Bitcoin tại Việt Nam:
Bước 1, tạo tài khoản trên một sàn giao dịch tập trung chẳng hạn như Binance, đăng ký qua web hoặc sử dụng email và số điện thoại.
Trong bước này bạn cần phải xác minh danh tính, có tài khoản ngân hàng có internet banking.
Bước 2, sau khi có tài khoản, bạn nhấn mua “mua tiền mã hoá” tìm Bitcoin và mua.
Bước 3, xác nhận lệnh với mức giá bitcoin trong vòng 1 phút. Cứ sau 1 phút, hệ thống của sàn giao dịch sẽ tính toán lại lệnh của bạn theo giá thị trường lúc đó, bạn cần nhấp vào “tải lại” để xem số tiền mới tính.
Bước 4, lưu trữ hoặc sử dụng Bitcoin có trong ví.
VI. Cách đầu tư Bitcoin
Giống như cổ phiếu, bạn có thể mua và giữ Bitcoin như một khoản đầu tư. Một số mua và giữ dài hạn, số khác lại mua và nhắm bán sau khi giá tăng hoặc đặt cược vào giá giảm. Giá Bitcoin theo thời gian đã trải qua những biến động giá lớn, thấp tới mức 5.165 USD và cao tới mức 64,006.3 USD vào ngày 25/04/2024. Có thể thấy, Bitcoin tăng giá trị tương đối nhanh chóng trong một thời gian, vì vậy, rất nhiều người nắm giữ Bitcoin trong dài hạn, tại sao phải bán một thứ mà năm sau sẽ có giá trị hơn rất nhiều so với hiện tại?
Một vài cách đầu tư Bitcoin bạn có thể tham khảo bao gồm:
Sử dụng margin - giao dịch ký quỹ, khi sử dụng đòn bẩy để đầu tư Bitcoin tăng lợi nhuận thì nhà đầu tư cần hết sức chú ý là rủi ro sử dụng đòn bẩy sẽ rất cao.
Tích luỹ Bitcoin trong thời gian dài, bạn có thể tích luỹ Bitcoin bằng cách tham gia vào các cộng đồng kiếm Bitcoin, thực hiện các nhiệm vụ như chơi game kiếm bitcoin, cài đặt app, xem quảng cáo nhất định…
Cho vay Bitcoin mà mình đang sở hữu trên các trang chuyên cho vay tiền kỹ thuật số.
Tham gia các chương trình liên kết giới thiệu của sàn giao dịch Bitcoin và nhận về hoa hồng, khoản thưởng bằng Bitcoin.
Đầu tư máy đào Bitcoin và vận hành chúng để khai thác Bitcoin.
Viết về các tin tức liên quan đến Bitcoin và thị trường tiền điện tử để kiếm tiền bằng Bitcoin…
Trước khi đầu tư Bitcoin, bạn nên lưu ý mặt ưu lợi và hại của việc đầu tư Bitcoin.
Ưu điểm đầu tư Bitcoin:
- Tiềm năng tăng trưởng vượt trội, giá trị tăng trưởng của Bitcoin là rất lớn;
- Bitcoin là loại tiền bền bỉ với thời gian, khó phá huỷ, nguồn cung hữu hạn;
- Nhờ tính phân quyền và minh bạch của sổ cái phân tán nên rất khó xâm phạm tính toàn vẹn của mạng Bitcoin.
Nhược điểm đầu tư Bitcoin:
- Thị trường Bitcoin biến động rất mạnh, khó dự đoán, các yếu tố thúc đẩy sự biến động lớn về giá trị của Bitcoin không phải lúc nào cũng rõ ràng;
- Chuỗi khối tiền điện tử rất khó bị hack nhưng các cá nhân sở hữu vẫn có thể bị hack tài khoản;
- Tiền điện tử như Bitcoin không được Chính phủ các quốc gia bảo vệ nên các giao dịch của nó cũng không được bảo vệ.
VII. Sơ lược về cách khai thác Bitcoin
Đào Bitcoin là quá trình sử dụng máy tính để giải các phức tạp mật mã số để xác nhận và xử lý các giao dịch trên mạng Bitcoin. Khi giải các bài toán toán học phức tạp nhằm xác nhận giao dịch và thêm khối mới vào chuỗi khối Bitcoin. Khi thành công, thợ đào sẽ được thưởng Bitcoin mới. Tuy nhiên, việc đào Bitcoin ngày nay đã trở nên cực kỳ khó khăn và đòi hỏi sức mạnh tính toán cao cấp, thường là các máy tính đặc biệt được gọi là "máy đào". Đào Bitcoin ngày nay đòi hỏi một khoản đầu tư lớn vào phần cứng và điện năng, và không phải lúc nào cũng có lợi nhuận.
Trung bình cần 10 phút để mạng lưới đào xác nhận một khối và tạo ra phần thưởng. Tốc độ đào Bitcoin hiện tại là 6.25 BTC mỗi khối. Khi bitcoin halving sẽ khiến tốc độ khối giảm một nửa cứ sau 4 năm, bitcoin halving tiếp theo diễn ra vào giữa năm 2024, phần thưởng sẽ là 3.125 BTC sau 10 phút đào.
Có hai phương pháp đào Bitcoin phổ biến:
Đào Bitcoin bằng phần cứng (Hardware Mining)
Ưu điểm
- Khả năng khai thác cao hơn
- Kiểm soát hoàn toàn hoạt động khai thác
Nhược điểm
- Chi phí đầu tư ban đầu cao
- Tiêu thụ nhiều điện năng
- Cần kiến thức kỹ thuật để vận hành
Quy trình đào Bitcoin bằng phần cứng:
- Lựa chọn phần cứng: Các máy đào Bitcoin hiện nay thường sử dụng ASIC (Application-Specific Integrated Circuit), là các chip được thiết kế đặc biệt để thực hiện các phép toán mật mã cần thiết cho việc đào Bitcoin. Đây là phần cứng chuyên biệt và không thể thay đổi được.
- Phần mềm đào: Sau khi có phần cứng, bạn cần phải cài đặt phần mềm đào Bitcoin trên máy tính của mình. Các phần mềm phổ biến bao gồm CGMiner, BFGMiner, và BitMinter.
- Kết nối vào một bể khai thác (mining pool): Tham gia một bể khai thác Bitcoin sẽ giúp tăng khả năng thành công của bạn bằng cách kết hợp nhiều nguồn lực đào Bitcoin của nhiều người lại với nhau. Khi một khối Bitcoin được khai thác thành công, phần thưởng sẽ được chia tỷ lệ tương ứng với nỗ lực đó..
- Bắt đầu đào: Sau khi kết nối với một bể khai thác, bạn có thể bắt đầu quá trình đào Bitcoin bằng cách chạy phần mềm đào Bitcoin trên máy tính của mình. Phần mềm sẽ thực hiện các phép toán mật mã để giải quyết các khối và xác nhận các giao dịch trên mạng Bitcoin.
- Quản lý và theo dõi hiệu suất: Theo dõi hiệu suất đào Bitcoin của bạn bằng cách kiểm tra tỷ lệ thành công và hiệu quả của máy tính so với năng lượng tiêu thụ. Điều này giúp bạn điều chỉnh cài đặt và tối ưu hóa quá trình đào.
- Bảo trì phần cứng và phần mềm: Đảm bảo rằng phần cứng và phần mềm đào Bitcoin của bạn luôn được bảo trì và cập nhật để đảm bảo tính ổn định và hiệu quả cao nhất.
Đào Bitcoin bằng dịch vụ đám mây (Cloud Mining)
Ưu điểm
- Dễ dàng tham gia, không cần đầu tư phần cứng
- Chi phí ban đầu thấp
Nhược điểm
- Khả năng khai thác thấp hơn
- Ít kiểm soát hơn đối với hoạt động khai thác
- Phí dịch vụ có thể cao
Quy trình đào Bitcoin bằng dịch vụ đám mây:
- Chọn nhà cung cấp dịch vụ Cloud Mining uy tín.
- Tạo tài khoản và đăng ký dịch vụ.
- Kết nối ví Bitcoin của bạn với dịch vụ.
- Bắt đầu khai thác.
Đào Bitcoin có thể mang lại lợi nhuận, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro. Giá Bitcoin biến động mạnh, và lợi nhuận có thể thấp hơn chi phí nếu giá Bitcoin giảm. Với bất kỳ thợ đào mới hay có kinh nghiệm, đều nên tìm hiểu kỹ trước khi tham gia khai thác Bitcoin, và chỉ đầu tư số tiền bạn có thể thua lỗ.
VIII. Sử dụng Bitcoin
Bitcoin ban đầu được tạo ra như một phương thức thanh toán ngang hàng (peer-to-peer). Tuy nhiên, các trường hợp sử dụng của Bitcoin ngày càng tăng, một số công ty lớn đã cho phép thanh toán bằng Bitcoin có thể kể tới như: Microsoft, Overstock, Newegg...
Ngoài ra, các nhà đầu tư và nhà đầu cơ bắt đầu quan tâm đến bitcoin khi nó ngày càng phổ biến. Từ năm 2009 đến 2017, các sàn giao dịch tiền điện tử đã xuất hiện tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua và bán bitcoin. Giá bắt đầu tăng và nhu cầu tăng chậm cho đến năm 2017, khi giá của nó vượt ngưỡng 1.000 USD.
Như vậy, trên đây TOPI đã cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về Bitcoin. Có rất nhiều cách để mua được Bitcoin cũng như các loại tiền điện tử khác, vì vậy, ngay hôm nay, nếu đủ vốn để đầu tư, bạn cũng có thể cân nhắc mua một số Bitcoin và kỳ vọng loại tiền này sẽ tiếp tục thiết lập một mức giá trị cao kỷ lục mới như hồi tháng 03/2024 vừa rồi.
Lưu ý:
- Tiền ảo - tiền điện tử không phải là một phương thức thanh toán hợp pháp tại Việt Nam.
- Các cơ quan nhà nước, báo chí và truyền thông tại Việt Nam đã cảnh báo về những rủi ro khi tham gia giao dịch tiền điện tử.
- Bài viết không có bất cứ khuyến nghị nào, chỉ mang tính chất tham khảo.
